اشکالات طرح شفافیت نهادهای تقنینی/ دارایی مسئولان و قراردادهای اقتصادی؛ اولویت اصلی در شفاف‌سازی

محمدکاظم انبارلویی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره تصویب یک فوریت طرح شفافیت نظام تقنینی کشور و قابلیت اجرای چنین طرحی در صورت تصویب گفت: مجلس یک‌بار به دو فوریت شفافیت آرای نمایندگان رأی نداد که با واکنش نخبگان و افکار عمومی روبرو شد و مجبور شد با اصلاحاتی این طرح جدید را ارائه دهد که یک فوریت آن تصویب شد.

مجلس نمی‌تواند برای نهادهایی که آیین‌‌نامه خاص خود را دارند تعیین تکلیف کند

وی ادامه داد: اما اشکال طرح جدید این است که نهادهای دیگری مانند مجلس خبرگان، شورای عالی امنیت ملی، مجمع تشخیص مصلحت و شورای نگهبان نیز اضافه شده است. طبق قانون اساسی مجلس خبرگان با آیین‌نامه خاص خودش اداره می‌شود همانطور که مجلس شورای اسلامی آیین‌نامه خاص خود را دارد و هیچ یک نمی‌توانند برای دیگری تعیین تکلیف کنند و این یکی از اشکالاتی است که شورای نگهبان به این طرح وارد خواهد کرد.

انبارلویی اظهار کرد: شورای عالی امنیت ملی نیز نهادی است که مسائل مطرح شده در آن از جنس امنیتی است و نمی‌تواند ذیل شفافیت قرار بگیرد و مسائل مطروحه در این نهاد باید محرمانه و دور از دسترس دشمن باقی بماند. من امیدوارم فرآیند بررسی این طرح در کمیسیون تخصصی مجلس بتواند یک تصویر شفاف و روشن از مجلس را بازتاب دهد و نشان دهد مجلس در زمینه شفافیت بیشتر خودش پیش‌قدم است. اما در مجموع این حرکت خوب و روبه جلو است و بایستی منتظر ماند و دید به سرانجام می‌رسید یا خیر.

برخی با سیاسی‌کاری به دنبال قربانی کردن شفافیت هستند

انبارلویی درباره تأکید رهبر معظم انقلاب در یکی از جلسات درس خارج فقه در تاریخ 23 مهر 1397 ‌ و بیان سخنی از امام علی(ع) که شفافیت و عدم پنهان‌کاری حاکمان، جز در مسائل امنیتی و نظامی، را از حقوق مردم برشمرده و ضرورت پیشگامی خود نهادهای حکومتی به شفاف کردن عملکرد و آرای خود گفت: هر چقدر نهادهای حکومتی در اتاق شیشه‌ای قرار بگیرند و مردم بدانند چه تصمیماتی اتخاذ می‌کنند برای تقویت پیوند حاکمیت و مردم مؤثرتر است. البته طبق همین سخن امام علی(ع) نباید مسائلی که دشمن از آن سوء استفاده می‌کند در این اتاق شیشه‌ای قرار بگیرد و این بدیهی‌ترین اصل عقلی است.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: برای نمونه در مذاکرات برجام وقتی خود طرف‌ها و دشمنان ما در جریان روند مذاکرات قرار می‌گرفتند دلیلی نداشت مردم اطلاعی از مذاکرات و محتوای آن نداشته باشند و بعدها معلوم شد در جلسات مذاکرات هسته‌ای طرف‌های مقابل به مذاکره‌کنندگان ما جسارت می‌کردند و یا زیاده‌خواهی‌های گستاخانه‌ای داشتند. اگر مردم از ابتدا در جریان قرار می‌گرفتند که اروپایی‌ها در مقام زورگویی و زیاده‌طلبی هستند رضایت نمی‌دادند که دیپلماسی ما به این سمت برود، و لذا در آن مذاکرات مردم نامحرم بودند نه دشمن. ‌

وی یادآور شد: در مجموع اصل شفافیت در حکمرانی خوب یک اصل مهم و تعیین‌کننده است و هر چقدر به ویژه در مسائل اقتصادی مانند درآمدها و دارایی‌های مسئولان و مقامات، مسیر کسب این ثروت‌ها و قراردادهای کلان اقتصادی و امثال آن شفاف‌سازی شود اعتماد مردم نیز به مسئولان افزایش می‌یابد. امروز مردم باید از قراردادهای کلان اقتصادی اطلاع داشته باشند. البته امروز کشور در شرایط تحریم است و نباید دشمن متوجه راه‌های دور زدن تحریم‌ها شود و لذا در این حوزه‌ها نیازی به شفافیت نیست، اما این مسئله شامل همه فعالیت‌های اقتصادی نمی‌شود و باید به دولت اعتماد کرد تا تحریم‌ها را دور بزند. اما این مسئله شامل همه فعالیت‌ها و قراردادهای اقتصادی نمی‌شود.

انبارلویی بیان کرد: در واقع صورت و راه حل مسئله مشخص است ولی در این میان عده‌ای با فرعی و اصلی کردن بعضی مسائل شفافیت را به حاشیه می‌برند و نباید اجازه داد شفافیت پیش پای برخی سیاسی‌کاری‌ها ذبح و قربانی شود. در مجلس نیز نمایندگانی که واقعا دنبال شفافیت هستند باید مراقبت کنند چنین اتفاقی نیفتد تا شفافیت به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد.