«سیر تطور دیدگاه مفسران درباره مهدویت» منتشر می‌شود

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: حجت الاسلام «مرتضی عبدی چاری»، از محققان رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و از پژوهشگران فعال پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی در پروژه «سیر تطور دیدگاه مفسران درباره مهدویت» که از پروژه های قطبی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است می نویسد:

دانش تفسیر بسان دیگر دانش های اسلامی در طول زمان دارای فراز و فرود تاریخی بوده است این دانش به جهت اقبال عمومی مسلمانان و توجه ویژه مفسران از نظر مسائل و موضوع به فربه ای و پردامنه گی لازم رسیده است از جمله موضوعات مهمی که در این دانش قابل طرح بوده و مفسران بدان توجه ویژه ای نموده اند بحث مهدویت است که تفسیر موضوعی مهدویت در این راستا توجیه و تفسیر می شود.

با اهداف و رویکردهای مختلف می-توان به دیدگاه مفسران درباره مهدویت نگریست. گاه ممکن است با نگاه درجه یک به دیدگاه های مفسران نظر شود و موضوعات مطرح شده درباره مهدویت مورد ارزیابی قرار گیرد و گاه ممکن است با نگاه درجه دو و از بیرون به آن نگاه و درباره کیفیت نوشته ها و حجم آن و دوره ای که مفسران به مباحث مهدویت پرداخته اند، قضاوت شود. هر دو نگاه در جای خود دارای اهمیت و کارکرد است.

حجت الاسلام عبدی گفت: بررسی سیر تطور و نگرش های تفسیری مهدوی و تحلیل و تبیین آنها و نیز تعیین حجم و کیفیت ورود به این عرصه و بیان شاخصه های دوره ای که مفسران اسلامی اعم از شیعه و اهل سنت به بحث مهدویت پرداخته اند رسالت اصلی این تحقیق است و در این زمینه دیدگاهها و نگرش-های تفسیری مفسران مهدوی با رویکرد بیرونی و درجه دو دنبال خواهد شد. بنابراین مسأله اصلی در این زمینه «بررسی تطور و تحول دیدگاه مفسران در باره آیات مهدویت» با نگرش تحلیلی و تبیینی با رویکرد تاریخ علم تفسیر در حوزه مهدویت است.

این کارشناس مهدوی تصریح کرد: اساسا در این کتاب پی پاسخ به این سؤالات است: دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت در طول تاریخ خصوصا در عصر و زمان حضور معصومان (عهم) در آیات مهدویت دستخوش چه تغییر و تحولاتی شده است؟ و آیا در زمان حضور و غیبت ائمه (عهم) این تطور ثابت بود و یا دستخوش تحولات بوده است؟

محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می گوید: از این رو، یکی از کارهای مهم و پرثمر پژوهشی درباره موضوع مهدویت بحث و گفتگو پیرامون سیر تطور مهدویت در آثار تفسیری عالمان اسلامی است. با انجام چنین تحقیقی می توان به بخشی از شبهات مطرح در باره عدم وجود موضوع مهدویت در قرآن پاسخ داد. با این وصف ضروری است به عنوان داوری در این زمینه، با نگاه درجه دوم و از بیرون به این مطلب، توجه شود که در کدام مقطع تاریخی و کدامیک از مفسرین و با چه مذهب و رویکردی موضوع مهدویت را در تفاسیرشان مورد بحث قرار داده اند و حجم نوشته ها در این زمینه در ادوار مختلف تاریخی چگونه بوده است.

حجت الاسلام مرتضی عبدی چاری در بخش های اصلی پروژه خود می گوید: این پروژه شامل سه بخش است:

در بخش اول آن نگاهی به دیدگاه مفسران درباره آیات مهدویت در عصر معصوم (ع) (۲۶۰ هـ ق) داشته است که درآن به دیدگاه هفت تفسیر از مفسران شبعه و هشت تفسیر از مفسران اهل سنت پرداخته است. در بخش دوم به دیدگاه راسخان در علم، پیامبر گرامی اسلام و ائمه هدی (ع) پرداخته شده است و تنها امام جواد (ع) نکته تفسیری در زمینه مهدویت ندارد.

در بخش سوم آن نگاهی به دیدگاه مفسران درباره آیات مهدویت در عصر غیبت صغری داشته است که درآن به دیدگاه سه تفسیر از مفسران شیعه و هفت تفسیر از مفسران اهل سنت پرداخته است.

در این پژوهش سعی شده است با بررسی فضای سیاسی مفسر و جایگاه تفسیرشان و تاثیر آن در فراز و فرودهای تفسیر در حوزه مهدویت بپردازد تا اولا: پیشینه مهدویت در آن عصر در حوزه تفسیر از نظر کمی و کیفی به چه صورت بوده است.

و ثانیا: در طول زمان این نگاه چه تحول و تطوری داشته است.

و ثالثا: از نظر روش در حوزه مهدویت در آن عصر چه روشی را بیشتر می‌طلبیده؟

و رابعا: آیا فضای مفسر در تفسیر آیات به مهدویت تاثیر داشته است؟

گفتنی است، مطالب این پروژه به زودی از طرف نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ می رسد.

پایان پیام/9