ابعاد روانشناختی و تربیتی پیادهروی اربعین
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه «تجربه دینی مناسب بهتر از شناخت صرف دینی است»، گفت: افرادی که میگویند عزاداری افسردگی را به دنبال دارد معلوم است که افسردگی را نمیشناسند.
میگنا: دکتر سیدمحسن اصغری نکاح، امروز در مراسم پیشنشست کنگره بینالمللی لقاءالحسین که در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: اربعین فضای روانشناختی ایجاد کرده که تنها با حضور در آنجا میتوان آن را درک کرد. در واقع این فضا و تجمع انسانهای دلداده یک همافزایی، انرژی، تبادل ایده، باور، ارزش هویت و هیجان معنوی ایجاد کرده و جز با زیست حضوری در این فضا قابل تجربه نخواهد بود. به همین جهت است که حضور افراد در چنین فضایی بار روانشناختی را ایجاد کرده است.
وی اظهار کرد: اربعین به نوعی آماده سازی برای حضور در محضر حضرت مهدی (عج) است. زیارت به هر شکل آن دیدار با ائمه معصوم است. زیارت اربعین سفر زیارتی است و سفر در هر نوع آن لذتبخش است و سفری که با پای پیاده و با شوق فراوان با مبانی بسیار شگفتانگیز، خالصانه، بی ادعا و مردمی انجام میشود. برای حب اهل بیت(ع) این سفر حضوری خاص است.
اصغری با اشاره به ابعاد روانشناختی اربعین گفت: اربعین برای زیستن و عمل کردن است نه برای صحبت کردن. همواره این همایش و رویداد بزرگ جهانی بر خلاف برخی از افراد که بر این باور هستند که از گذشته وجود نداشته، از قدمت چند صد سالهای برخوردار است اما در سالهای اخیر رونق و شکوه ویژهای پیدا کرده است.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: این رویداد بزرگ جهانی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی، عرفانی، معنوی و تربیتی دارد. دین اسلام دین تربیتی و انسانسازی است و تمامی آموزههای دینی چه در ماهیت و چه در شکل و قالب آن از نوعی انسانسازی برخوردار است.
وی افزود: هر کسی که در این مسیر قرار میگیرد هم در ماهیت و ذات و هم در مناسک آن در مسیر تربیت شدن قرار گرفته است. به همین دلیل است که اربعین حادثهای چند بعدی به شمار میرود که میتواند تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
استادیار گروه دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: افرادی که میگویند عزاداری افسردگی را به دنبال دارد معلوم است که افسردگی را نمیشناسند. افسرده کسی است که نه امید، نه هدف دارد، اهل تعامل اجتماعی نبوده و البته منزوی است. در واقع اگر کسی با عزاداری آشنا باشد متوجه خواهد شد که افرادی که در مراسم عزاداری شرکت دارند افرادی هدفمند، پویا، دارای انگیزه، فعال، امیدوار به آینده و اهل تعامل هستند.
اصغری اظهار کرد: این عزاداری میتواند تاثیرات شگرفی را در حوزه روانشناختی انسان بگذارد زیرا فردی که در این مراسمات شرکت دارد؛ امید به آینده، انگیزه و .... در وجودش شکل میگیرد و با شرکت در آنها متوجه خواهد شد که آنگونه که برخی از افراد شبهفرافکنیهای زیادی را در این راستا ایجاد کردهاند، نیست بلکه میتواند بر روی ابعاد وجودی او تاثیر گذار باشد.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی گفت: اگر از این منظر روانشناسی بخواهیم مقوله اربعین را مورد بررسی قرار دهیم باید گفت که در واقع حادثهای رخ داده که این رخداد عظیم جهانی خود موجب ناهماهنگی جهانی شده است.
وی افزود:در عصر کنونی که عصر امام زمان(عج) است به نوعی بیهویتی و بی معنویتی در آن شکل گرفته است. در واقع فقر معنویت در همه جا حاکم شده و برای جبران آن حتی در روانشناسی هم اشاراتی به این مقوله و برای آن نیز شاخههای معنوی ایجاد شده است، اما با این وجود باز هم این فقر جبران نمیشود.
اصغری عنوان کرد: در این عصر سرگشتگی، اربعین رخدادی معجزهگونه است و با هیچ یک از معادلات یکی نمیشود که مردمیترین حرکت صلحآمیز، معنوی و تربیتی جهان در قسمتی از جهان که در اوج نا امنی و بحرانهای اقتصادی به سرمیبرد، افرادی از قبایل و طایفههای مختلف به صورت مردمی در حرکت هستند و آن را به همه جهانیان عرضه میکند.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) نحوه زندگی کردن، اندیشه آزادیمندی، مقابله با ستم و ظلم و همواره یک نوع زیستن را به ما نشان میدهد.
وی با بیان اینکه «امام حسین(ع) باورها و افکار افراد را دچار تزلزل میکند»، افزود: اربعین یک رسانه است؛ چرا که توانسته باورها و افکار را تغییر دهد. همواره چه موضوعی سبب میشود که یک رخداد حسینی یک نوع همدلی، مشارکت و تعامل با یکدیگر را در میان افراد ایجاد کند که این آرزوی اندیشمندان جهان است که انسانها از بعد روانشناختی اینگونه زندگی کنند.
اصغری افزود: دلیل این امر این است که از نظر روانشناسان این امر وجود دارد که انسانها در کنار یکدیگر با صلح و مسالمت آمیز زندگی کنند که این اتفاق در هیچ جایی رخ نخواهد داد مگر در همایش بزرگ جهانی اربعین. در همایش اربعین است که این مقوله مهم را مشاهده خواهیم کرد.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، قیام امام حسین( ع) را یک رسانهای دانست که در طی تاریخ نگرشهای افراد را تغییر داده و ادامه داد: در جهان رسانه برای تغییر نگرش، کلی برنامه و سیاست گذاری میشود و بسیاری از شرکتها کار میکنند که این کار را انجام دهند و ما میبینیم که در این فضا بعد هیجانی هم حاکم است. زیرا هیجان قسمتی از زندگی ماست امروزه روانشناسان تاکید زیادی بر هیجان میکنند. در بحث درمان تعلیم و تربیت عنوان شده هرچیزی با هیجان همراه شود به انگیزه تبدیل خواهد شد.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی اظهار کرد: اربعین فضای تجربه است و تجربه دینی برای همه افراد که تجربه هیجان یکسانی دارند و همه آنها با این مفهوم آشنایی دارند. اربعین این هیجان را به صورت متعالی مدیریت کرده و باعث شده تا افراد هیجان واقعی را تجربه کنند. تجربه دینی مناسب بهتر از شناخت صرف دینی است.
اصغری خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) سرالله است و قرار است همه موضوعات مربوط به این امر هم اسرارآمیز و البته حکمتآمیز باشد. کسی که خودش را آماده میکند در پیادهروی اربعین گام بردارد، میتوان گفت که در واقع در هریک از قدمهای او، یک بعد روانشناسی وجود دارد از این رو است که میل رسیدن به حرم مطهر امام حسین(ع) در وجودش بیشتر شعله ور میشود.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: به همین جهت است که اربعین کمک کرده تا عشق و محبت به اهل بیت(ع) در وجود افراد نهادینه شود زیرا که تجربههای مختلفی را برای افراد به همراه دارد که این تجربهها ماندگار خواهند شد و افراد میتوانند در موقعیتهای مختلف از آنها استفاده کنند.
وی بیان کرد: در واقع جریان تربیتی و روانشناختی اربعین تنها به این نیست که در پایان مسیر قرار گیرند بلکه از همان ابتدا که افراد ثبت نام میکنند و یا افرادی که نمیتوانند در این مسیر قرار گیرند اما حسرت آن را در دل دارند؛ تربیت میشوند.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی عنوان کرد: یکی از آثار ابعاد روانشناختی اربعین این است که به فرد هویت میدهد و باعث میشود که او حسینی شود و این هویت مهری است بر وجود فرد. همچنین با هیجانی که آنها در طی این مسیر دارند، یک نوع تربیت درونی در وجود افراد شکل میگیرد و اثرات تربیتی را برای افراد به همراه دارد.
اصغری خاطرنشان کرد: تعامل انسانها در چنین راهپیماییای که در آن، افراد از طبقات اقتصادی متفاوت، از جوامع مختلف، سبک زندگیهای مختلف حضور دارند؛ کم نظیر است و این تعاملی که آنها با یکدیگر دارند به نوعی پیوستن را به همراه دارد که این پیوستگی در نهایت یک نوع هویت را در وجود فرد شکل میدهد.این افراد یکدیگر را یک جامعه منسجم میبینند.
وی افزود: همه افراد باید به اربعین، نگاه ویژهای داشته باشند و با معرفت علمی که دارند آن را بررسی کرده و به معرفی آن بپردازند اما این در حالی است که هیچ استفادهای در جهت معرفی چنین فضایی نشده است.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: ما باید برای پیشواز اربعینهای بعدی برنامهریزی کنیم تا بتوانیم از این ظرفیت بسیار مهم و جهانی استفاده کنیم. باید به لحاظ علمی و روانشناختی از این ظرفیت استفاده شود.
وی اظهار کرد: اربعین به نوعی آماده سازی برای حضور در محضر حضرت مهدی (عج) است. زیارت به هر شکل آن دیدار با ائمه معصوم است. زیارت اربعین سفر زیارتی است و سفر در هر نوع آن لذتبخش است و سفری که با پای پیاده و با شوق فراوان با مبانی بسیار شگفتانگیز، خالصانه، بی ادعا و مردمی انجام میشود. برای حب اهل بیت(ع) این سفر حضوری خاص است.
اصغری با اشاره به ابعاد روانشناختی اربعین گفت: اربعین برای زیستن و عمل کردن است نه برای صحبت کردن. همواره این همایش و رویداد بزرگ جهانی بر خلاف برخی از افراد که بر این باور هستند که از گذشته وجود نداشته، از قدمت چند صد سالهای برخوردار است اما در سالهای اخیر رونق و شکوه ویژهای پیدا کرده است.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: این رویداد بزرگ جهانی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی، عرفانی، معنوی و تربیتی دارد. دین اسلام دین تربیتی و انسانسازی است و تمامی آموزههای دینی چه در ماهیت و چه در شکل و قالب آن از نوعی انسانسازی برخوردار است.
وی افزود: هر کسی که در این مسیر قرار میگیرد هم در ماهیت و ذات و هم در مناسک آن در مسیر تربیت شدن قرار گرفته است. به همین دلیل است که اربعین حادثهای چند بعدی به شمار میرود که میتواند تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
استادیار گروه دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: افرادی که میگویند عزاداری افسردگی را به دنبال دارد معلوم است که افسردگی را نمیشناسند. افسرده کسی است که نه امید، نه هدف دارد، اهل تعامل اجتماعی نبوده و البته منزوی است. در واقع اگر کسی با عزاداری آشنا باشد متوجه خواهد شد که افرادی که در مراسم عزاداری شرکت دارند افرادی هدفمند، پویا، دارای انگیزه، فعال، امیدوار به آینده و اهل تعامل هستند.
اصغری اظهار کرد: این عزاداری میتواند تاثیرات شگرفی را در حوزه روانشناختی انسان بگذارد زیرا فردی که در این مراسمات شرکت دارد؛ امید به آینده، انگیزه و .... در وجودش شکل میگیرد و با شرکت در آنها متوجه خواهد شد که آنگونه که برخی از افراد شبهفرافکنیهای زیادی را در این راستا ایجاد کردهاند، نیست بلکه میتواند بر روی ابعاد وجودی او تاثیر گذار باشد.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی گفت: اگر از این منظر روانشناسی بخواهیم مقوله اربعین را مورد بررسی قرار دهیم باید گفت که در واقع حادثهای رخ داده که این رخداد عظیم جهانی خود موجب ناهماهنگی جهانی شده است.
وی افزود:در عصر کنونی که عصر امام زمان(عج) است به نوعی بیهویتی و بی معنویتی در آن شکل گرفته است. در واقع فقر معنویت در همه جا حاکم شده و برای جبران آن حتی در روانشناسی هم اشاراتی به این مقوله و برای آن نیز شاخههای معنوی ایجاد شده است، اما با این وجود باز هم این فقر جبران نمیشود.
اصغری عنوان کرد: در این عصر سرگشتگی، اربعین رخدادی معجزهگونه است و با هیچ یک از معادلات یکی نمیشود که مردمیترین حرکت صلحآمیز، معنوی و تربیتی جهان در قسمتی از جهان که در اوج نا امنی و بحرانهای اقتصادی به سرمیبرد، افرادی از قبایل و طایفههای مختلف به صورت مردمی در حرکت هستند و آن را به همه جهانیان عرضه میکند.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) نحوه زندگی کردن، اندیشه آزادیمندی، مقابله با ستم و ظلم و همواره یک نوع زیستن را به ما نشان میدهد.
وی با بیان اینکه «امام حسین(ع) باورها و افکار افراد را دچار تزلزل میکند»، افزود: اربعین یک رسانه است؛ چرا که توانسته باورها و افکار را تغییر دهد. همواره چه موضوعی سبب میشود که یک رخداد حسینی یک نوع همدلی، مشارکت و تعامل با یکدیگر را در میان افراد ایجاد کند که این آرزوی اندیشمندان جهان است که انسانها از بعد روانشناختی اینگونه زندگی کنند.
اصغری افزود: دلیل این امر این است که از نظر روانشناسان این امر وجود دارد که انسانها در کنار یکدیگر با صلح و مسالمت آمیز زندگی کنند که این اتفاق در هیچ جایی رخ نخواهد داد مگر در همایش بزرگ جهانی اربعین. در همایش اربعین است که این مقوله مهم را مشاهده خواهیم کرد.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، قیام امام حسین( ع) را یک رسانهای دانست که در طی تاریخ نگرشهای افراد را تغییر داده و ادامه داد: در جهان رسانه برای تغییر نگرش، کلی برنامه و سیاست گذاری میشود و بسیاری از شرکتها کار میکنند که این کار را انجام دهند و ما میبینیم که در این فضا بعد هیجانی هم حاکم است. زیرا هیجان قسمتی از زندگی ماست امروزه روانشناسان تاکید زیادی بر هیجان میکنند. در بحث درمان تعلیم و تربیت عنوان شده هرچیزی با هیجان همراه شود به انگیزه تبدیل خواهد شد.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی اظهار کرد: اربعین فضای تجربه است و تجربه دینی برای همه افراد که تجربه هیجان یکسانی دارند و همه آنها با این مفهوم آشنایی دارند. اربعین این هیجان را به صورت متعالی مدیریت کرده و باعث شده تا افراد هیجان واقعی را تجربه کنند. تجربه دینی مناسب بهتر از شناخت صرف دینی است.
اصغری خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) سرالله است و قرار است همه موضوعات مربوط به این امر هم اسرارآمیز و البته حکمتآمیز باشد. کسی که خودش را آماده میکند در پیادهروی اربعین گام بردارد، میتوان گفت که در واقع در هریک از قدمهای او، یک بعد روانشناسی وجود دارد از این رو است که میل رسیدن به حرم مطهر امام حسین(ع) در وجودش بیشتر شعله ور میشود.
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: به همین جهت است که اربعین کمک کرده تا عشق و محبت به اهل بیت(ع) در وجود افراد نهادینه شود زیرا که تجربههای مختلفی را برای افراد به همراه دارد که این تجربهها ماندگار خواهند شد و افراد میتوانند در موقعیتهای مختلف از آنها استفاده کنند.
وی بیان کرد: در واقع جریان تربیتی و روانشناختی اربعین تنها به این نیست که در پایان مسیر قرار گیرند بلکه از همان ابتدا که افراد ثبت نام میکنند و یا افرادی که نمیتوانند در این مسیر قرار گیرند اما حسرت آن را در دل دارند؛ تربیت میشوند.
رئیس مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی عنوان کرد: یکی از آثار ابعاد روانشناختی اربعین این است که به فرد هویت میدهد و باعث میشود که او حسینی شود و این هویت مهری است بر وجود فرد. همچنین با هیجانی که آنها در طی این مسیر دارند، یک نوع تربیت درونی در وجود افراد شکل میگیرد و اثرات تربیتی را برای افراد به همراه دارد.
اصغری خاطرنشان کرد: تعامل انسانها در چنین راهپیماییای که در آن، افراد از طبقات اقتصادی متفاوت، از جوامع مختلف، سبک زندگیهای مختلف حضور دارند؛ کم نظیر است و این تعاملی که آنها با یکدیگر دارند به نوعی پیوستن را به همراه دارد که این پیوستگی در نهایت یک نوع هویت را در وجود فرد شکل میدهد.این افراد یکدیگر را یک جامعه منسجم میبینند.
وی افزود: همه افراد باید به اربعین، نگاه ویژهای داشته باشند و با معرفت علمی که دارند آن را بررسی کرده و به معرفی آن بپردازند اما این در حالی است که هیچ استفادهای در جهت معرفی چنین فضایی نشده است.
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: ما باید برای پیشواز اربعینهای بعدی برنامهریزی کنیم تا بتوانیم از این ظرفیت بسیار مهم و جهانی استفاده کنیم. باید به لحاظ علمی و روانشناختی از این ظرفیت استفاده شود.