احیای زاینده رود ؛ از حرف تا عمل
تشکیل ستاد احیای زاینده رود موضوعی است که به تصویب رسیده اما نتیجه عملی نداشته است. موضوعی که 5 میلیون نفر جمعیت استان اصفهان از رئیس جمهور مطالبه میکنند.
زاینده رود رودخانهای بود که همه جریان آن را ضروری میدانستند و بر این باور بودند که سکون نخواهد داشت و محل زایش آب و همچنین به معنی زنده رود است اما در سال 1379 نخستین خشکی خود را تجربه کرد تا نشان دهد برداشت بیرویه حتی از رودخانهای که محل زایش آب است هم میتواند آن را خشک کند.
در همان سالها بود که شایعات فراوانی دهان به دهان در شهر اصفهان چرخید و هر کسی دلیل خشک شدن زاینده رود را در مسئله ای می دانست. دقیقا در همین ایام بود که راه اندازی خط اول انتقال آب زاینده رود به یزد را نیز شاهد بودیم تا نخستین خشکسالی زاینده رود در دهه های اخیر رقم بخورد.
موضوعی که نگرانی بسیاری از دوستداران محیط زیست و کشاورزان را به همراه داشت. خشکسالی های زاینده رود در سالیان متمادی ادامه داشت تا جایی که در سال 1388 بستر خشک زاینده رود شاهد برگزاری یک همایش در بستر خشک خود باشد در این همایش علل خشک شدن زاینده رود بررسی شد.
طرح هایی که عملی نشدند
این رودخانه قلب تپنده حیات طبیعی در اصفهان می باشد که در این سال با کاهش آب سطحی ، خشکسالی و سوء مدیریت به معضل بزرگی برای کشور تبدیل شده است.
عوارض خشک شدن زاینده رود اصفهان و کل کشور و منطقه فلات مرکزی ایران را تحت تاثیر قرار داده است.
اگرچه در طول سالهای اخیر هزاران طرح، مصوبه، قانون و برنامه برای احیای زاینده رود مطرح شد اما با برخوردن به موانعی این طرح ها یکی پس از دیگری در آرشیو ماند و تنها نامی از آنها باقی ماند.
وضعیت آب اصفهان و زندگی مداوم زاینده رود موضوعی بسیار مهم است که اثرات آن فقط استان اصفهان را دربرنمیگیرد بلکه در گستره ملی مطرح است. همه مسئولان کشوری باید از این میراث گرانبها که از گذشته به دست نسل امروز رسیده است حفظ و حراست کنند.
زاینده رود صرفا متعلق به مردم اصفهان نیست چرا که اصفهان جایگاهی بین المللی دارد، بسیاری از مسافران و گردشگرانی که به کشور ما سفر میکنند ایران را با شهر اصفهان و اصفهان را با زاینده رود آن میشناسند، بنابراین همگی باید اهتمام جدی داشته باشند تا رودی که سبب حیات این شهر فرهنگی هست را حفظ کنند.
وعده های دولت پس از استعفای نمایندگان
نمایندگان اصفهان با وزیر نیرو و رئیس مجلس قول دادند که با تامین اعتبار و انتقال آب مشکل آب اصفهان حل شود، اما با توجه به این که هیچ اقدامی انجام نشد و مشکل زاینده رود پابرجا ماند؛ نمایندگان اصفهان استعفای خود را به رئیس مجلس دادند.
ابوالفضل ابوترابی در ارتباط با پیگیری وعدههای دولت در زمینه آب استان اصفهان و احیای زایندهرود پس از استعفای دستهجمعی نمایندگان اصفهان اظهار داشت: یکی از وعدههای دولت پس از استعفای دستهجمعی نمایندگان اصفهان، ستاد احیای زایندهرود بود که مشابه آن برای دریاچه ارومیه انجام شد.
وی ادامه داد: این در حد اعلام گزارش و مصوبه شورایعالی آب بود که روی کاغذ به انجام رسید و تعدادی از جلسات آن هم برگزار شد اما پس از آن اقدامی صورت نگرفت و به همین دلیل نمایندگان اصفهان هنوز استعفای خود را پس نگرفتهاند.
نماینده مردم نجفآباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اقدام صورتگرفته و معضلات اجرای طرح سامانه دوم آب شرب اصفهان عنوان کرد: علاوه بر آن بودجه مورد نیاز سامانه دوم تأمین آب شرب در بودجه سال 98 بود که علیرغم اما و اگرها در صحن علنی مجلس آمد و تا حدودی به انجام رسید و با اعتبار مشارکتی در ردیف بودجه قرار گرفت.
وی افزود: این اقدام در ابتدا مشارکت را میطلبد که هنوز چیزی مشخص نشده است اما ابهاماتی در این خصوص هست و نیز وضعیت تحریم که در کشور وجود دارد و عدم اعلام آمادگی برای مشارکت از مشکلات این حوزه است.
وی در ارتباط با اقدام بعدی نمایندگان برای ادامه پیگیری این دو طرح ابراز کرد: نمایندگان اصفهان هنوز هیچ تصمیمی برای اقدام بعدی در جهت تکمیل این دو مورد ندارند.
با توجه به اهمیت احیای آب زاینده رود برای محیط زیست و شادابی شهر اصفهان به عنوان یک شهر گردشگری، نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی توانستند با پیگیریهایی صورت داده سبب تصویب تشکیل ستاد احیای آب زاینده رود در دولت شوند.
پس از پیگیریهای نمایندگان استان اصفهان سرانجام نخستین جلسه ستاد احیای زاینده رود با حضور وزیر نیرو به عنوان ریاست ستاد و مسئولان سازمان برنامه و بودجه برای اختصاص دادن قسمتی از بودجه دولت برای تامین منابع آبی زاینده رود تشکیل شد.
انتقال دائمی آب به زاینده رود فعلا منتفی است
اما موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان با بیان اینکه انتقال دائمی آب به زاینده رود فعلا منتفی است، تصریح کرد:احیای زاینده رود نیازمند هکاری استانهای مختلف همجوار برای انتقال آب است.
این نماینده مردم در مجلس دهم، برای تامین آب در زاینده رود سه تونل حفر شده که تونل اول و دوم با پول مردم تکمیل شده است، گفت: متاسفانه در تونل سوم با وجود اتمام مراحل حفاری از دولت اصلاحات تاکنون هنوز آبی برای احیای زاینده رود جاری نشده است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: متاسفانه مانع شدن استانهای همجوار در انتقال آب به زاینده رود اجازه بهبود وضعیت را در استان نمیدهد در حالی که بسیاری از افراد استانهای همجوار در اصفان اقامت دارند.
پس کی «نوبت زایندهرود» فرا میرسد؟
به دنبال تشکیل ستاد و مصوباتی که انجام گرفته نمایندگان اصفهانی همچنان از وضعیت موجود زاینده رود راضی نیستند چرا که اعتقاد داشتند هیچ اقدام قابل ملاحظهای در زمینه تشکیل ستاد احیای زایندهرود انجام نشده است.
رئیس مجمع نمایندگان اصفهان پیرامون عملکرد دولت در زمینه تشکیل ستاد احیای زایندهرود اظهار داشت: نمایندگان استان اصفهان تاکنون نتیجه مورد انتظار و قابل قبول در زمینه تشکیل ستاد احیای زایندهرود را دریافت نکردهاند.
حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی افزود: مقرر شده بود تا زمانی که تونل سوم آبگیری نشده پروژه آبرسانی بن- بروجن متوقف شده و اجرا نشود اما اینگونه نشد.
وی با بیان اینکه نمایندگان استان اصفهان در زمینه زاینده رود و آب شرب اصفهان خواهان اجرای قانون هستند، گفت: ما چیزی به جز اجرای قانون در این زمینه نمیخواهیم.
رئیس مجمع نمایندگان اصفهان با اشاره به دیدار خود با وزیر نیرو بیان کرد: در جلسهای که داشتیم از وزیر نیرو گله و شکایت کردم، چندین ماه است که نمایندگان استان اصفهان درخواست دیدار با وزیر نیرو را دارند اما انجام نشده است. همچنین پس از بی تفاوتی وزیر نیرو به تشکیل این ستاد و تعهد انتخاباتی رئیس جمهور درخصوص احیای آب زاینده رود جمعی از نمایندگان استان اصفهان درباره عدم آغاز به کار ستاد احیای زایندهرود به رئیسجمهوری تذکر دادند.
در این تذکر عنوان شد: آقای دکتر روحانی وعده انتخاباتی شما نوبت زایندهرود برای احیا بود اما وزارت نیرو عملاً زایندهرود را در نوبت نابودی قرار داده است. بیتفاوتی جنابعالی در صدور دستور توقف ستاد موت زایندهرود و شروع فعالیت ستاد احیای زایندهرود تذکر داده میشود.
رئیس شورای شهر اصفهان نیز در اینباره گفت: مدیریت آب در کشور با شخص رئیس جمهور هست و از نظر بنده تصمیماتی هم که این چند وقت اتخاذ شده در جهت احیای آب زاینده رود بوده ولی در عمل متاسفانه خروجی قابل توجهی نداشته و من امیدوارم که در این خصوص اقدام عاجلی صورت بگیرد.
ابوالفضل ابوترابی ادامه داد: این در حد اعلام گزارش و مصوبه شورایعالی آب بود که روی کاغذ به انجام رسید و تعدادی از جلسات آن هم برگزار شد اما پس از آن اقدامی صورت نگرفت و به همین دلیل نمایندگان اصفهان هنوز استعفای خود را پس نگرفتهاند.
تشکیل ستاد احیای زاینده رود موضوعی است که به تصویب رسیده اما نتیجه عملی نداشته است. موضوعی که 5 میلیون نفر جمعیت استان اصفهان از رئیس جمهور مطالبه میکنند.
امیدواریم که مسئولان نیز از طرح انواع پروژه، برنامه و مصوبه و قانون به اسم احیای زاینده رود خسته نشده باشند، گویی که انگار این حرف ها و طرح ها تنها سمبلیک است؛ و زودتر ستاد احیای زاینده رود به نتیجه عملی برسد.
اما اکنون این سئوال مطرح است که ادامه فعالیت ستاد احیای زاینده رود و اقدام عملی که در راستای احیای رودخانه فلات مرکزی ایران انجام شده است چیست؟ سئوالی که مسئولان باید به آن پاسخ بدهند.