پاسداشت آداب قضاوت در سیره علوی

به گزارش ایکنا؛ در کانال تلگرامی مصطفی دلشاد تهرانی، پژوهشگر برجسته نهج‌البلاغه مطلبی با عنوان «لوازم عدالت قضایی» منتشر شده که در ادامه از نظر می‌گذرد؛

پاسداشت آداب قضاوات؛ پاسداشت برابری میان طرفین دعوا

از مهم‌ترین شکل‌هاى پاسداشت برابرى میان طرفین دعوا، رعایت برابرى دور و نزدیک، خویش و بیگانه، و دوست و دشمن است، چنان که امیرمؤمنان على(ع) در عهدنامه مالک اشتر فرموده است : «وَ أَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِیبِ وَ الْعَبیدِ؛ وَ کُنْ فِی ذلِکَ صَابِرًا مُحْتسِبًا؛ وَاقِعًا ذلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَ خَاصَّتِکَ حَیْثُ وَقَعَ، وَ ابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا یَثْقُلُ عَلَیْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذلِکَ مَحْمُودَةٌ».(نهج البلاغه، نامه ۵۳). و حق را درباره هر کس از کسان دور و نزدیک که باید اجرا شود، به اجرا درآور؛ و در آن کار پایدار باش، و این پایدارى را به حساب خدا بگذار. در اجراى حق به نزدیکان و ویژگانت هر چه مى‌خواهد برسد، و در برابر پیامدهاى سنگینى که دچار مى‌شوى، خواستار سرانجام آن شو؛ زیرا سرانجام آن ستوده است.

همچنین آن حضرت در سخنرانى‌اى که در آن به حقوق مردمان بر حکومت پرداخته، فرموده است : «إِنَّ أَحَقَّ مَا یُتَعَاهَدُ الرَّاعِی مِنْ رَعِیَّتِهِ أَنْ یَتَعَاهَدَهُمْ بِالَّذِی لِلّهِ عَلَیْهِمْ فِی وَظَائِفِ دِینِهِمْ؛ وَ إِنَّمَا عَلَیْنَا أَنْ نَأْمُرَکُمْ بِمَا أَمَرَکُمُ اللهُ بِهِ، وَ أَنْ نَنْهَاکُمْ عَمَّا نَهَاکُمُ اللهُ عَنْهُ؛ وَ أَنْ نُقِیمَ أَمْرَ اللهِ فِی قَرِیبِ النَّاسِ وَ بَعِیدِهِمْ، لاَ نُبَالِی فِیمَنْ جَاءَ الْحَقُّ عَلَیْه».(الغارات، ابن هلال ثقفی، ص ۳۴۲). بى‌گمان شایسته‌ترین چیزى که زمامدار درباره شهروندان باید پاسدارى کند، مواظبت بر انجام دادن امورى است که خداوند بر آنان، در حوزه وظایف دینى حق دارد؛ و همانا بر ماست که به شما فرمان دهیم بدانچه خداوند، بدان فرمان داده است، و شما را باز داریم از آن‌چه خداوند، بازداشته است؛ و این که فرمان خداوند را بر مردمان نزدیک و دور، به پا داریم، و پروا نکنیم که حق، درباره چه کسى جارى مى‌شود.

و نیز از آن حضرت چنین روایت شده است :«مِنْ أَفْضَلِ الاِخْتِیَارِ وَ أَحْسَنِ الاِسْتِظْهَارِ أَنْ تَعْدِلَ فِی الْقَضَاءِ وَ تَجْرِیَهُ فِی الْخَاصَّةِ وَ الْعَامَّةِ عَلَى السَّوَاءِ».(عیون الحکم و المواعظ، لیثی واسطی، ص ۴۷۱). از برترین گزیدن‌ها و بهترین پشتیبان‌ها این است که در قضاوت، عدالت به کار بندى و آن را در بین ویژگان و همگان یکسان اجرا نمایى.