«هذیان دو نفره» در قروه شنیده شد/نگاهی به امنیت فکری

به گزارش خبرنگار مهر، صحنه ای سیاه و سفید... صداهایی مبهم که نشان از جنگ و درگیری دارد... یک زن... یک مرد و گفتمانی نامفهوم و نامعلوم... «زن: حلزون همون لاک پشته... لاک پشت هم همون حلزونه... مرد: نه عزیزم اینا باهم یکی نیستن... لاک پشت لاک پشته... حلزون هم حلزونه... اینا متفاوت هستن باهم... عزیزم...!».

بحث میان زن و مرد ادامه دارد... از لاک پشت و حلزون به جریانات احساسی عشق می رسد و در نهایت هم به خیانتی وصل می شود که یک زندگی بی ریشه را شکل داده است.

زن از ترک همسر خود می گوید و مرد هم همین طور و جدال برای اینکه اثبات کنند دلایل شان درست بوده و یکی از دیگری بهتر است، ادامه پیدا می کند... تا اینکه با صدای توپ و گلوله و خمپاره... بحث ها جدی می شود.

«همیشه مردمی، مردمی دیگر را می کشند و ممکنه این کار واقعی باشه یا نباشه و به این میگن جامعه...» مرد با گفتن این جمله از کشتاری سخن می گوید که به بهانه صلح شکل می گیرد. کشتاری که در آن سه گروه وجود دارند «دو گروه که هر کدام دنبال جنگ هستند و یک گروه بی طرف که البته گروه آخر بیشتر اوقات قربانی دو گروه دیگر است.»

این روایتی است از نمایش «هذیان دو نفره»؛ نمایشی کمدی که ورای زندگی یک زوج را به تصویر می‌کشد. نزاع پوچ دو شخصیت در خانه و فضای جنگ بیرون از آن، که نشان از درهم تنیده شدن ابتذال روزمره و جنگ بیرون دارد.

این نمایش به نویسندگی «اوژن یونسکو» و طراحی و کارگردانی «بهزاد فرمانی» به مدت یک هفته توسط گروه تئاتر «میم» با ۶ بازیگر در قروه اجرا و به روی صحنه رفت. نمایشی که پرسش های بنیادی بشر و تلاش برای پیدا کردن پاسخ های انسان را مطرح می کند.

گرفتار در جنگ و صلح

طراح و کارگردان نمایش «هذیان دو نفره» علت انتخاب این کار را شرایط کنونی جامعه دانست. «جامعه ای که امروزه با وجود امکاناتی که هست از تکنولوژی گرفته تا پیشرفت های علمی و فرهنگی؛ اما دیده می شود همچنان «جنگ و صلح» جزو نخستین موضوعات جهانی اند.»

«بهزاد فرمانی» در گفت و گو با خبرنگار مهر به محوریت این نمایش اشاره کرد. «این نمایش از زن و مردی می گوید که در مورد مسایل پیش پا افتاده ای صحبت می کنند و به گونه ای خود را از موارد مهم جامعه دور نگه می دارند.»

به گفته او «هذیان دو نفره» از زندگی آدم هایی می گوید که مابین جنگ و صلح قرار دارند و چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ، هیچ امنیتی به خصوص از لحاظ فکری ندارند.

«فرمانی» این موضوع را تبیین می دهد به آنچه در جامعه کنونی وجود دارد. «با نداشتن احساس امنیت فکری این دو نفر در نمایش تصمیم می گیرند که درباره مسایل پیش پا افتاده صحبت کنند چون معتقدند که نباید درباره مسایل مهم صحبت کرد وگرنه برایشان مشکل ایجاد می شود.»

مطابق اظهارات او در این نمایش دیده می شود که مهم ترین مسئله پیش پا افتاده ترین آن هاست، چرا که مسایل پیش پا افتاده آدمی را از فکر کردن به مسایل بزرگ تر و مهم تر باز می دارد.

بازهم بی مهری مسئولان

بار دیگر تئاتری اجرا و بار دیگر جای خالی مسئولان به ویژه متولیان فرهنگ و هنر احساس شد. کارگردان نمایش «هذیان دو نفره» از بی مهری مسئولان قروه نسبت به فرهنگ و هنر انتقاد کرد. «نیامدن مسئولان نشان می دهد که هیچ ارزشی برای هنر قایل نیستند و مهم تر اینکه حتی متولیان ارشاد هم به دیدن نمایش ها نمی آیند.»

آن طور که «بهزاد فرمانی» می گوید رئیس ارشاد قروه حاضر به دیدن نمایش نیست اما زمان دریافت مجوز تأکید می کند اسم ارشاد روی پوستر کار باشد آن هم با این توجیه که چون مجوز می دهند! این در حالی است که دادن مجوز وظیفه ارشاد بوده و آن هم نه برای دفاع از هنر تئاتر که برای رعایت یکسری از ممیزی ها.

بعد از آن هم نبود مکان مناسب برای تئاتر قروه دغدغه تکراری و همیشگی است که گویا باز هم به دلیل بی تدبیری متولیان ارشاد شهرستان و استان همچنان درجا می زند.

پلاتویی که در پستوی بلاتکلیفی مانده و هیچ مسئولی حاضر نیست خود را متولی آن کرده و خانه به دوشی تئاتری های قروه را برای همیشه درمان کند.

عدالت جنگی

این روزها جنگی در میان است. جنگی به نام «چشمه صلح». حال و هوای نمایش «هذیان دو نفره» به اوضاع کنونی بسیار می خورد. اوضاعی که در آن نشان داده می شود «زمان جنگ توپ و گلوله عدالت را اجرا می کند و زمان صلح گیوتین...» و اینکه این روزها «تن های بدون سر و سرهای بدون تن... عدالت را اجرا می کنند...» و در نهایت «کسانی جنگی که در آن نه برنده وجود دارد و نه بازنده... صلح سفید نقش می گیرد...»

آخرین زمزمه های در صحنه سیاه و سفید شنیده می شود. «مرد: حتی اگه ندونن این جنگ برای چی شروع شده باز هم یه دلیلی براش پیدا می‌کنن. اون‌ها به ورای دلایل خودشون نمی‌رن. زن: هیچ‌وقت اون‌جوری که باید قطع نمی‌شه، چه فایده‌ای داره؟ مرد: به درد گذرون زندگی می‌خوره. زن: زندگی ما هم می‌گذره. نتیجه دلسردی از تاریخ. و همین تاریخ خود را با سر و صدای زیاد به ما دیکته می‌کنه!»

نمایش کمدی «هذیان دو نفره» بر اساس یکی از نوشته‌های جامانده اوژن یونسکو در سال ۱۹۶۲ به نگارش در آمده و برای نخستین‌بار توسط گروه نمایش «نقاشی- تئاتر» در ایران ترجمه و به صحنه می رود.