تلاش ترکیه برای ایجاد موازنه قوا بین روسیه و آمریکا در شمال سوریه

ترکیه و آمریکا بر همین اساس آتش بس 120 ساعته ای در چارچوب طرح 13 ماده ای که تا آخر روز سه شنبه 30 مهر مهلت دارد، امضاء کرده اند. ترکیه با مجوز آمریکا در منطقه بین راس العین و تل ابیض به عمق سی کیلومتر و طول 120 کیلومتر که بطور عمده عرب نشین، بخشی از جمعیت ترکمن نشین(آذری) وکرد نشین است عملیات چشمه صلح را آغاز کرد. بنا به گفته رجی طیب اردوغان 1500 کیلومتر مربع این بخش از سرزمین سوریه با کمک جیش وطنی متشکل از گروه های سلفی و تکفیری آزاد شده و 760 نفر از تروریستها(پ ک ک /نیروهای دموکراتیک سوری) کشته شدند. تعدادی نیز دستگیر و از منطقه فرار کردند. وزیر دفاع ترکیه نیز گفت تروریستها با بیش از 125 خودرو از راس العین خارج شدند.
در طرح 13 ماده ای ترکیه و آمریکا که ترکیه آن را تعلیق عملیات و آمریکا آن را اعلام آتش بس می نامد آمده است: این دو کشور به عنوان دو عضو ناتو بر ادامه همکاری با یکدیگر تاکید می کنند. آمریکا نگرانیهای امنیتی ترکیه ناشی از مرزهای جنوبی خود با سوریه را درک می کند. آمریکا و ترکیه بر اساس منافع مشترک همکاری خواهند کرد. ترکیه و آمریکا در همه مناطق سوریه به ویژه در منطقه شمال شرق سوریه براساس منافع مشترک به هماهنگی بین خود ادامه خواهند داد. هر دو کشورمتعهد هستند که براساس اصل ”همه برای یک کشور و یک کشور برای همه/ ماده پنجم ناتو“ از سرزمین ها و ملت های کشورهای عضو ناتو در مقابل تهدیدات دفاع کنند.
بنا به تاکید دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در این متن ماده ”حفاظت از حقوق و آزادی های انسانی و حق زندگی همه اقوام و نژادها و پیروان ادیان و مذاهب“ در سوریه قید شده است.
در این توافق همچنین آمده است ترکیه و آمریکا در منطقه شمال شرق سوریه به مبارزه با داعش ادامه خواهند داد و برای بازگرداندن مردم بومی این منطقه عملیاتی که از دست داعش فراری و آواره شده اند همکاری خواهند کرد. ترکیه مسئولیت مبارزه با داعش را پذیرفته است. اما مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه این کشور گفت: نیروهای دموکراتیک سوریه هزار نفر از نیروهای داعش را آزاد کردند. ترکیه درباره آزادی آنها مسئولیتی ندارد. زنان و کودکان داعشی نیز باید بازپروری شوند.
ترکیه و آمریکا متعهد شده اند که در عملیات چشمه صلح تنها عناصر تروریستی، مکان تجمع آنها، تسلیحات ، مواضع و استحکامات آنها مورد هدف قرار گیرد. ترکیه مسئولیت حفظ امنیت مردم ساکن در مناطق امن و حفظ مناطق مسکونی و زیر ساختهای مناطق امن را عهده گرفته است.
همچنین ادعاشده است ترکیه و آمریکا از حفظ تمامیت ارضی و وحدت سیاسی سوریه حمایت می کنند و بر روند حل بحران سوریه بر اساس قطعنامه 2254شورای امنیت سازمان ملل متحد و از طریق سیاسی تاکید می ورزند.
سلاح های سنگین یگانهای مدافع خلق باید از منطقه امن خارج و جمع آوری شود. نیروهای مسلح ترکیه مسئولیت تامین و حفظ امنیت منطقه امن را بر عهده خواهند گرفت. حفظ امنیت منطقه امن با هماهنگی روز افزون نیروهای نظامی آمریکا و ترکیه تحقق خواهد یافت. نیروهای یگانهای مدافع خلق باید تا آخر روز سه شنبه بطور کامل از منطقه امن خارج شوند. در آن صورت عملیات چشمه صلح نیروهای مسلح ترکیه و شبه نظامیان سوری متوقف خواهد شد.
تحریم های جدید در 120 ساعت مهلت اجرای طرح 13 ماده ای نباید توسط آمریکا علیه ترکیه تصویب شود. تحریمهای کنگره آمریکا تحت عنوان Blocking Property and Suspending Entry of Certain Persons Contributing to the Situation in Syria که در 22 مهر- 14 اکتبر به تایید ترامپ رئیس جمهور آمریکا رسیده است ، بعد از عقب نشینی کامل یگانهای مدافع خلق از منطقه امن و به تبع آن توقف کامل عملیات چشمه صلح ابطال شود. البته دولت ترامپ برای ابطال طرح تحریم علیه ترکیه در نزد کنگره اقدامات لازم را انجام خواهد داد. آمریکا و ترکیه در راستای تحقق اهداف مشترک به همکاری خود ادامه خواهند داد.
همانطوری که در مواد طرح 13 ماده ای مشترک ترکیه و آمریکا تاکید شده است: ترکیه به وظایف خود در چارچوب ناتو عمل خواهد کرد. سرزمین و خاک ترکیه بخشی از سرزمین ناتو محسوب می شود. در نتیجه مداخلات دولت ترکیه در سوریه و حمایت از گروه های تروریستی با هماهنگی ناتو به رهبری آمریکا انجام گرفته است. آمریکا هم به ترکیه سلاح فروخته و می فروشد و هم به گروه های تروریستی جدایی طلب نظیر پ ک ک/ یگانهای مدافع خلق کمک تسلیحاتی، نظامی و آموزشی ارائه می دهد. یگانهای مدافع خلق تحت امر نیروهای ویژه آمریکا و شرکتهای امنیتی و شبه نظامی آمریکا و انگلیس نیروهای تروریستی داعش را برای برهم زدن امنیت کشورهای منطقه به ویژه سوریه و عراق از زندان آزاد کردند. آمریکا و نیروهای دموکراتیک سوری بعد از تخریب رقه و اشغال این منطقه ،نیروهای تروریستی داعش را دستگیر و آنها را با اتوبوس به مناطق دیگر منتقل کردند. آمریکا تلاش می کند که داعش را بار دیگر در عراق و سوریه علیه دولت و ارتش این دو کشور در شرق سوریه و غرب عراق بکار گیرد. طرح سیزده ماده ای نیز نشان داد که آمریکا از مناطق شرق سوریه خارج نخواهد شد و ترکیه و آمریکا در این منطقه به همکاری خود ادامه خواهند داد. آمریکا همچنین به ترکیه اجازه نداده است که در مناطق کرد نشین نظیر مناطق بین تل ابیض تا عین العرب در سمت منطقه عملیاتی چشمه صلح و در منطقه بین راس العین تا مرزهای سوریه با شمال عراق نظیرمناطق حسکه، قامیشلی و جیزره و منبج در غرب فرات عملیات انجام دهد.
برخی از این مناطق تحت کنترل ارتش سوریه (بشار اسد) و روسیه قرار گرفته است. به عبارت دیگر ارتش ترکیه و شبه نظامیان سلفی تکفیری باصطلاح جیش الوطنی در سمت شرق و غرب و جنوب تحت محاصره نیروهای بشار اسد، روسیه و نیروهای دموکراتیک سوری قرار گرفته اند. رجب طیب اردوغان تهدید کرده است ارتش سوریه تحت امر بشار اسد نباید با نیروهای دموکراتیک سوری همکاری کند. نیروهای بشار اسد باید یگانهای مدافع خلق و پ ک ک را از مناطق تحت کنترل خود در نزیدک مرزهای ترکیه با سوریه اخراج کنند. در غیر این صورت ترکیه عملیات خود را علیه آنها آغاز خواهد کرد. مولود چاووش اوغلو مدعی است که بشار اسد مشروعیت ندارد و نمی تواند حاکمیت ملی و تمامیت ارض و وحدت سیاسی سوریه را احیا و حفظ کند. اردوغان نیز مدعی است که دولت ترکیه بر اساس قرارداد آدانا وارد خاک سوریه شده است . زیرا دولت سوریه توان مبارزه با تروریسم پ ک ک و یگان های مدافع خلق و حزب اتحاد دموکراتیک را ندارد. آمریکا نیز بر اساس طرح 13 ماده ای حفاظت از یگانهای مدافع خلق را با انتقال آنها به زیر خط منطقه امن و اتوبان ”ام 4“ بر عهده گرفته است. رجب طیب اردوغان روز سه شنبه با ولادیمیر پوتین در سوچی در باره منطقه امن، اخراج یگانهای مدافع خلق از مناطق تحت کنترل ارتش سوریه و روسیه در منبج، عین العرب، رقه و قامیشلی، همچنین گسترش همکاری دو جانبه گفتگو خواهد کرد. هدف روسیه از عملیات چشمه صلح ترکیه ، شکست انحصار حاکمیت آمریکا در شمال شرق فرات است . تا حدودی موفق شده است. اما هدف اردوغان رئیس جمهور ترکیه در راستای ایجاد منطقه امن در سراسر شمال شرق فرات سوریه به طول 444 کیلومتر و عمق سی تا چهل کیلومتر شکست خورده است. بدین سبب اردوغان تهدید کرده است که اگر سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا از طرح ایجاد منطقه امن حمایت نکنند، ترکیه دربهای خود را برای مهاجرت آوارگان سوری ساکن ترکیه به کشورهای اروپایی خواهد گشود. سیاستهای اشتباه دولت ترکیه در قبال سوریه که باعث تجزیه عملی و تخریب این کشور شده به نفع رژیم صهیونیستی است.
--------------------------------
سیدعلی قائم مقامی