درنگی بر شیوه تحقیقی یحیی بونو در حوزه مطالعات اسلامی


درنگی بر شیوه تحقیقی یحیی بونو در حوزه مطالعات اسلامی

گروه اندیشه ــ محمدجواد اسماعیلی در نشست بزرگداشت یحیی بونو ضمن اشاره به سابقه آشنایی خود با بونو، به بیان ویژگی‌های فکری و تحقیقی او پرداخت.

درنگی بر شیوه تحقیقی یحیی بونو در حوزه مطالعات اسلامی

به گزارش ایکنا؛ نشست بزرگداشت مقام علمی یحیی بونو عصر امروز یکشنبه، ۲۱ مهرماه در پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی برگزار می‌شود.

در این نشست محمدجواد اسماعیلی با موضوع «فلسفه اسلامی در روزگار ما؛ از استاد آشتیانی تا یحیی بونو» به ایراد سخن پرداخت. وی سخنان خود را با بیان پیشینه آشنایی خود با یحیی بونو آغاز کرد و گفت: بنده برای تحصیل فلسفه عازم مشهد شده بودم. سال اول کتاب بدایه الحکمه می‌خواندیم. شناخت من از آقای آشتیانی بیشتر بر اساس جمله مشهوری بود که هانری کربن بیان کرده بود و آن اینکه ایشان ملاصدرای زمانه ما هستند. بیش از این من شناخت نداشتم. یک روز تصمیم گرفتم خدمت مرحوم آشتیانی برسم. در آنجا بعد از پایان جلسه درس اسفار، نزدیک رفتم و عرض سلام و ارادت کردم و خودم را معرفی کردم. ایشان پرسیدند: چه می‌خوانی؟ گفتم: بدایه الحکمه. ایشان گفت که فعلا زود است در جلساّت درس ما شرکت کنی. لذا مرا به جلسه شرح منظومه راهنمایی کردند.

وی افزود: آنجا من شاگردان آقای آشتیانی را دیدم. چهره آقای بونو در میان شاگردان متفاوت بود. چهره ایشان کاملا متمایز بود. چند روز بعد که من از کتابخانه آستان قدس خارج می‌شدم با آقای بونو هم‌صحبت شدم و گفتم بنده چند روز پیش خدمت آقای آشتیانی آمدم و شما را دیدم. با آن صحبت‌های اولیه دوستی بین ما شکل گرفت. ایشان مرا به خانه خود دعوت کرد. من در زمانی که مشهد بودم هفته‌ای یک بار یا دوبار خدمت ایشان می‌رسیدم با هم بحث فلسفی داشتیم.

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در ادامه یادآور شد: در آن زمان دکتر دینانی و دکتر اعوانی به مشهد می‌آمدند و تدریس داشتند. من هم در جلسات درس ایشان شرکت می‌کردم؛ لذا به آقای بونو اطلاع دادم که این اساتید به مشهد می‌آیند. ایشان هم از قبل این اساتید را می‌شناختند. یکی از نکات جالب که می‌خواهم عرض کنم این است که سال 88 همایش ملاصدرا برگزار شد و خیلی از مهمانان بین‌المللی که روی آثار ملاصدرا تحقیق کرده بودند در آن همایش حاضر بودند. من به آقای بونو اطلاع دادم که در این همایش شرکت می‌کنم. در این همایش در بسیاری از جلسات با هم بودیم. در گفت‌وگوهایی که با اساتید خارجی داشتیم درباره نکات تازه آثار تحقیقی صحبت می‌کردیم.

وی با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی یحیی بونو اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های ایشان وسعت اطلاعات تاریخی‌شان نسبت به جهان اسلام بود. جهان اسلام برای ایشان تنها شمال آفریقا و ایران و لبنان و سوریه نبود. ایشان فرهنگ‌ها را به خوبی می‌شناختند. با شخصیت‌ها و آثار تاثیرگذار هر فرهنگی آشنایی داشتند؛ خصوصا آنچه به فکر و دین و عرفان مرتبط بود.

وی افزود: بنده هر وقت به خدمت ایشان می‌رسیدم هر بار در کتابخانه‌شان کتاب تازه‌ای بود. آنچه در ذهن آقای آشتیانی بود که باید درباره پیشینه فلسفه اسلامی تحقیق جدی شود؛ چراکه بسیاری از شخصیت‌ها نادیده گرفته شده‌اند و آثارشان از بین رفته است، این ویژگی و خصیصه را آقای بونو دنبال کرد. ایشان قبلا از اینکه به مشهد بیایند درباره ادیان خیلی اطلاعات داشت ولی اینکه مکتب‌ها و چهره‌های شاخصی که باید درباره آن تحقیق شود خیلی مورد توجه ایشان بود.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال قاضی سعید قمی، در اثولوجیا شرح نوشته است و آقای آشتیانی در اواخر دهه پنجاه شرح ایشان را منتشر کرده است. اگر کسی می‌خواهد فکر و برداشت اندیشه‌های فیلسوفان مسلمان از یک نوع نگرش یونانی را بفهمد باید به این کتاب مراجعه کند. هم‌اکنون در اروپا بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی روی کتاب اثولوجیا است. قطعا به واسطه شرح قاضی سعید قمی بیشتر و بهتر می‌تواند با برداشت فیلسوفان مسلمان از این اثر آشنا شد.

اسماعیلی ادامه داد: تأثیر فلسفه اسلامی بر قرون وسطی هم خیلی برای ایشان ارزشمند بود. یکی از کارهای ایشان ترجمه قرآن بود. ایشان مطالب به مطالب فقه‌اللغه و ریشه‌یابی واژه‌ها خیلی توجه داشتند. این واژه که در این آیه آمده است چه معنایی دارد و مترجمان به این معنا التفات کردند یا نکردند. همین امر باعث شد که ایشان سراغ روایات برود و روایاتی که کلمات را ترجمه کردند مورد استفاده قرار دهند. آثار خیلی از اندیشمندان در این حوزه را مطالعه کرده بودند و با افکار فوکو و دریدا آشنایی داشتند و نظریات ترجمه خیلی برایشان ارزشمند بود.

انتهای پیام

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه گوناگون

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


دانلود کتاب کار دیکته شب اول ابتدایی - کتاب گاج