غنیمت‌هایی که دروازه تکنولوژی را برابر ایران باز کردند

روزی که دشمنان در ظاهر به بهانه مبارزه با تروریسم، اما در باطن برای جاسوسی و رصد فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران با تمام توان خود پا به منطقه گذاشتند حتی تصور این را نمی‌کردند که روزی تمام امکانات پیشرفته آن‌ها در تور تجهیزات بومی ایران گیر کنند.

اخبار سیاسی-ساعات اولیه بامداد روز جمعه ۱۷ آبان ماه بود که سامانه مرصاد پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در جنوب کشور فعال و یک فروند پهپاد متجاوز را در بندر ماهشهر هدف قرار داد.

در همین راستا امیر سرتیپ علیرضا صباحی‌فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش اظهار کرد: این اقدام قاطع و شلیک موشک در واکنش به تجاوز یک فروند پهپاد متجاوز خارجی به حریم هوایی کشورمان بوده است و پهپاد متجاوز قبل از رسیدن به اماکن حساس با هوشیاری کامل شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور منهدم شد.

نیرو‌های فرامنطقه‌ای، چون ایالات متحده آمریکا در کنار ایجاد گروه‌های تروریستی، چون داعش و القاعده از سال‌های دور که نقش بازو‌های آن‌ها را در منطقه برای ایجاد آشوب ایفا می‌کردند و دلیلی بر حضور نیرو‌های نظامی این کشور‌ها در منطقه بودند، سیل عظیمی از تجهیزات فوق مدرن، چون پهپاد‌های پیشرفته را وارد عرصه کردند تا از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، اما تصور نمی‌کردند که تجهیزات جاسوسی آن‌ها یکی پس از دیگری در دام نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران بیافتند.

گواه این موضوع اتفاقی بود که در روز جمعه ۱۷ آبان ماه رخ داد؛ در این روز سامانه مرصاد پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در جنوب کشور فعال و یک فروند پهپاد متجاوز را در بندر ماهشهر هدف قرار داد. این اقدام به موقع پدافند هوایی بار دیگر ثابت کرد امنیت حریم هوایی کشور یکی از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است و در مورد آن با هیچ کشوری تعارف ندارد، اما این اولین بار نیست که چنین اقدامی توسط دشمنان ایران زمین انجام می‌شود و آخرین بار هم نخواهد بود که پهپاد‌های متجاوز حریم هوایی را نقض می‌کنند.

سابقه طولانی دشمنان در نقض حریم هوایی

دشمنی کشور‌های غربی به خصوص آمریکا با جمهوری اسلامی ایران سابقه طولانی دارد، اما بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر که ایالات متحده به بهانه مقابله با گروه‌های تروریستی قدم به غرب آسیا گذاشت روند جاسوسی هوایی و نقض حریم هوایی به وسیله پهپاد‌ها از کشور‌های منطقه به خصوص ایران افزایش چشم‌گیر داشت.

همین موضوع باعث شد تا نیرو‌های مسلح ایران به دنبال راه کار مقابله با این تجاوز باشند و با تلاش فراوان توانستند انواع سامانه‌های پدافندی کوتاه‌برد، چون شلمچه، میان‌برد، چون تلاش و بردبلند، چون باور ۳۷۳ را طراحی و بسازد تا در موقع لزوم از آن‌ها بهره‌برداری کند.

از طرف دیگر پهپاد‌هایی متجاوزی که وارد آسمان ایران می‌شدند چنان متنوع بودند که نمی‌شد از کنار آن‌ها گذشت و شکارشان نکرد، به همین خاطر ساخت تجهیزات جنگال نیز در دستور کار قرار گرفت و پس از ساخت نمونه‌های مختلف بود که نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران توانستند انواع پهپاد‌های دشمن را به غنیمت بگیرند و امروز به کلیکسیونی از پهپاد‌های غنیمتی تبدیل شوند، گواه این موضوع را می‌توان در اولین نمایشگاه شکار کرکس‌ها دید.

نخستین نمایشگاه شکار کرکس‌ها با هدف نمایش پهپاد‌های غنیمتی که توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی شناسایی، منهدم یا به غنیمت گرفته شده بودند از ۳۰ شهرویور تا ۱۵ مهر به میزبانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برگزار شد تا مردم با دیدن این غنیمت‌ها بیش از پیش با اقتدار ایران اسلامی دلم گرم شوند، نکته جالب این بود که برخی پهپاد‌ها برای اولین بار در این نمایشگاه به نمایش درمی‌آمدند.

شکار هرمس و اسکن ایگل، اسرائیل را به زانو درآورد

یکی از پرنده‌های بدون سرنشینی که توسط پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران منهدم شد هرمس اسرائیلی بود که به منظور جاسوسی حریم هوایی کشور را نقض کرد؛ پس پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ رژیم صهیونیستی که سرزمین فلسطین را به اشغال خود درآورده بود تا امروز به عنوان یک متجاوز از سوی ملت بزرگ ایران شناخته شد.

در همین راستا در ۲ شهریور ۱۳۹۳ وقتی یک فروند پهپاد جاسوسی از مرز‌های غربی وارد آسمان ایران و به سمت مرکز کشور حرکت کرد توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی شناسایی و در نزدیکی نطنز توسط سامانه‌های سپاه پاسداران منهدم شد، در آن زمان البته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه خود اعلام کرد پرنده متجاوز پنهانکار و رادارگریز بوده، اما نام این پهپاد را اعلام نکرد تا این که روزنامه صهیونیستی هاآرتص روز بعد تایید کرد که یک فروند پهپاد اسرائیل منهد شده و بعد‌ها مشخص شد که هرمس بوده است.

با مشخص شدن نوع پهپاد، دشمنی رژیم صهیونیستی با جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش ثابت شد، اما هنوز هم معلوم نیست که این پهپاد از کدام مدل هرمس بوده چرا که این پهپاد اسرائیلی در دو نوع هرمس ۴۵۰ و هرمس ۹۰۰ تولید می‌شود، هرمس یک پهپاد نه چندان بزرگ است که داده‌های نظامی و اکتشافی را به صورت واقعی بدون اینکه متاثر پردازش‌های خاصی شود در اختیار پایگاه زمینی خود قرار می‌دهد.

این پهپاد اسرائیلی به سامانه‌های الکترونیکی هوایی متعددی مجهز شده و این یعنی هرمس می‌تواند با برقراری ارتباط ماهواره‌ای و یا به طور مستقل و خودپرداز، ماموریت‌هایش را حداکثر ۲۰ ساعت انجام دهد. هرمس ۴۵۰ دارای مداومت پروازی ۲۰ ساعت، ارتفاع عملیاتی ۵.۵ کیلومتر و سرعت بیشینه آن نیز ۹۵ کیلومتر است و در هرمس ۹۰۰ برد افزایش داشته است.

پیش از این هم در سال ۱۳۹۱ سپاه پاسداران توانسته بود یک فروند پهپاد اسکن‌ایگل این رژیم را به محض ورود به حریم هوایی ایران در منطقه عمومی خلیج فارس رهگیری و منهدم کند.

اسکن ایگل که به صورت مشترک توسط دو شرکت اینستو و بوینگ ساخته شده در آمریکا با نام عقاب تصویربردار معروف است، این پرنده بدون سرنشین پهپادی کوچک با وزن ۲۰ کیلوگرم، مداومت پروازی ۲۰ ساعته، سقف پروازی حدود ۱۹ هزار پا و سرعت ۸۰ گره دریایی به منظور انجام ماموریت‌های شناسایی ساخته شده است و به دوربینی مجهز شده که قادر است ارتباط خود را تا فاصله ۱۰۰ کیلومتری از مرکز زمینی حفظ کند. در حال حاظر هر دو نمونه در اختیار ایران است.

نابودگر آمریکایی نابود شد

هر چند سال یکبار نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران نمایشگاه‌های دستاورد‌های خود را برگزار می‌کنند و در گوشه‌ای از آن تجهیزات غنیمت گرفته شده از دشمن را به نمایش می‌گذارند و در سال ۱۳۹۵ هم نوبت پهپاد MQ-۱ یا همان نابودگر آمریکایی بود که در تور سامانه‌های پدافندی ایران گرفتار شده بود.

این مسئله که نابودگر آمریکا کجا و چگونه به دام افتاده موضوعی است که هنوز به آن اشاره نشده و شاید با گذشت زمانی بیشتر و در آینده به این مسئله نیز اشاره‌ای بشود، اما موضوع مهم این است که یکی دیگر از پهپاد‌های پیشرفته ایالات متحده دراختیار ایران قرار گرفته، آن هم نه به صورت منهدم شده بلکه کاملا سالم که فرود آمده است.

این پهپاد پیشرفته دارای ویژگی‌های مختلفی، چون جمع آوری و شناسایی سیگنال‌های الکترونیک، حمل رادار نقشه برداری سری SAR، حمل پاد‌های مخصوص جنگ الکترونیک برای مقابله با مواردی، چون بمب‌های کنار جاده ای، حمل تسلیحاتی مثل موشک هلفایر برای عملیات رزمی هوا به سطح است و می‌تواند با دوربین‌های دید الکترواپتیک و فروسرخ هر هدف متحرکی را شناسایی و تعقیب کند.

MQ-۱ طولی در حدود ۹ متر و دهانه بال در حدود ۷ متر، ارتفاع پروازی بیش از ۲۷ هزار پا و مداومت پروازی ۳۰ ساعته دارد و از این حیث جز پرنده‌های با توان مداومت پروازی بالا محسوب می‌شود، از طرف دیگر نابودگر آمریکا از یک دستگاه موتور ملخی مدل Centurion ۱.۷ ساخت شرکت Thielert استفاده می‌کند که توانی در حد ۱۶۵ اسب بخار را دارد و قادر است با سرعت ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت به پرواز دربیاید؛ این پهپاد هم در اختیار ایران است.

RQ ۱۷۰، جانوری که شکار شد

با همین اقدامات، ایران در مقابله با پهپاد‌های فوق پیشرفته غرب هم دشمنان را به وحشت انداخته بود، اما با این وجود آن‌ها دست از اقدامات خود برنداشتند و این بار نوبت به جانور قندهار بود که با نقض حریم هوایی به دام بیفتند تا کابوس آمریکایی‌ها کامل شود، در ۱۳ آذر ۱۳۹۰ به واقعیت تبدیل شد و آرکیو ۱۷۰ آن‌ها که به حریم هوایی ایران تجاوز کرده بود به دست نیرو‌های جنگ الکترونیک سپاه اسیر و در منطقه شمال شرقی؛ حومه شهر بردسکن فرود آمد.

RQ ۱۷۰ یک پهپاد پنهان‌کار ساخته شرکت لاکهید مارتین است که در سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش ایالات متحده درآمد و پس از حمله آمریکا به افغانستان پا به غرب آسیا گذاشت و از این زمان به بعد جاسوسی هوایی وارد فاز جدیدی شد، اما هیچ وقت تصور نمی‌شد کشوری مانند ایران بتواند آن را شکار کند.

این پهپاد می‌تواند با تنها موتور خود در ارتفاعی بین ۱۵ تا ۱۸ کیلومتر و سرعتی بالغ بر ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت پرواز و به انجام ماموریت‌های محوله، چون جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات بدون دیده شدن بپردازد. در ابتدا وقتی این پهپاد به صورت سالم فرود آمد همه از دست دادن آن را تکذیب کردند، اما در مدت کوتاهی همه چیز برعکس شد و حتی باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا درخواست بازگرداندن آن را داد که با پاسخ منفی ایران روبه‌رو شد. اکنون جمهوری اسلامی ایران نمونه‌های بومی این پهپاد را ساخته است.

پهپاد گران قیمت آمریکا با سامانه بومی منهدم شد

پس از ماجرای RQ ۱۷۰ باز هم آمریکایی‌ها درس نگرفتند و با تصور این که ایران نمی‌تواند پهپاد‌های بلند پرواز آن‌ها را هدف قرار دهد این بار MQ-۴C که گران قیمت‌ترین پهپاد آمریکایی است قصد جاسوسی از مناطق جنوبی ایران را داشتند که با هوشیاری و یکپارچگی شبکه پدافند هوایی این پهپاد ۲۲۰ میلیون دلاری هم به اعماق خلیج فارس رفت.

این پهپاد در سال ۲۰۱۳ در کارخانجات نورثروپ گرومن ایالات متحده برای کاربری نیروی دریایی این کشور طراحی و ساخته شد و اولین پرواز آن نیز مربوط به همان سال است، اما معرفی رسمی آن به سال ۲۰۱۸ بازمی گردد و از این پهپاد تاکنون ۲ پیش نمونه ساخته و برای ۶۸ فروند دیگر نیز برنامه ریزی شده است.

گلول‌بال هاوک که با ۴ نفر خدمه از روی زمین مدیریت می‌شود با طول ۴۷٫۶ فوت (۱۴٫۵ متر)، پهنای بال ۱۳۰٫۹ فوت (۳۹٫۹ متر)، ارتفاع ۱۵٫۴ فوت (۴٫۷ متر)، وزن خالی ۱۴٬۹۴۵ پوند (۶٬۷۷۹ کیلوگرم)، وزن ناخالص ۳۲٬۲۵۰ پوند (۱۴٬۶۲۸ کیلوگرم) و موتور توربوفن Rolls-Royce AE ۳۰۰۷، ‌ ۶٬۴۹۵–۸٬۹۱۷ پوند-نیرو (۲۸٫۸۹–۳۹٫۶۶ کیلونیوتن) از قدرتمندترین پهپاد‌های جهان است.

این تبحر کارشناسان کشورمان علاوه بر آنکه جلوی تجاوز‌های احتمالی سایر پهپاد‌های آمریکایی به خاک کشورمان را خواهد گرفت، نشان می‌دهد نیاز است فرماندهان ارتش آمریکا بار دیگر آمار تجهیزات و هواپیما‌های مدرن خود را چک کنند، چون همچنان امکان نمایش شگفتانه‌های جدید برای آن‌ها وجود داشته و دارد.