ماسوله کویر؛ دروازه ای به حیات وحش پارک ملی توران

روستای قلعه بالا، ماسوله کویر، با معماری پلکانی به دلیل قرارگیری در منطقه ای کوهپایه ای، در همسایگی کویر و همجواری با پارک ملی توران، ملقب به دروازه حیات وحش توران شده و همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود فرامی خواند.

روستای قلعه بالا ۲۴ کیلومتر با روستای بیارجمند فاصله دارد و در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شاهرود قرار گرفته است و مانند روستای معروف ماسوله سقف خانه هایی که در ارتفاع پایین تر بنا شده اند، حیاط خانه هایی هستند که در ارتفاعی کمی بالاتر از آن ها هستند.

روستای قلعه بالا از توابع شهرستان شاهرود با معماری خاص و مصالح خاص منطقه شاخته می شود و بافت قدیمی خود را کاملا حفظ کرده، اما مانند روستای ماسوله گیلان در حد مطلوب شناخته نشده و خبری از هیاهو و شلوغی ماسوله در این روستا نیست.

تاریخ روستای قلعه بالا با روستای بیارجمند گره خورده و اولین بار از این روستا در کتابی به نگارش مقدسی در قرن چهارم هجری قمری یاد شده است.

در کتاب او نوشته شده این شهر دارای دژ، بارو و پر از مزارع و تاکستان است و مردم روستا به پرورش دام مشغول هستند و محصولاتی مانند روغن، لبنیات و گوشت دام تولید و استفاده می کنند، این روستاها در کنار کویر بنا شده و مانند اکثر روستاهای کویری ایران برای آبرسانی از قنات استفاده می شود.

اراضی کشاورزی روستای قلعه بالا با کشت محصولاتی مانند گندم، جو، فلفل و شلغم تزئین شده و باغ های انار، گردو، زرد آلو، انجیر زرد و انگور بر زیبایی های این روستای زیبا افزوده و اکنون در فصل پاییز دشتی رنگارنگ از برگ های درختان ایجاد شده که بر چشم اندازهای ناب روستا افزوده است.

روستای قلعه بالا از جنوب غربی به اراضی نمکی و در شرق و شمال شرقی به تپه های ماسه ای مرتبط می شود و همچنین اراضی گچی نیز به صورت پراکنده در منطقه به چشم می خورد که هر کدام از این منطقه ها بر اساس شرایط خاص خود محل رویش گیاهان خاصی است.

دشت های دلبر و علی انگر جزو پارک ملی توران واقع در منطقه حفاظت شده خارتوران هستند که در جوار روستای قلعه بالا قرار گرفته و بر جذابیت این روستا افزوده و گردشگران، طبیعت دوستان و دوستداران محیط زیست با سفر به این منطقه چنداقلیم می توانند در کنار تماشای زیبایی های کوهستان و کویر، در صورت خوش شانسی و داشتن تجهیزات، جانوران نادری که دشت های دلبر و علی انگر زیستگاهشان است را تماشا کنند.

پارک ملی توران به دلیل تنوع جانوری به آفریقای ایران شهرت دارد. خارتوران زیستگاه عظیم و وسیع گونه های مختلف جانوری است که در جوار بیابان قرار گرفته است. مساحت آن حدود یک میلیون و 407 هزار هکتار است که بزرگ ترین زیستگاه موجودات زنده در ایران و بعد از سرگنتی در کشور تانزانیا دومین زیستگاه بزرگ در جهان است.

در منطقه خارتوران بیش از ۲۵۰ گونه جانوری پستاندار، پرنده، خزنده و دوزیست زندگی می کنند که مشهورترین آن ها یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی است.

روستای قلعه بالا دارای اقامتگاه بومگردی با ظرفیت ۳۰ نفر است و مشکلی برای اقامت گردشگران در این منطقه وجود ندارد و چیزی که موجب جذابیت این اقامتگاه می شود قدمت ۱۵۰ ساله آن، بنا شدن آن در بالاترین نقطه و مرمت و بازسازی آن به سبک معماری سنتی و تزئینات زیباست.

« دنیای سفر » این نوشته را از « ایرنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.