ائتلاف یا عدم ائتلاف؟ مساله این است

به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا؛ رصد فضای رسانه ای کشور و پیگیری اظهارنظرهای صورت گرفته در زمینه انتخابات، خبر از تلاش ها و رایزنی هایی می دهد که در راستای دستیابی به رویکرد و راهبرد انتخاباتی واحد در هریک از اردوگاه های سیاسی در حال انجام است.

به نظر می رسد رونق گرفتن دید و بازدیدها و تشکیل جلسات میان جناحی در چند روز گذشته از جمله گام هایی است که در این جهت یعنی تشکیل ائتلاف برداشته می شود. مانند نشست اخیر مجمع روحانیون مبارز، شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان و همچنین دیدار اعضای جبهه پایداری با جامعه روحانیت مبارز.

اردوگاه اصلاح طلبان

حضور مشروط اصلاح طلبان در انتخابات یا ائتلاف؟

پاسخ به این پرسش اگر چه در چند سال اخیر در میان چهره های شاخص اصلاح طلبان مورد مداقه و مناقشه قرار گرفته است اما به نظر می رسد جمع بندی و خروجی نهایی تا آغاز فصل انتخابات اعلام نشود.

مروری بر اظهارت و گزارش های برخی از چهره های این جناح سیاسی

معصومه ابتکار چهره سیاسی اصلاح طلب و معاون روحانی در گفت وگو با خبرآنلاین در خصوص خروجی نشست اخیر مجمع روحانیون مبارز و شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان مبنی بر این که در انتخابات آینده مجلس اصلاح طلبان تنها کاندیداهایی را معرفی خواهند کرد که اصلاح طلب باشند، متذکر شد: امروز بسیاری از نیروهای صرفا اصلاح طلب با جریان اعتدال همگرایی زیادی دارند، با این وصف اینکه بگوییم ما با نیروی صرفا اصلاح طلب یا صرفا اصولگرا یا اعتدال روبرو هستیم این طور نیست و در بسیاری از موارد این مرزها و خط کشی ها تغییر کرده است. ما در نهایت باز هم به سمت ائتلاف خواهیم رفت به دلیل واقعیت ها، شرایط و محدودیت‌هایی که اعمال می‌شود، باید بپذیریم که واقعیت‌ها در صحنه عمل چیز دیگری است؛ با همه این اوصاف نکته مهمی که نباید از نظر دور داشت این است که باید کماکان در انتخاب هایمان دقت کرده تا بهترین انتخاب ها را داشته باشیم.

نکته مهم تر از انتخاب این است که احزاب، گروه ها و جریان های سیاسی اعم از اعتدال و اصلاحات وقتی فردی را معرفی کرده و اعتبار یک جریان سیاسی را پشت او قرار می دهند باید در ادامه‌ راه مرتب عملکرد، اقدامات و رویکردهای او را رصد و ارزیابی کنند؛ متاسفانه رها کردن نیروها و اینکه افراد به دلیل مشکلات، امتحان ها و تطمیع بخواهند از مسیر مردم داری و عدالت خواهی منحرف شوند آسیب زا است و هیچ فرقی هم نمی کند که این فرد از جریان اعتدالی، اصلاح طلب یا سایر جریان ها باشد زیرا ما را از اهداف و آرمان و مردم دور کرده است. مهم این است که در انتخابات مردم پیروز شوند بنابراین باید مراقب باشیم و همه تصمیمات را در همین مسیر تنظیم کنیم.

واکنش های رسانه ای به این رویکرد

روزنامه آرمان ملی در این باره به آسیب شناسی ائتلاف های سیاسی در ایران می پردازد و می نویسد: ائتلاف جریان‌های سیاسی برای پیروزی در انتخابات پارلمانی امری مرسوم در جهان است و بر اصلاح‌طلبان نیز حرجی نیست اگر با نیروهای میانه‌رو جریان رقیب ائتلاف کنند، با این وجود برخی مسائل در کشور ما سبب می‌شود که ائتلاف نتیجه‌ای فراتر از آنچه در مجلس دهم شاهدش بودیم نداشته باشد. یکی از اصلی‌ترین ایرادات این نوع ائتلاف، چرخش مواضع نمایندگان پس از انتخاب و برای منافع است. در صحبت‌های معصومه ابتکار نیز مطرح شد که لازم است افراد معرفی شده مورد نظارت مستمر قرار گیرند اما مشکل آنجاست که به دلیل نبود ساختار حزبی در کشور، چنین امکانی در واقعیت وجود ندارد و فضای غیرحزبی انتخابات سبب شده تا نظارت حزبی عملا بی‌معنا باشد.

روزنامه ابتکار نیز خطاب به معصومه ابتکار نوشت: سوال اینجا است که با توجه به تجربه گذشته، اصلاح‌طلبان چه تضمینی می‌دهند که دوباره این ائتلاف مانند گذشته نباشد و حداقل سطحی از انتظارات را برآورده کند. اینکه برخی از آنها به خاطر یکسری محدودیت‌های اصلاح‌طلبان مجبور خواهند بود دوباره ائتلاف کنند، این اجبار قرار است به چه قیمتی بر جریان اصلاحات تحمیل شود؟ آیا سرمایه و بدنه اجتماعی این جریان سیاسی دوباره از این سیاست حمایت خواهند کرد؟

با توجه به سیاست‌ها و عملکرد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در سال‌های گذشته، مخاطبان این جریان برای رای ‌دادن در انتخابات ۹۸ این بار منتظر ارائه برنامه از سوی جریان نخواهند نشست و منتظر هم نیستند. بلکه بیشتر حواس خود را معطوف به این نکته خواهند کرد که این جریان که در این سال‌ها در نهادهای انتخابی حضور داشته چه دستاوردی داشته است؟ ائتلافی که به واسطه آن اکثریت مجلس را در اختیار گرفتند آیا توانست برنامه‌ها و انتظارات این جریان را پیش ببرد؟ برخی کاندیداها از طیف‌های دیگر در انتخابات گذشته به دلیل جبری در لیست اصلاح‌طلبان قرار گرفتند، اما در بزنگاه‌ها رویکردی متفاوت از اصلاح‌طلبان اتخاذ کردند. به همین دلیل برخی معتقدند احتمال اینکه اصلاح‌طلبان دوباره به ائتلاف تن بدهند بسیار اندک خواهد بود.

تقویت سیستم حزبی راهی برای پاسخگو شدن نامزدهای انتخاباتی

پروانه مافی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم، تاکید کرد: باید زمینه‌ای فراهم شود تا احزاب به صورت منظم و علمی فعالیت داشته باشند و مردم را به آنها عادت بدهیم چون از طریق کار حزبی درست است که می‌توان سازمان رای مناسبی ایجاد کرد. مافی با بیان اینکه با تقویت احزاب می‌توانیم افرادی که از مردم رای می‌گیرند را پاسخگو کنیم، اظهار داشت: وقتی فردی از طریق حزبی، مسئولیتی را عهده‌دار می‌شود ابتدا باید به مجموعه خود پاسخگو شود و آن مجموعه هم باید به مردم پاسخگو باشد. در حال حاضر اینگونه نیست تا زمانی که فردی می‌خواهد وارد مجلس شود افراد و احزاب مختلفی از وی حمایت می‌کنند اما پس از ورود به مجلس هیچ فرد یا گروهی از وی بازخواست نمی‌کند که در چهار سال دوره نمایندگی چه کاری انجام داده است. اگر فرآیند انتخابات به سمت حزبی شدن حرکت کند قطعاٌ روند انتخابات‌ها در کشور آسان خواهد شد و برخی سختی‌ها را دیگر نخواهیم داشت همان‌طور که در حال حاضر در سایر کشور مشاهده می‌کنیم احزاب در فعالیت‌های انتخاباتی حضور دارند و کاندیداهای خود را معرفی می‌کنند و پاسخگویی و مطالبه‌گری وجود دارد.

نقش شبکه‌های اجتماعی در سرنوشت انتخابات آینده

امان‌الله قرایی‌مقدم جامعه‌شناس در پاسخ به این پرسش که شبکه‌های اجتماعی چه نقشی می‌توانند در سرنوشت انتخابات آینده مجلس ایفا کنند؟ به آرمان ملی گفت: معتقدم در شرایط کنونی فضای واقعی جامعه نسبت به فضای مجازی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در شرایط کنونی اقشار مختلف مردم با چالش اعتماد به جریان‌های سیاسی مواجه هستند و دیگر مانند گذشته به جریان‌های سیاسی امید ندارند و این وضعیت درباره همه جریان‌های سیاسی اعم از اصولگرا و اصلاح‌طلب وجود دارد. در چنین شرایطی دیدگاه‌های مردم به‌صورت یک رسانه درون‌زا درباره انتخابات عمل می‌کند. این رسانه درون‌زا از تاثیر بیشتری نسبت به شبکه‌های اجتماعی برخوردار است و به‌صورت پچ‌پچ، نجوا و درگوشی دیدگاه‌ها بین افراد مختلف جامعه رد و بدل می‌شود. صحنه این رسانه نیز گوشی همراه و یا کامپیوتر نیست و بلکه این اتفاق در خیابان‌ها، کوچه‌ها، بازار و دیگر اماکن عمومی اتفاق می‌افتد. مردم در کوچه و بازار به سنجش و ارزیابی عملکردها می‌پردازند و به همین دلیل به این نتیجه رسیده‌اند که حضور و یا عدم حضور یک جریان سیاسی در قدرت تغییری در زندگی آنها به وجود نمی‌آورد. به همین دلیل نیز نسبت به جریان‌های سیاسی اعتماد خود را تا حدی از دست داده‌اند. زمانی جریان‌های سیاسی می‌توانند حمایت مردم را داشته باشند که عملکرد آنها تاثیر مستقیم و مثبتی در زندگی مردم گذاشته باشد، اما این اتفاق نیفتاد. برخی به همین خاطر معتقدند حضور اصولگرایان و اصلاح‌طلبان در مجلس چندان تغییری در زندگی آنها ایجاد نمی‌کند.

امروز مردم ایران سنجشگر شده‌اند. این به معنای این است که مردم با مشاهده عملکرد افراد و جریان‌های سیاسی و ارزیابی آن به تصمیم‌گیری می‌رسند. جامعه ایران از مرحله شناخت حسی گذر کرده و به شناخت ادراکی رسیده است. جامعه ایران به این نتیجه رسیده که وجود دارد و باید تصمیم بگیرد. مردم جامعه ایران امروز با این سوالات مواجه هستند که چرا باید رأی بدهند؟ رأی آنها چه نتیجه‌ای در زندگی و سرنوشت آنها خواهد گذاشت؟ مردم به‌دنبال مشارکت واقعی در تصمیم‌گیری‌ها جامعه هستند. در گذشته این مشارکت واقعی نبوده و برخی جریان‌های سیاسی با نگاه ابزاری آن هم تنها در زمان انتخابات به مردم نگاه کرده‌اند.

به اعتقاد این جامعه شناس امروز اعتماد بین مردم و مسئولان نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است. از یک طرف مسئولان با ایجاد نظارت استصوابی و گزینش افراد به نوعی بی‌اعتمادی خود را نشان می‌دهند و از سوی دیگر نیز مردم به شکل‌های مختلف بی‌اعتمادی خود را به مسئولان نشان می‌دهند. هنگامی که اعتماد عمومی در یک جامعه کاهش پیدا می‌کند سرمایه‌های اجتماعی نیز به مرور زمان از بین می‌رود. هنگامی که سرمایه‌های اجتماعی نیز از بین رفت دلیلی و انگیزه‌ای برای حضور مردم در انتخابات وجود ندارد.

دفاع از سخنان رییس جمهوری در خصوص نهادهای نظارتی

محمد کاظمی نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با روزنامه آرمان ملی با اشاره به سخنان رئیس جمهوری درباره وظایف شورای نگهبان اظهار داشت: شورای نگهبان در قانون اساسی ناظر بر صحت اجرای انتخابات است. ناظر بر قوه مجریه است که حقوق افراد و کاندیداها پامال نشود. بیان رئیس‌جمهور یک بیان قانونی است. این که بعضی‌ها موضع تندی در قبال سخنان گذشته آقای روحانی و مواضع اخیر ایشان می‌گیرند غیر منصفانه است. آقای رئیس‌جمهور آنچه که ازشورای نگهبان توقع دارند و این توقع همه کاندیداهاست، به‌خصوص اینکه شورای نگهبان قانون را در مورد انتخابات اجرا کند، قانون در بحث بررسی صلاحیت‌ها ماده ۱۲۸ قانون انتخابات است. توقع همه ما این است که شورای نگهبان استعلام‌های چهارگانه را مبنای اعلام صلاحیت قرار دهد و برای مردم حق انتخاب از افکار مختلف و، سلیقه‌های متفاوت را قائل باشد تا ما مجلسی برخاسته از نظرات اکثریت مردم داشته باشیم. ان شاءا... به همین ترتیب عمل خواهد شد.

اردوگاه اصولگرایان

رایزنی ها و اقدامات صورت گرفته برای دستیابی به ائتلاف

احمد کریمی اصفهانی از اعضای جبهه پیروان خط امام و رهبری، درباره تغییر رویکرد جبهه پایداری به خبرآنلاین گفت: جبهه پایداری الان پذیرفته‌اند که به جای «همه با ما»، «همه باهم باشیم» و اگر چنین اتفاقی بیفتد و جبهه پایداری به قولی که داده عمل کند، امیدوارم که وحدت بین همه نیروهای اصولگرا به وجود بیاید. پالس‌های مثبتی از جبهه پایداری دریافت کردیم و امیدواریم که آنها به رویه قبل برنگردند و فکر نکنند که همه‌چیز منحصر در جبهه پایداری است. وی هم‌چنین درباره نقش ناطق نوری در ایجاد وحدت میان اصولگرایان افزود: آقای ناطق نوری مدیر بسیار خوب و تاثیرگذاری هستند و خیلی مواقع پراکندگی‌ها را تبدیل به وحدت می‌کند. امیدواریم که حضور ایشان در جلسات جامعه روحانیت مبارز ادامه پیدا کند و ایشان به میدان بیاید. معتقدم کسی نه قادر است نقش ایشان را کمرنگ کند نه ایشان نیازی دارد که نقش او را پررنگ کنند.

حسین کنعانی مقدم نیز در گفت وگو با خبرآنلاین درباره دیدار جبهه پایداری با آیت‌الله موحدی کرمانی و احتمال حضور این جبهه در ائتلاف اصولگرایان اظهار داشت: در جلسه جبهه پایداری با جامعه روحانیت، آقای آقانهرانی حضور داشتند و درباره مسائل ائتلاف اصولگرایان و همراهی همه نیروهای اصولگرا خیلی شفاف بحث شده است. به نظر می‌رسد که این جلسه گام بسیار خوب و موثری بوده است و همه اصولگرایان، جامعه روحانیت مبارز را هم به عنوان داور و هم به عنوان ناظر قبول کرده‌اند، امیدواریم که ائتلاف انتخاباتی میان اصولگرایان شکل بگیرد.

این چهره سیاسی اصولگرا درباره دلیل تغییر رویکرد جبهه پایداری گفت: ابتکاری که جامعه روحانیت مبارز با پیشگامی آیت‌الله موحدی کرمانی به خرج داد و از همه خواستند که به ائتلاف اصولگرایان بپیوندند و کمیته دعوتی که برای حضور همه نیروهای اصولگرا شکل گرفت، باعث شد خیلی از جریانات مختلف از جمله پایداری این وساطت را قبول کنند و گام‌های موثری را برای ارائه یک لیست بردارند.

کنعانی‌مقدم هم‌چینن در پاسخ به این سوال که چه تضمینی وجود دارد که اصولگرایان به یک لیست برسند و شاهد وحدت‌شکنی‌های دقیقه نودی نباشند گفت: چون جامعه روحانیت مبارز الان در این خصوص هم نقش داور را میان اصولگرایان دارد و هم مورد وثوق آنان است، گام موثر و مهمی در ایجاد وحدت برداشته است و مکانیزم اجرایی و تضمینی آن هم شکل گرفته است و می‌تواند این کار را انجام دهد.

وی در خصوص شورای وحدت اصولگرایان نیز توضیح داد: شورای وحدت اصولگرایان، برای ائتلاف انتخابات است و همه اصولگرایان هم پذیرفته‌اند که با آن همکاری کنند. جامعه روحانیت هم به عنوان مجموعه‌ای بر کار شورای وحدت نظارت می‌کند و حکم مشورتی و نظارتی و داوری دارد و عملا این دو در کنار هم حرکت خواهند کرد. برای ما که درون جریان اصولگرایی هستیم، مسائل کاملا مشخص است و مسئولیت شورای وحدت اصولگرایان برعهده آقای حدادعادل است و ستادها و دفاتر استانی هم شکل گرفته است و در حال کار هستند.

ادامه واکنش ها به توصیه های رییس جمهوری در خصوص سازوکارنظارتی بر روند تعیین صلاحیت نامزدهای انتخاباتی

حزب موتلفه اسلامی در جوابیه ای به گزارشی از خبرگزاری ایسنا که در آن از اظهارات اخیر دبیر کل این حزب در خصوص سخنان رییس جمهوری درباره عملکرد نهادهای نظارتی در انتخابات انتقاد شده بود، توضیح می دهد: سخنان اخیر ریاست محترم جمهوری موجب شد که حتی سخنگوی محترم شورای نگهبان به ایشان تذکر دهد که از این سخنان برداشت هست که مغایرت با سوگند رییس جمهور در پاسداری از نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور دارد و نادیده نگاشتن قانون اساسی و قوانین انتخابات و دبیرکل حزب موتلفه اسلامی نیز همین تذکر را به رییس محترم جمهوری دادند که سخنان ایشان با موازین و اصول قانون اساسی مغایرت دارد و تذکر دادند که نظارت در انتخابات‌ها در سراسر جهان نظارت استطلاعی نیست نظارت استصوابی است والا نظارت بی‌ثمر است. دبیر کل حزب یادآور شده است که نظارت استصوابی شورای محترم نگهبان در ۱۰ دوره انتخابات مجلس و سایر انتخابات‌ها مانع حضور همه سلیقه‌ها و تفکرات مختلف و متنوع و جناح‌های سیاسی که در چارچوب قانون اساسی و قوانین کشور فعالند نشده است و نمی‌شود. بنابراین در این مواضع متهم کردن تلویحی رییس جمهور به نفوذی بودن مشاهده نمی‌شود این تذکر برای تصحیح سخنان ایشان است تا موجب سوء‌استفاده عناصر مساله‌دار نشود.

روزنامه کیهان نیز به عنوان رسانه جریان ساز این طیف مدعی شد: اصلاح‌طلبان از سویی هجمه به شورای نگهبان را در دستور کار قرار داده و از سویی ادعا می‌کنند که در حال اعتمادسازی با شورای نگهبان هستیم! بالاخره دم خروس را باور کنیم یا قسم حضرت عباس را؟