آینده مناسبات ایران و عربستان؛ تهران و ریاض مذاکره می کنند؟

خبرگزاری آریا-اقدام اخیر عربستان برای ارسال سیگنال های مثبت یک نوع بازی و تاکتیک سیاسی است.
به گزارش خبرگزاری آریا،محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در پی حملات به تاسیسات نفتی آرامکو تحت فشار قرار گرفته است. احتمال اینکه ایالات متحده در حمایت از سعودی ها وارد جنگ شود بسیار اندک است و حمایت های داخلی از ولیعهد سعودی هم به شدت کاهش یافته است. رئیس جمهوری عراق به دنبال میانجی گری مذاکرات صلح بین دو رقیب دیرینه منطقه ای یعنی عربستان و ایران است که در صورت موفقیت، می تواند بازار نفت جهانی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی به طور موفقیت آمیزی محمد بن سلمان را به سمت میز مذاکره سوق داده است. این مساله حتی می تواند عدم دیدار دونالد ترامپ و حسن روحانی، روسای جمهوری ایالات متحده و ایران، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را توضیح دهد: ظاهرا محمد بن سلمان در میان روند اتخاذ اقدامات دیپلماتیک برای حل تنش های خاورمیانه بوده است.
صرف نظر از هر دلیل احتمالی، اگر عربستان و ایران نهایتا بتوانند در انتهای مسیر پیشنهادی سعودی ها به توافق دست یابند، آنگاه شرایط برای حل دشمنی های ایالات متحده و ایران نیز فراهم و به لغو تحریم ها منجر خواهد شد. اگر تحریم های اعمالی بر صادرات نفت ایران برداشته شود، بازار جهانی نفت بلافاصله با تامین مازاد مواجه خواهد شد و اگر تولیدکنندگان اوپک نتوانند تدبیری بیندیشند و تولیدات خود را کاهش دهند، قیمت نفت به شدت سقوط خواهد کرد.
خبرگزاری آریا در خصوص امکان آغاز مذاکرات میان ایران و عربستان با برخی کارشناسان به گفتگو پرداخته است.

زمینه ایجاد مذاکره سازنده میان ایران و عربستان شکل نمی گیرد
دکتر مهدی مطهرنیا تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با خبرگزاری آریا در خصوص مناسبات میان ایران و عربستان و امکان گفتگو میان دو کشور گفت:از یک طرف نشانگانی از ایجاد نوعی آرامش در جهت افزایش سطح تنش ها در ماه اخیر میان تهران و ریاض به چشم می خورد و سیگنال های مثبتی مبنی بر تمایل به مذاکره از سوی دو طرف دیده می شود اما از سوی دیگر حجم اصطکاک ها و فشارهای درون منطقه ای و برون منطقه ای بین ریاض و تهران از یک سو و از سوی دیگر ناشی از فشارهای فرامنطقه ای بر هر دو کشور موجب شده این تمایل به مذاکره همواره در پرده ای از ابهام باقی بماند. گویی هر دو طرف در عین آنکه خواهان مذاکره هستند به یک مناظره در قالب مذاکره می اندیشند.
وی در ادامه گفت:آنچه که ایران می گوید در ارتباط با منطقه در اختلاف با آنچه که عربستان بیان می کند قرار می گیرد و اراده هر دو طرف بر آن است که بتوانند خواسته های خود را به طور کامل در یک بازی برد-باخت به یکدیگر تحمیل کنند.لذا گرچه صحبت از میانجیگری از سوی شخصیت هایی مانند عمران خان به پیش کشیده می شود اما هم از سوی این اشخاص میانجیگری رد می شود و هم هر کدام از طرفین برای یکدیگر درخواست ها و شروطی را برای ورود به مذاکره بیان می کنند که جهت گیری مذاکره به سوی مناظره را افزایش می دهد چرا که در مذاکره برد-برد مطرح است و در مناظره برد-باخت. بدین ترتیب زمینه های ایجاد یک مذاکره سازنده جهت حل مسائل و گذار از این منطق بحران میان ریاض و تهران به وجود نمی آید و اگر بارقه های امیدی هم ایجاد شود این بارقه های امید سوسو کنان کم کم رنگ خود را از دست می دهند و کم کم به سمت تاریکی گرایش پیدا می کند.(ادامه متن کامل گفتگو)

آمریکا مانع از تنش زدایی میان ایران و عربستان خواهد بود
جعفرقنادباشی تحلیلگر مسائل خاورمیانه در تحلیل خود از میانجیگری نخست وزیر پاکستان برای تنش زدایی میان ایران و عربستان گفت:نخست وزیر پاکستان مدتی است که مترصد نقش آفرینی در راستای میانجیگری میان تهران و ریاض است. در سفر به آمریکا نیز تلاش هایی در این راستا انجام داده است.عمران خان شخصا از انگیزه ای برای میانجیگری میان ایران و عربستان برخوردار است. پاکستان تاکنون اقدام خصمانه علیه ایران انجام نداده است و ایران تلاش های نخست وزیر پاکستان برای تنش زدایی را قابل اطمینان و صادقانه می داند. اما اینکه نخست وزیر پاکستان بتواند نقش مثبتی ایفا کند به طرف عربستانی بستگی دارد که تا چه میزان از حسن نیت برخوردار است و به واقع به دنبال تنش زدایی با ایران است.همچنین ایران نیز اعلام کرده است آماده گفتگو با عربستان است.
وی در ادامه افزود:آنچه در عرصه عمل اتفاق افتاده عجز و شکست عربستان در بسیاری از صحنه ها بوده است و در مجموعه مناقشات منطقه ای و جهانی در یک موقعیت بسیار دشواری قرار گرفته است.لذا نیاز ضروری به تنش زدایی با برخی کشورها به ویژه کشورهای محور مقاومت دارد. سعودی ها به خاطر ماهیت حکومت پادشاهی که در خدمت غرب است این نیاز را مسلما با صداقت مطرح نمی کند چون وابسته به کشورهای غربی و آمریکا است و با صراحت و حسن نیت اقدام به تنش زدایی و برقراری رابطه با ایران نمی کند. عربستان در تامین منافع ملی خود نیز راه فریب و سرسپردگی به دنیای غرب را دنبال می کند. عربستان در تامین منافع ملی مردم خود جدیت نداشته و وارد معامله های کلان با آمریکا در عرصه اسلحه و نفت شده است.در موضوع تنش زدایی با ایران نیز همینگونه است. منافع ملی سعودی ها ایجاب می کند وارد تنش زدایی وگفتگو و مذاکره با ایران شوند دست از خصومت ورزی که در تاریخ کم سابقه است بردارند و اظهار ندامت کنند اما ماهیت حکومت سعودی یک حکومت وابسته و غیرمردم سالار است و نمی توان به طور قطع گفت که سعودی ها به دنبال تنش زدایی با ایران هستند.(ادامه متن گفتگو)

عربستان بدون چراغ سبز آمریکا مناسبات خود را با ایران تقویت نخواهد کرد
دکتر هانی زاده در خصوص مناسبات میان ایران و عربستان و امکان گفتگو میان دو کشور گفت:عربستان بدون چراغ سبز امریکا هرگز مناسبات خود را با ایران تقویت نخواهد کرد.با توجه به اینکه بیش از 2 هزار سرباز آمریکایی برای حفاظت از تاسیسات نفتی ونظامی عربستان وارد این کشور شده اند به نظر می رسد عربستان با اتکا به حمایت های آمریکا و وجود سربازان آمریکایی در عربستان چندان به دنبال آن نیست که به طور ریشه ای اختلافات خود را با ایران حل و فصل کند. اگر عربستان چنین تمایلی داشته باشد باید آتش بس را در یمن برقرار کند و با انصارلله وارد مذاکره شود. به نظر می رسد اقدام اخیر عربستان برای ارسال سیگنال های مثبت یک نوع بازی و تاکتیک سیاسی است.
وی در ادامه گفت:تنش ها میان تهران و ریاض ادامه خواهد یافت و حداکثر به پایین ترین سطح خود خواهد رسید. اقدام اخیر در حمله به نفتکش های ایران در اطراف جده و در دریای سرخ یک اقدام غیردوستانه است و عربستان چندان برای برقراری رابطه با ایران تعجیل نخواهد کرد اما چون عربستان در شرایط کنونی در یک بحران سیاسی نظامی قرار دارد تمایل دارد تنش ها با تهران به پایین ترین میزان خود برسد.عمران خان نخست وزیر پاکستان به طور جدی به دنبال آن است که مشکلات تهران و ریاض را حل کند. پاکستان از این ظرفیت میانجیگری برخوردار است اما عربستان باید گام عملی را برای حل اختلافات خود با تهران بردارد در غیر این صورت سیگنال های مثبت عربستان چندان امیدوار کننده نخواهد بود.(ادامه متن گفتگو)