چرایی اقدام نظامی اردوغان!

شفقنا-ابوالقاسم قاسم زاده در روزنامه اطلاعات نوشت، چرا اردوغان فرمان حمله نظامی به شمال سوریه را علیرغم آن که می‌دانست هیچ دولتی از اتحادیه اروپا تا آمریکا و روسیه و کشورهای اسلامی منطقه این اقدام او را تائید نمی‌کنند، صادر کرد؟ اولین و شاید نزدیک‌ترین پاسخ اغلب نویسندگان سیاسی به این پرسش چنین است که نزدیک به یک سال است […]

شفقنا-ابوالقاسم قاسم زاده در روزنامه اطلاعات نوشت، چرا اردوغان فرمان حمله نظامی به شمال سوریه را علیرغم آن که می‌دانست هیچ دولتی از اتحادیه اروپا تا آمریکا و روسیه و کشورهای اسلامی منطقه این اقدام او را تائید نمی‌کنند، صادر کرد؟ اولین و شاید نزدیک‌ترین پاسخ اغلب نویسندگان سیاسی به این پرسش چنین است که نزدیک به یک سال است که مدام رئیس جمهور ترکیه نسبت به شرایط بد و خطرناک مرزهای خود با سوریه هشدار می‌دهد و ادامه چنین تهدیدهایی را مقابله با حاکمیت ملی ترکیه و حفظ امنیت کشور خود معرفی کرده است. اردوغان بارها در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود از حضور نزدیک به ۴ میلیون آواره جنگی سوریه در ترکیه خبر می‌داد که دولت او، مانع سرزیر شدن این آوارگان به کشورهای اروپای شده است در حالی که دولت‌های اروپای هزینه‌های ناچیزی برای اداره و مدیریت اسکان و حضور آوارگان می‌پردازند. بار سنگین مالی و مدیریت این گرفتاری ناشی از جنگ در سوریه بر سر شهروندان ترکیه، بخصوص در شهرها و روستاهای کناره مرزی این کشور با شمال سوریه فشار می‌آورد و در عمل شرایط زیست و امنیتی آنها را به هم ریخته است.
در کنار این مشکل بزرگ برای دولت اردوغان، با شکست‌های پی‌در پی داعش در عمق خاک و شهرهای سوریه، آمریکا بازماندگان و خانواده‌های اعضای داعش را در کمپ‌هایی در نزدیکی مرزهای ترکیه و در کنار نیروهای کُرد سوری مخالف اردوغان، سامان داد تا از آنها به صورت اهرم فشار هم علیه اردوغان و هم اتحادیه اروپا استفاده کند. زنگ خطر آن برای اردوغان به صدا در آمد. اگر چه او در بحبوحه جنگ‌های داخلی سوریه، متهم شد که تسلیحات نظامی در اختیار داعش قرار می‌دهد و پسر او با آمریکا برای فروش این تسلیحات به داعش معامله‌ دلاری کرده است!

ماجرای مشکلات آوارگان و تهدید علیه ترکیه از مرزهای شمالی سوریه( مناطق کردنشین سوری) نزدیک به یکسال است که به صورت مستمر از سوی اردوغان چه در دیدارهایش با سران ایران و روسیه، یا سران اتحادیه اروپا و آمریکا، در میان گذاشته شده است. همه به او وعده حل و فصل این بحران را می‌دادند. اما نه کمک مالی در کار بود و نه اقدام موثر سیاسی و یا امنیتی! تا اینکه ایران طرح چهار ماده‌ای برای حل این بحران را به دولت اردوغان ارائه داد. همزمان دولت پوتین، با بررسی اوضاع شمال سوریه که در آن آمریکا از یک طرف کردهای سوری را به انواع و اقسام تسلیحات تجهیز کرد و مستشاران نظامی ترامپ وارد این منطقه شدند و از سوی دیگر در عمل داعش با حضور در این منطقه خود را دوباره بازسازی کرد. جالب توجه که رژیم صهیونیستی چتر اطلاعاتی ـ امنیتی خود را در شمال سوریه و در کناره مرزهای ترکیه با کمک‌ آمریکا گشود و استقرار داد. در چنین شرایط بحرانی، سرانجام در دیدارهای اردوغان، روحانی و پوتین اوضاع شمال سوریه بررسی و براساس توافق‌های معین طرحی تصویب شد تا این بحران کنترل و قابل حل شود. اما یک‌باره شوک بزرگ اردوغان با حمله نظامی به عمق خاک سوریه(شمال این کشور) و با شعار کنترل نظامی یا اجرای طرح امنیتی تا عمق و گستره ۳۵ کیلومتری در کناره مرزهای ترکیه ـ سوریه و تا ساحل فرات انجام گرفت!

پوتین این عکس‌العمل اردوغان را ناشی از طرح‌های ترامپ در این منطقه نامید و «لاوروف» وزیر خارجه روسیه گفت:‌«… نگرانی‌های امنیتی ترکیه با اجرای توافقات قبلی بین آنکارا و دمشق قابل رفع بود، ولی بازی خطرناک آمریکا با «کارت کردها» در مناطق شرق رود فرات که مسکو نسبت به آن هشدار داده بود، وضعیت را پیچیده کرده است.» و اطلاعات میدانی نشان می‌دهد که اظهارنظر وزیر خارجه روسیه واقعیت دارد. اما «ترامپ» در انجام این سیاست از نظرهای «نتانیاهو» و طرح‌های رژیم صهیونیستی علیه اردوغان و بشار اسد! با ادامه ناامنی در منطقه پیروی کرده است.

فرمانده نظامی ترکیه گفته است تا چند روز دیگر عملیات نظامی پایان می‌یابد. تا اینجای کار از تعداد کشته شدگان و آوارگان آمارهای گوناگون داده‌اند. البته موج مخالفت کُردهای ترکیه و در دیگر کشورها علیه اقدام نظامی اردوغان به راه افتاده است.

کُردهای سوریه سال‌های سال رنج‌های بسیار دیده‌اند و تا قبل از جنگ‌های داخلی در سوریه، حتی از امتیاز رسمیت شهروندی سوریه نیز محروم بودند. اردوغان به نفوذ حزب(پ،ک،ک) در این منطقه تأکید دارد که خواهان استقلال و سقوط دولت او هستند و دولت ترکیه این گروه از کُردهای عضو حزب (پ،ک،ک) را تروریست می‌داند. از سوی دیگر حضور اعضاء داعش در کمپ‌های خاص که تعداد آنها را تا ۴۵هزار نفر خبرداده‌اند، خود مشکل دیگری شده است. خبرنگار آمریکایی از ترامپ درباره آنها پرسید، ترامپ جواب داد که این مشکل به ما (آمریکا) ربطی ندارد. بسیاری از آنها شهروند اروپایند و می‌توانند به کشورهای خود در اروپا برگردند! این پاسخ ترامپ موجی از نارضایتی و نقدهای تند منفی در رسانه‌های اروپایی ایجاد کرده است. ترامپ یک روز بعد از حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه گفت: «ترکیه به آمریکا حمله نکرده است این ماجرا به دولت ترکیه و سوریه ارتباط دارد!» رئیس جمهور آمریکا به خبرنگاران گفت: اگر اردوغان حملات نظامی خود را متوقف نکند، یکی از سه پیشنهاد را انجام خواهم داد. اول، تلاش سیاسی می‌کنم تا میانجیگری کنم. دوم، ممکن است ترکیه را تحریم اقتصادی کنم و سوم، در شرایط حاد امکان بازدارندگی نظامی وجود دارد.

آشفتگی گفتار ترامپ درباره بحران حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه، نگرانی دولت‌های اروپایی، بخصوص فرانسه، آلمان و انگلیس را مضاعف کرده است. ترکیه عضو رسمی ناتو است. دبیر کل ناتو در مصاحبه خود گفت:‌«ترکیه باید در مورد سوریه خویشتن‌داری کند. دبیر کل ناتو در کنفرانس خبری اظهار کرد«… با وزیر خارجه ترکیه گفتگو کردم. باید این امر تضمین شود که نیروهای داعش در حین عملیات نظامی در سوریه، تحت کنترل باقی بمانند.»

از سوی دیگر برخی از نمایندگان کنگره آمریکا خواهان اعمال تحریم‌های جدید علیه دولت ترکیه شده‌اند. «لیندسی گراهام» نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا از «حصول توافق فراحزبی برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ترکیه بعد از عملیات این کشور در شمال سوریه خبرداد.» منوشین وزیر خزانه‌داری ترامپ دیروز اعلام کرد «ترامپ مجوز تحریم‌های جدید علیه ترکیه را صادر کرده است اما این تحریم‌ها بلافاصله اعمال نخواهد شد.» سازمان ملل اطلاع داد که عملیات ترکیه در خاک سوریه، تاکنون ۱۰۰هزارنفر را آواره کرده است.

و اما نکته حائز اهمیت در پایان این نوشته درباره چرایی اقدام اردوغان، ممانعت از کودتای دیگر ارتش علیه او است که نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و ترامپ نیز خواهان آنند. اردوغان از شیوه تعریف رسمی، ارتش را بیرون از مرز مشغول کن تا از کودتا در امان باشی! اردوغان، ارتش را وارد حمله نظامی در بیرون از مرز ترکیه در خاک سوریه برای ساختن دیوار حایل در کرانه فرات و شمال سوریه کرده است و از انجام این عملیات نظامی، مانور قدرتمندی می‌دهد.

این ماجرا تا چند روز دیگر پایان می‌پذیرد اما منطقه همچنان با سیاست‌های خاورمیانه‌ای ترامپ که با سیاست رژیم صهیونیستی پیوند خورده است در منحنی بحران غوطه‌ور می‌ماند.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه گوناگون

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!