عمده مشکل ما در حوزه مساجد عدم جوان‌گرایی است

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون‌های مساجد: برنامه تلویزیونی «بدون توقف»، قسمت 186 برنامه بدون توقف، 20 آبان‌ماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه «میثم لطیفی» استاد دانشگاه در خصوص بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر حذف فعالیت‌های غیر ضروری در مساجد، گفت: ایشان یک آسیب‌شناسی دارند و این طور مطرح می‌کنند که طوری نشود که افراد فقط مثلا به خاطر میز پینگ پنگ به مسجد بیایند و این فعالیت‌ها تبدیل شود به هدفی که به خاطر آن، افراد به مسجد بیایند و این دیدگاه درست است.

وی ادامه داد: من از زاویه دیگری به این مسئله نگاه می‌کنم ما یک موضوع داریم در بحث اجتماعی با عنوان اینرسی سکون، یعنی اینکه آدم‌ها حاضر نیستند از خانه درآیند. برای از خانه درآمدن کودک و نوجوان و ورود آنها به مسجد باید مشوق و جایزه گذاشت که در سیره اهل بیت(ع) و ائمه(ع) هم بوده، ما حتی در قرآن داریم برای جذب قلوب حتی گاهی اوقات باید هزینه‌های مالی کرد یک عده‌ای را با پول باید جذب کرد هدیه‌ای داد، جایزه‌ای داد و تشویقی کرد.

این پژوهشگر دینی همچنین تصریح کرد: اتفاقا در بیانیه مقام معظم رهبری در نوزدهمین اجلاس سراسری نماز مطرح شده که مسجد باید جایی باشد که برترین‌های محله را شناسایی کرده و از قابلیت‌شان استفاده کرده و آنها را تشویق کنند. آن دغدغه‌ای که رهبری دارند این است که فعالیت‌های جانبی هدف نشده و فضایی ایجاد نکنیم که اصل نماز و عبادت در مسجد فراموش شود. در واقع این فعالیت‌ها برای غلبه بر این اینرسی سکون و حرکت کوک و نوجوان به سمت مسجد است بعدش این هنر ماست که بتوانیم آن را جذب کنیم یا نه، خود ما هم این‌طوری جذب شدیم یک دفعه که با برهان صدیقین متحول نشدیم.

رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این سؤال که «آیا مسجد جای برنامه‌های سیاسی است»، بیان کرد: ذات مسجد یک امر سیاسی است، اما باید به نکاتی هم توجه کرد، مسجد ضرار را که پیامبر(ص) خراب کرد برای چه بود، چون قرار بود در آنجا کار سیاسی بکنند علیه نظام حاکمیت پیغمبر(ص)، در واقع اگر کار سیاسی خلاف مصلحت نظام پیش رود حاکمیت تا آنجایی پیش می‌رود که می‌تواند مسجد را خراب کند.

لطیفی در ادامه تصریح کرد: اما به نظر من مسئله عدم مشارکت مردم در مسجد بخش عمده‌اش مسئله سیاسی نیست، مسائل مهمی در این زمینه دخیل هستند که خیلی مهمتر است یکی از آن مسائل مشارکت‌جویی از مردم است، اگر مردم احساس کنند خودشان در آن کنشگری نقش دارند قطعا حضور بیشتری در مساجد خواهند داشت، مراسم اربعین چرا آن طور با شور برگزار می‌شود چون همه احساس می‌کنند در برگزاری آن نقش دارند.

وی همچنین تاکید کرد: اگر مسجد را وادار کردیم و از هیئت امناء و مسؤلان مسجد خواستیم که اجازه دهند افراد بیایند مشارکت کنند خیلی از این مسائل حل می‌شود. عمده مشکل ما در مساجد بر اساس تحقیقات جوان‌گرایی در مسجد است یعنی یک فضایی نداریم که جوانان بتوانند در آن حضور پیدا کرده و در امور آن مشارکت فعال داشته باشند. نگاه کنید متوسط سن هیئت امنا، خادمان و گاهی ائمه‌جماعات اغلب بالاست، این اتفاقات دست به دست هم داده تا این جوان‌گرایی حاصل نشود. عنصر سیاسی عنصر چندم در عدم جذب افراد به مساجد است و از 100 عامل یکی از آنها هم این است.

این استاد دانشگاه در خصوص عوامل دیگر عدم حضور افراد در مسجد گفت: مسئله دیگر این است که فرض کنید مادری با کودکش می‌خواهد در مسجد حضور پیدا کند، خانم‌های دیگر گاهی با او بد برخورد می‌کنند که بچه برای چه آوردی در حالیکه در روایات داریم اگر بچه در مسجد گریه می‌کرد پیامبر(ص) نمازشان را زودتر تمام می‌کردند. اما امروز چون برخی ائمه جماعت و حتی خود مردم با کودکان برخورد خوبی ندارند، آن مادر دیگر به مسجد نیامده و کودکش هم مسجدی بار نمی‌آید، خوب ما این زیرساخت‌ها را برای خانواده‌ها درست نکردیم، بخش نمازخانه خانم‌ها اغلب درست نیست می‌خواهم بگویم ما به این شکل 50 درصد مشارکت را از دست دادیم باید به این سمت برویم ببینیم چطور می‌توانیم این عوامل را مدیریت کنیم.

عضو شورای بنیاد ملی نخبگان در پایان در خصوص وظائف و چگونگی نحوه اِعمال مدیریت نهادها و دستگاه‌ها در بحث مساجد تصریح کرد: در واقع مدیریت کلی مساجد بر دو نوع است مدیریت در مسجد و مدیریت بر مسجد، اما اصل بر این است که مدیریت داخلی هر مسجد بر عهده امام جماعت آن باشد چراکه مساجد از حیث جغرافیایی و کارکردها بر حسب شرایط محله و افراد محله با هم فرق می‌کنند و ضروری است که فعالیت هر مسجد بنا بر جغرافیا و فضای همان محله، شهر و یا روستا تعریف شود.

پایان پیام/248