بورانی کنگر یک از غذای ایرانی است. کنگر ماست اگرچه در یک تقسیمبندی کلی (مانند برانی اسفناج) جزء اردورها و کنار غذاها مورد استفاده قرار میگیرد ولی این ترکیب غذایی مقوی در مقام مقایسه از برانی اسفناج غلیظتر و سنگینتر بوده و میتوان آن را با نان – بهخصوص نان سنگک– بهعنوان شامی سبک در شبهای بهاری و تابستانی نیز به حساب آورد.کنگر معمولی گیاهی است خودرو با برگهای خاردار و ساقههای ضخیم شبیه به کرفس که از آن در پخت سوپ، خورش و حتی بهصورت خام در سالاد استفاده میکنند.
البته باتوجه به اینکه برگهای آن تیغهای ریز و تیزی دارند، هنگام پاککردن مراقب دستان خود باشید؛ پس بهتر است از دستکش استفاده کنید. کنگر طبیعتی گرم و خشک دارد و به همین علت آن را با ماست نیز میخورند و در ضمن برای آن دسته از افرادی که گرممزاج هستند، خوردن آن توصیه میشود. علاوه بر این، کنگر منبع غنی پتاسیم است.
کنگر ضدعفونیکننده، اشتهاآور، تببر و هضمکننده غذاست و درضمن، مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش میشود. این گیاه و بهخصوص برگ آن ادرارآور و نیروبخش است و در ضمن قلب را نیز تقویت میکند. کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کمخونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت میکند. محققان معتقدند وجود مادهای به نام سینارین در عصاره برگ کنگر، باعث کاهش کلسترول و تریگلیسیرید خون میشود. در ضمن همین ماده به همراه ماده دیگری به نام اسید کافئیک موجود در کنگر، کبد را در برابر عفونت حفظ میکنند.
چه کسانی بهتر است کنگر نخورند؟
افرادی که ناراحتیهای کلیوی و کبدی شدید دارند از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند.
زنان باردار و کودکان
باتوجه به اینکه کنگر باعث انقباض کیسه صفرا میشود، افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند، از خوردن آن صرفنظر کنند.
مواد لازم :
کنگر پاکشده نیم کیلوگرم
ماست ۲/۵ پیمانه
سیر یک بوته
نمک و فلفل به میزان لازم
آب نصف پیمانه
طرز تهیه:
۱ – ابتدا کنگرها را شسته و بهصورت نوارهای درشت به طول ۵ سانتیمتر یا ۲ بند انگشت خرد کنید.
۲ – حبههای سیر را با پوست از هم جدا کرده و در ظرفی حاوی آب سرد بریزید و بگذارید چند ساعتی خیس بخورد؛ به این ترتیب، پوست آنها به راحتی جدا میشود. پس از این مدت، پوست آنها را کنده و بهصورت ریز رنده کنید.
۳– در یک تابه گود مقداری روغن بریزید و روی شعله اجاقگاز قرار دهید تا داغ شود؛ سپس کنگرهای خردشده را به آن اضافه کنید و داخل روغن تفت دهید. پس از اینکه کنگرها سرخ شد، سیرهای رندهشده را همراه نمک و فلفل به آن اضافه کنید و به تفتدادن ادامه دهید. برای سرخشدن سیر حدود ۳ تا ۵ دقیقه زمان کافی است.
۴ – در مرحله بعد، آب را در تابه بریزید و در آن را بگذارید و اجازه بدهید تا کنگرها روی حرارت کم بپزند. سپس در تابه را بردارید تا آب اضافی باقیمانده بخار شود. حالا ماست را اضافه کرده و بگذارید بر اثر حرارت بهاصطلاح یک قل بزند. پس از آن، بلافاصله اجاق را خاموش کنید و وقتی که برانی کمی سرد شد، آن را سرو کنید.