انتقاد از بی توجهی به اشعار ترکی عمران صلاحی

به گزارش شیرین طنز، ایبنا نوشت: داوود ملک‌زاده که به تازگی کتابی درباره عمران صلاحی منتشر کرده، معتقد است که زبان شعرهای ترکی صلاحی قوی‌تر از شعرهای فارسی اوست؛ اما تا به امروز به شعرهای ترکی او چندان توجه نشده است.

کتاب «حوّا خودش بهشت است» که نگاهی به زندگی، شعر و طنز عمران صلاحی دارد چند ماه گذشته به قلم داوود ملک‌زاده از سوی انتشارات آرادمان منتشر شد. همزمان با سالمرگ این شاعر با ملک زاده درباره یکی از بخش‌های این کتاب یعنی اشعار ترکی عمران صلاحی گفت‌وگو کردیم.

ملک‌زاده با اشاره به اشعار ترکی عمران صلاحی گفت: «در زمان حیات عمران صلاحی دو مجموعه شعر ترکی از او منتشر شد. یکی به اسم «پنجره‌دن داش گلیر» به معنی از «از پنجره سنگ می‌آید» که بریده‌ای از یک ترانه محلی مشهور ترکی است. تاریخ انتشار این کتاب به سال ۶۱ برمی‌گردد. کتاب دوم نیز «آینا کیمی» نام دارد که به معنی «مانند آیینه» در سال ۸۰ چاپ شده است. در این کتاب، عمران صلاحی ترجمه فارسی آثار را در کنار متن ترکی آورده است.»

او ادامه داد: «بعد از فوت عمران صلاحی در سال ۱۳۹۰ یک اتفاق بسیار خوب افتاد که جا دارد من از بانیان این کار، به‌خصوص نشر امرود تشکر کنم و آن اتفاق این بود که مجموعه اشعار عمران صلاحی با عنوان «یارالی دورنا» به معنی «دورنای زخمی» منتشر و باعث شد که این گنجینه ارزشمند به یادگار بماند. هر چند به نظرم امروز این کتاب بسیار نایاب شده و لازم است که دوباره بازنشر شود. واقعا اگر نشر امرود دیگر آن فعالیت‌های گذشته را ندارد؛ ناشران دیگری که کتاب‌های عمران را چاپ کردند، مثل نشر مروارید و نشر نگاه باید بیایند و این اثر ارزشمند را منتشر کنند.»

این پژوهشگر با اشاره به قدرت عمران صلاحی در شعر ترکی اظهار کرد: «به نظرم زبان شعر عمران صلاحی در شعرهای ترکی قوی‌تر است و او در شعرهای ترکی خود، خیلی ساده و راحت با زبان شعر برخورد می‌کند. شعر ترکی عمدتا وزن هجایی دارد. عمران در مجموعه «آینا کیمی» شعر سفید ترکی گفته و ما کارهای درخشانی از او می‌بینیم. البته در مجموعه اشعارش به بیشتر قالب‌های شعری توجه شده است. یعنی شعر در قالب‌های غزل، نیمایی، هجایی، سفید، دو بیتی (بایاتی) و دیگر قالب‌ها وجود دارد؛ چراکه عمران در شعرهای زبان فارسی هم قائل به قالب خاصی نبود و بنا بر نیاز خودش از این قالب‌ها و فرم‌ها استفاده می‌کرد.»

ملک‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان عمران را با شاعران مطرح معاصر زبان ترکی مثل شهریار مقایسه کرد، گفت: «به نظر من عمران صلاحی را نمی‌توان با شهریار مقایسه کرد؛ چراکه شعرهای شهریار در حوزه زبان ترکی بسیار کم است و خود شهریار هم در جایی می‌گوید که بیشتر اشعارش به زبان فارسی است. با این حال او شعرهایی دارد که خیلی ماندگار شده‌اند. به نظر من بحث عرضه اثر و فرصت دیده شدن توسط جامعه خیلی مهم است تا ما بتوانیم به آن شاعر رتبه بدهیم. متاسفانه فقط با درجه خود اثر نیست که برای یک شاعر جایگاه تعیین می‌شود. برای مثال «حیدربابایه سلام» شهریار شاهکاری است که باعث شده نامش جاودان شود.»