نگاهی به کتاب نخستین رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب

این کتاب ۳۲۸ صفحه‌ای با اشاره و هرهایی همچون موسیقی، نمایش و نقاشی در قطع رقعی از سوی انتشارات مرندیز منتشر شده و در اختیار علاقه‌مندان حوزه تاریخ هنر ایران قرار گرفته است.

مولف کتاب "نخستین رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب" درباره اثر خود به خبرنگار ایرنا گفت: با بررسی منابع مکتوب فارسی و به ویژه انگلیسی این نتیجه به دست آمد که تاکنون اثر مکتوب علمی فارغ از جانبداریهای حاکم درباره تاثیر غرب بر حوزه‌های موسیقی، نمایش و نقاشی در ایران منتشر نشده است.

مصطفی لعل‌شاطری افزود: این در حالی است که در تاریخ کهن مشرق زمین به ویژه حوزه تمدن ایران پویایی، صلابت و استحکام فرهنگی‏ هنری آنچنان در باور و اعتقاد مردم ریشه دارد که نه‏ تنها زمینه هیچگونه تداخل، تأثیر و تقلیدی را فراهم نمی‏‌کند بلکه به ‏گواهی تاریخ فرهنگ و هنر جهانی ایرانیان با استفاده از مبانی راستین اندیشه، فرهنگ و خلاقیت هنری خود فرهنگ استوار، زنده و پویایی را در رقابت با آنچه در مغرب ‏زمین در جریان بود به جهانیان عرضه ‏کرده‌اند.

وی ادامه داد: از این رو در کتاب "نخستین رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب" به بررسی و توصیف چگونگی و نحوه نفوذ هنر غرب در هنر عصر ناصرالدین شاه قاجار پرداخته شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد عواملی همچون حضور میسیونرهای خارجی، اعزام محصلان به غرب، تأسیس دارالفنون و سفرهای ناصرالدین ‏شاه به فرنگ از زمینه‏‌های مهم تأثیرگذار بر حوزه هنری در آن دوره بوده‌اند.

کتاب "نخستین رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب" از یک مقدمه و پنج فصل تشکیل و در قالب فصل نخست آن روابط فرهنگی ‏هنری ایران با کشورهای اروپایی، از مغولان تا ابتدای عصر قاجار بررسی شده ‏است. فصل دوم این کتاب نیز به زمینه‌‏های مؤثر در روند نفوذ غرب در ایران دورۀ قاجار به ویژه عصر ناصری پرداخته زیرا به اعتقاد نویسنده کتاب این عوامل مهمترین علل رواج سبکهای هنری غربی محسوب می‏‌شوند.

فصل سوم کتاب "نخستین رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب" هم به تشریح جایگاه موسیقی در دربار ناصرالدین‏‌ شاه و تأثیر غرب بر آن اختصاص دارد. در فصل چهارم این کتاب نیز میزان تأثیر غرب بر نمایش ایران که از قدمتی کهن برخوردار است بررسی شده ‏و فصل پایانی آن نیز به یکی دیگر از حوزه‌‏های هنری متأثر از سبکهای هنری غرب می‌پردازد.

"مصطفی لعل شاطری" از جوانترین نویسندگان خراسانی، دانشجوی مقطع دکترای تاریخ در دانشگاه فردوسی مشهد و مترجم، مؤلف و ویراستار علمی ادبی است. وی از سال ۱۳۹۰ نگارش علمی در حوزه مطالعات بین ‌رشته‌ای را در حوزه تاریخ هنر در کانون توجه خود قرار داده و تاکنون موفق به نگارش و ارایه ۵۰ مقاله پژوهشی و ارائه مقالات متعدد در همایشهای ملی و بین‌المللی شده است.

شانزدهمین دوره از انتخاب کتاب سال خراسان رضوی همزمان با بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد آبان ماه امسال برگزار شد. در این چارچوب کتابهای "درسنامه تربیت اقتصادی" اثر حجت‌الاسلام محمدحسین الهی‌زاده، رمان "موقف" اثر سعید تشکری، "گزیده رباعیات بیدل" تالیف محمدکاظم کاظمی، "رویاروییهای هنر عصر ناصری با هنر غرب" نوشته مصطفی لعل‌شاطری و "هم قسم" ترجمه احمد نطنزی به عنوان پنج اثر برگزیده کتاب سال خراسان رضوی معرفی و از پدیدآورندگان آنها تجلیل شد.