خشکه کاری، روشی مناسب برای توسعه کشت برنج در گلستان
با توجه به محدودیت منابع آبی و تقاضای بالای کشور برای مصرف برنج لازم بود استراتژی جدیدی در خصوص کشت این محصول پر مصرف اتخاذ شود، کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری یکی از روشهای مطمئن برای کاهش مصرف آب و استمرار تولید برنج در گلستان است.
به گزارش گلستان ۲۴؛ اگر چه کشاورزی یکی از بخشهای مهم اقتصادی در گلستان محسوب میشود اما طی سالهای گذشته و با وجود مشکلات عدیده در این بخش،بسیاری از کشاورزان گلستانی به دلیل عدم سود از کشتهای نظیر پنبه که اتفاقأ با الگوی کشت استان نیز سازگار بود فاصله گرفتند و به کشتهایی که میتوانست سود اقتصادی مناسبی را برای آنها تضمین کند روی آوردند.
ریزشهای جوی مناسب و شرایط اقلیمی مساعد در دو دهه گذشته شرایط مناسبی برای کشت برنج در گلستان فراهم کرد، محصولی که با دوره کشت کوتاه میتوانست سود اقتصادی قابل توجهی را نصیب کشاورزانی که طی سال زراعی از درآمد مناسبی برخوردار نبودند فراهم کند، از آنجایی که گلستان طی سال و فصول مختلف شاهد ریزشهای نسبتأ خوبی بود شرایط برای کشت برنج فراهم شد و مخالفتی نیز با این کشت نشد اما با وجود خشکسالی، تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی در استانهای شمالی طی چند سال اخیر، زمزمهها مبنی بر محدود شدن کشت برنج در استانهای شمالی و البته ممنوعیت این کشت در گلستان شنیده شد. با وجود اعلام ممنوعیت کشت برنج در گلستان، اما کشاورزان این استان شمالی بر اساس منابع آبی که در دسترس دارند هر ساله مبادرت به این کشت میکنند.
حدود یک دهه گذشته بود که زمزمههایی مبنی بر معرفی روش جدید کشت برنج به نام خشکه کاری در محافل مختلف شنیده شد اما مسوولان، ابتدای امر میخواستند از متناسب بودن این کشت در استان مطمئن شوند و سپس تبلیغات لازم را انجام دهند. سال گذشته خشکه کاری در سطح تقریبأ وسیع در گلستان آغاز و در سال جاری برنامه کشت شالی به روش خشکه کاری برای 2 هزار هکتار از اراضی گلستان اعلام شد.
* خشکه کاری برنج روشی مناسب در شرایط محدودیت منابع آبی/کاهش هزینه تولید برنج در روش خشکه کاری
یک کارشناس زراعت در گلستان در خصوص کشت خشکه کاری در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد:برنج به دلیل نیاز آبی فراوان برای محیط رشد از دیگر نباتات متمایز است چرا که علاوه بر آبیاری در مرحله داشت، مقدار قابل توجهی از آب قبل از نشا و کشت مستقیم جهت تهیه و آماده سازی زمین و غرقاب نمودن و نیز مقداری دیگر در طول دوره رشد محصول به طور مستمر به صورت نفوذ عمقی مصرف میشود.
سهراب سهرابی با بیان اینکه تقاضا برای مصرف برنج در کشور ما بالاست افزود: نیاز بالای این محصول به آب و خشکسالیهای مداوم طی چند سال اخیر موجب شد تا استراتژی جدیدی در خصوص کشت این محصول پر مصرف اتخاذ شود.
وی ادامه داد: با توجه به محدودیت منابع آب معرفی شیوههایی از کشت و آبیاری که میزان مصرف آب را کاهش دهد بسیار ارزشمند است و کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری یکی از این روشها محسوب میشود.
کارشناس زراعت بیان کرد: خشکه کاری برنج در استانهای خوزستان، مازندران و زنجان اجرا شده و با استقبال چشمگیری نیز مواجه بوده است.
به گفته سهرابی کاهش آلودگی خاک و آب، بهبود تهویه خاک، بهبود شرایط اقلیم مزرعه، کاهش امراض و آفات برنج، بهبود بیلان آبی و پیشرفت اقتصادی منطقه از جمله مزایای خشکه کاری است.
*طعم برنج در روش خشکه کاری تفاوتی با ارقام غرقابی ندارد/راندمان بالا در کشت خشکه کاری
یک کارشناس پهنه در گلستان نیز یکی از راههای کاهش مصرف آب و بازدهی خوب در عملکرد برنج را روش خشکه کاری عنوان کرد و گفت: با توجه به ممنوعیت کشت برنج در گلستان که از سوی هیئت وزیران ابلاغ شده است برای توسعه این کشت که البته به دلیل سود اقتصادی مورد توجه کشاورزان نیز میباشد باید به دنبال روشی مناسب که از منابع آبی محدودتر استفاده میکند باشیم.
نصیبه صیادی تصریح کرد: در گذشته تصور کشاورزان از کشت شالی این بود که ریشه شالی باید در غرقاب قرار بگیرد و امکان ندارد مانند زراعتهایی همچون گندم این محصول را تولید کرد در حالیکه این اتفاق در جای جای استان در حال انجام شدن است و با توجه به بحران آب لازم است که روش کشت برنج نیز تغییر کند.
وی با بیان اینکه روش خشکه کاری راندمان بالایی نیز دارد افزود: الویت این طرح با کاهش مصرف آب است اما در سایر هزینهها از لحاظ کشت،آماده سازی مزرعه در شرایط کشت نشایی، مصرف بذر، وقت و هزینه کارگری که در نهایت سود آن متوجه کشاورز میشود شاهد راندمان بالایی نیز خواهیم بود.
کارشناس پهنه در خصوص طعم برنج در روش خشکه کاری گفت: طعم برنج در روش خشکه کاری هیچ تفاوتی با دیگر ارقام غرقابی ندارد چه بسا از عطر و طعم بهتری نیز در پخت برخوردار باشند.
صیادی خاطرنشان کرد: از ارقام پرمحصول و ارقام محلی در روش خشکه کاری نیز کشت میشود در این نوع روش نه تنها کاهش عملکرد داشتیم بلکه در بسیاری از موارد با ارقام مرسوم برابری میکند البته ذکر این نکته نیز مهم است که هر محصولی برای اینکه به عملکرد مطلوب برسد مدیریت مزرعه نیز بسیار حائز اهمیت است.
بر اساس این گزارش، برنج نقش مهمی در تغذیه نیمی از مردم جهان دارد، بر اساس آمار تقاضا برای مصرف برنج در کشور ما بالاست در حالیکه کشور با بحران کم آبی دست به گریبان است کشت برنج مصرف بالایی از آب را میطلبد بنابراین برای برخورداری از کشاورزی و تولید پایدار باید به دنبال کشتهایی بود که علاوه بر تضمین سود اقتصادی برای بهرهبرداران مصرف آب را نیز کاهش دهد.
به گفته کارشناسان خشکه کاری برنج میتواند علاوه بر کاهش مصرف آب و کاهش هزینههای تولید سود اقتصادی قابل توجهی را عاید کشاورزان کند با این وجود هنوز اطلاع رسانی وسیع برای توسعه و تشویق کشاورزان گلستانی برای خشکه کاری برنج انجام نشده است بدون تردید برای از بین بردن این ذهنیت که برنج تنها در شرایط غرقاب قادر به کشت نخواهد بود و البته بین طعم و بازدهی برنج در روش خشکه کاری نسبت به غرقاب تفاوتی وجود ندارد نیاز به اطلاع رسانی و ارائه آموزشهای لازم و کاربردی به کشاورزان است.
/فارس