«توت» مهیای اجرای آیین 150 ساله/100 هزار گردشگر مهمان یک روستا

خبرگزاری مهر ـ گروه استان‌ها: توت نام روستایی از توابع بخش خرانق در شهرستان اردکان است که در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از مرکز استان یزد واقع شده، روستایی که تا چند سال پیش، نام آن را اهالی اردکان و برخی مردم یزد می‌شناختند.

مردم این روستا در دهه آخر صفر از حدود دو قرن پیش، مراسمی باشکوه در دهه آخر صفر برگزار می‌کنند که رسانه‌ها با معرفی آن، پای گردشگران را به این روستا باز کردند و اکنون این مراسم، محل اجتماع خیل عظیمی از دوستداران اهل بیت(ع) است.

اکنون این مراسم به قدری گسترده و باشکوه برگزار می‌شود و مردم به اندازه‌ای مشتاق حضور در این مراسم هستند که برای ساماندهی آن و خدمت‌رسانی بهتر به عزاداران، در فرمانداری و شهرداری و بخشداری جلسات برنامه‌ریزی برگزار می‌شود.

هر چند این جلسات نتوانسته خروجی چندان مناسبی داشته باشد و مردم و عزاداران به طور خودجوش و هماهنگ این مراسم را برگزار می‌کنند، اما برگزاری این جلسات نشان از اهمیت این مراسم ویژه دارد.

اما اهمیت این مراسم دلایل متعددی دارد که یکی از آنها قدمت مراسم و جذابیت برگزاری آن و دیگری حضور گروه‌های قوی تعزیه‌خوانی در این مراسم است.

حضور گروه‌های تعزیه شاخص کشور در مراسم تعزیه توت

تعزیه به عنوان یکی از هنرهای نمایشی،‌ کار ترسیم و بازسازی و بیان ابعاد نهضت خونین عاشورا را انجام می‌دهد و در روستای توت،‌ قدمت مراسم تعزیه به دوره قاجار، همان دورانی که مردم اجازه برگزاری مراسم عزاداری را نداشتند، باز می‌گردد.

انتخاب این روستا برای برگزاری مراسم تعزیه و عزاداری به این دلیل بود که توت،‌ روستایی دورافتاده بود و تا نیروهای نظمیه بخواهند به این روستا برسند و مراسم را مختل کنند،‌ زمان زیادی می‌برد به همین دلیل از همان زمان روستای توت به یکی از محل‌های امن برگزاری مراسم عزاداری و تعزیه تبدیل شد و تاکنون هم این مراسم به قوت خود باقی است.

البته بسیاری از پژوهشگران فرهنگ عامه بر این باورند که قدمت تعزیه و مراسم عزاداری روستای توت به قبل از دوران قاجار و حتی دوره صفویه می‌رسد اما اسناد موجود و نسخه‌های تعزیه مربوط به دوره قاجار است.

نسخه‌ها و لباس‌ها و ابزار تعزیه قدمتی قبل از قاجار دارند

نسخه‌های تعزیه توت و حتی لباس‌های تعزیه در این روستا قدمتی طولانی دارند که مربوط به دوران قاجاریه و صفویه اعلام شده‌اند و نسل به نسل به تعزیه‌خوانان این روستا به ارث می‌رسد.

برگزاری آیین تعزیه در روستای توت شور و حال دیگری دارد و حال و هوایی وصف ناپذیر در میان مردم ایجاد می‌کند که همین امر موجب شده تا هر سال عده زیادی از تماشاچیان را مردمانی از استان‌های فارس، کرمان و اصفهان تشکیل دهند و حتی در سال‌هایی از استان‌های تهران و سیستان و بلوچستان نیز برای شرکت در آیین ویژه تعزیه به روستای توت می‌آیند.

گردشگران خارجی سفیران اطلاع‌رسانی مراسم عزاداری توت

گردشگرانی از کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای اروپایی نیز طی چند سال اخیر در این مراسم شرکت کرده‌اند و خود به سفیران اطلاع‌رسانی این رویداد شاخص و تماشایی توت تبدیل شده‌اند و پیداست که کار خود را به نحو شایسته‌ای انجام داده‌اند زیرا هر سال بر تعداد گردشگران خارجی این روستا در این ایام افزوده می‌شود.

قدمت حسینیه این روستا نیز به قبل از دوره قاجار باز می‌گردد و معماری زیبای آن، مردم مناطق مختلف را برای شرکت در مراسم باشکوه عزاداری و تعزیه گردهم می‌آورد.

پیش از برگزاری آیین اصلی، مراسمی نیز توسط خود مردم روستا اجرا می‌شود که ماجرای آن در نوع خود شنیدنی است و نمادی از وحدت و همدلی مردم این روستا در برگزاری مراسم عزاداری نبی مکرم اسلام (ص) و خاندان ایشان دارد.

نادر پیری اردکانی، یکی از پژوهشگران بنام استان یزد و شهرستان اردکان در مورد این مراسم به خبرنگار مهر گفت: اصل مراسم روستای توت مربوط به دوره صفویه است اما در دوران قاجار مواردی به آن اضافه شد و از آن زمان تاکنون به عنوان یک رسم و سنت اجرا می‌شود.

وی عنوان کرد: این مراسم توسط مهاجرانی که از روستا به سمت شهر رفتند و آنجا را برای ادامه زندگی خود برگزیدند، به تدریج اطلاع رسانی شد و حالا شاهد حضور جمعیتی عظیم در دهه آخر صفر در این روستا هستیم که البته اصل مراسم مربوط به پنج روز پایانی ماه صفر است و پنج روز اول مراسمی است که بیشتر توسط خود مردم روستا اجرا می‌شود.

پیری اردکانی با اشاره به اینکه قربانی و توزیع نذورات و میزبانی مردم روستا از این جمعیت عظیم در طول سال‌های متمادی انجام می‌شد اما بسیاری از مهمانان هم نذرهایی داشتند که در این مراسم ادا می‌کنند و به پذیرایی از عزاداران می‌پردازند.

ثبت ملی آیین عزاداری توت

وی از ثبت ملی این رویداد شاخص فرهنگی و دینی در یزد خبر داد و گفت: کتابی نیز در مورد این آیین کهن نگاشته شده که امیدواریم بتوانیم با انتشار آن، حق این آیین ارزشمند تاریخی را ادا کنیم.

در مسیر رسیدن به روستای توت در روزهای پایانی ماه صفر، صحنه‌های جالبی مشاهده می‌شود، عزادارانی که مسیر را با پای برهنه طی می‌کنند و مسافرانی که در طول مسیر نذورات خود را بین عزاداران توزیع می‌کنند.

اتفاقاتی که شکل باشکوه‌تر آن را در روزهای گذشته در راهپیمایی بزرگ اربعین در کربلا شاهد بودیم.

اما حضور این جمعیت عظیم در یک روستای کوچک، نیازمند تدابیری است که مسئولان شهرستان اردکان خبر از انجام می‌دهند.

تلاش مسئولان اردکان برای خدمت رسانی بیشتر و بهتر به عزاداران

فرماندار اردکان به خبرنگار مهر گفت: همه چیز در روستای توت مهیای میزبانی از عزاداران است و دستگاه‌های مختلف، برای ارائه خدمت به عزاداران در صحنه حضور دارند.

بهروز شهابی راد عنوان کرد: مسئله استقرار موکب‌ها در مسیر رفت‌ و آمد با توجه به تردد زیاد مردم از سراسر استان حائز اهمیت است و لازم است موکب‌ها و ایستگاه‌های صلواتی از پلیس راه و اداره راهداری مجوزهای لازم را دریافت کنند.

وی حضور مردم از سراسر استان و سراسر کشور و حتی خارج از کشور در این مراسم را به فال نیک گرفت و بیان کرد: ما نیز تلاش خواهیم کرد تا هر سال خدمات بهتری به عزاداران ارائه دهیم.