ارزش واقعی آبی که تهرانی ها هدر می‌دهند، چقدر است؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، جالب است که بدانید براساس استانداردهای جهانی کشورهایی که سرانه تجدیدپذیر آنها بیش از 1700 مترمکعب به ازای هر نفر باشد، مشکل آبی ندارند. کشورهایی که سرانه آنها بین‌ هزار تا 1700 مترمکعب باشد، تنش آبی دارند و کشورهای با ظرفیت کمتر بین 500 تا‌ هزار مترمکعب در بحران آبی و کشورهایی با ظرفیت کمتر از 500 متر مکعب در بحران آبی مطلق به سر می‌برند.

در ایران کسی دغدغه فیش آب ندارد، قیمت پایین آب برای مشترکان انگیزه‌ای باقی نمی‌گذارد که از تجهیزات کاهنده مصرف استفاده کنند

تهرانی‌ها امسال آب بیشتری مصرف کردند

شرکت آب‌وفاضلاب تهران می‌گوید که میزان مصرف آب از حدود 560‌میلیون متر مکعب در‌ سال آبی گذشته به 587‌میلیون مترمکعب در ‌سال آبی 97-98 رسیده است. این اضافه مصرف در شرایطی است که آمارها نشان می‌دهد حدود 70‌درصد تهرانی‌هایی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند، ماهانه چیزی حدود 5 تا 6‌هزار تومان پول آب پرداخت می‌کنند.

محمدرضا احمدنسب با انتقاد به غیرواقعی‌بودن بهای آب و حجم بالای یارانه‌ای که دولت در این بخش پرداخت می‌کند، گفت: «قبضی که برای مشترکان صادر می‌کنیم، بیشتر از آب‌بهایی که دریافت می‌کنیم، برای ما تمام می‌شود.»

جالب است که بدانید آب‌بهایی که دولت بابت مصرف 2‌هزار لیتر آب دریافت می‌کند معادل یک بطری آب معدنی یک لیتری در بازار آزاد است. ارزش پایین مالی آب در اقتصاد ایران موجب شده که کمتر کسی حاضر به استفاده از ابزار کاهنده مصرف آب شود.

هدایت فهمی، کارشناس سابق منابع آب وزارت نیرو، با بیان این‌که در ایران کسی دغدغه فیش آب ندارد می‌گوید: «قیمت پایین آب برای مشترکان انگیزه‌ای باقی نمی‌گذارد که از تجهیزات کاهنده مصرف استفاده کنند و تنها با فرهنگسازی و احساس مسئولیت در افراد است که می‌توان به نصب این تجهیزات در منازل امیدوار بود.» او با اشاره به اضافه مصرفی که در منطقه‌های شمالی تهران صورت می‌گیرد، گفت: «باید مشترکان پرمصرف جریمه شوند و حتی‌الامکان با تغییر تعرفه‌ها آنها را تنبیه کرد.»

چقدر باید پول پرداخت کنیم؟

در حال حاضر متوسط آب‌‌بهای خانگی شهری در ایران حدود 700 تومان به ازای هر متر مکعب است. این در حالی است که به گفته قائم‌مقام آبفای استان تهران قیمت تمام‌شده تولید آب برای دولت بین‌ هزار تا 2200 تومان است. درواقع اگر قرار باشد دولت آب را به متوسط قیمت تمام‌شده (یعنی 1500 تومان به ازای هر مترمکعب عرضه کند) باید چیزی حدود 880‌میلیارد تومان درآمد از محل فروش آب کسب کند که اگر 20‌درصد آن‌که معمولا درشبکه تلف می‌شود یا تحت عنوان رایگان توزیع می‌شود را از آن کسر کنیم، به عدد 704 میلیارد و 400‌میلیون تومان می‌رسیم اما آمارها نشان می‌دهد که آب‌بهای دریافتی آب و فاضلاب در نیمه نخست امسال تنها 328‌میلیارد و 720‌میلیون تومان بوده است؛ به عبارتی می‌توان ادعا کرد که دولت در 6 ماه تنها 375‌میلیارد و 680‌میلیون تومان که معادل یارانه حدود 8‌ میلیون و 256‌هزار نفر و حداقل دستمزد (یک‌میلیون و 500‌هزار تومان) بیش از 250‌هزار نفر است.

یک بطری آب معدنی برابر با 2200 لیتر آب یارانه‌ای

در حال حاضر یک بطری یک لیتری آب به قیمت 1500 تومان در بازار فروخته می‌شود؛ این پول تقریبا معادل بهای 2200 لیتر آب شرب دولتی است

جالب است که بدانید در حال حاضر یک بطری یک لیتری آب به قیمت 1500 تومان در بازار فروخته می‌شود در حالی‌که این پول تقریبا معادل بهای 2200 لیتر آب شرب دولتی است. به‌ طور میانگین هر خانوار ایرانی هر روز یک مترمکعب آب مصرف می‌کند.

باید اشاره کرد که یک مترمکعب برابر است با‌ هزار بطری یک لیتری آب که هر کدام از آنها در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها به قیمت 1500 تومان فروخته می‌شود؛ یعنی هر خانوار ایرانی ماهیانه 30‌هزار لیتر آب شرب مصرف می‌کند که در صورتی که بخواهد برای هر لیتر آن 1500 تومان پرداخت کند، در ماه چیزی حدود 45‌ میلیون تومان باید آب‌بها بپردازد. در کشور ژاپن و در شهر توکیو همه مردم از آب آشامیدنی که به شکل بطری‌های آب در اختیارشان قرار می‌گیرد، استفاده می‌کنند و پولی که بابت آب آشامیدنی می‌پردازند با پولی که برای آب‌های مصرفی دیگر می‌پردازند، برابری می‌کند. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود که قیمت آب شرب در ایران بسیار پایین و یکی از دلایل اصلی مصرف بی‌رویه و هدررفت آب است.

این حجم از یارانه در حالی پرداخت می‌شود که قیمت آب در برخی کشور‌های جهان که اتفاقا دچار محدودیت منابع آب نیستند، چندین برابر ایران است به طوری که هر شهروند دانمارکی برای خرید یک متر مربع آب باید 72‌هزار تومان پرداخت کند که این رقم بر مبنای دلار 10 تومان به دست آمده است. البته برخی از کشور‌ها همچون عربستان و مصر با قیمت‌های پایین‌تری هر مترمکعب آب را به فروش می‌رسانند.

سهم هر یک از امورات شخصی در مصرف آب شرب

عمده مصرف آب در شهر‌ها مربوط به مصارف خانگی است. شست‌وشو، استحمام، لباسشویی و روشویی ازجمله مصارف خانگی آب هستند. 57‌درصد مصرف آب در خانه‌ها مربوط به ظرفشویی و حمام است. سرویس بهداشتی‌ها 18 درصد، لباسشویی‌ها 6‌درصد و 8‌درصد هم روشویی‌ها در مصرف آب سهم دارند.

یک دقیقه دوش کمترصرفه‌جویی برابر با ظرفیت ۲۶۵ حلقه چاه

بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای هر بار استحمام ١٢٠ لیتر آب مصرف می‌شود. با یک محاسبه ساده به دست می‌آید که در شهر تهران با جمعیتی معادل هشت‌میلیون و ۱۵۴‌هزار و ۵۱ نفر، هر فرد اگر تنها یک دقیقه زمان استحمام خود را کاهش دهد، میزان صرفه‌جویی آب در طول یک ماه برابر با چهار‌میلیاردو۸۹۲‌میلیون و ۴۳۰‌هزار و ۶۰۰ لیتر خواهد بود که این میزان برابر با سه‌میلیارد و ۲۶۱‌میلیون و ۶۲۰‌هزار و ۴۰۰ عدد بطری ۱.۵ لیتری آب معدنی است. همچنین طبق اعلام شرکت آب‌وفاضلاب استان تهران، این میزان برابر است با ۲۲‌میلیون و ۲۳۸‌هزار و ۳۲۰ بشکه ۲۲۰ لیتری و ۲۲۴‌هزار و ۶۲۱ تانکر ۲۰‌هزار لیتری و ۲۶۵ حلقه چاه با آبدهی دبی ۲۵ لیتر بر ثانیه که این میزان آب مصرف روزانه یک‌میلیارد و ۲۲۳‌میلیون و ۱۰۷‌هزار و ۶۵۰ نفر را تأمین می‌کند.

این حجم از اضافه مصرف در حالی رخ می‌دهد که خیلی راحت می‌توان میزان مصرف در هنگام استحمام و ظرفشویی را کاهش داد. جالب است که بدانید در حمام سردوش‌های معمولی به ‌طور متوسط 20 لیتر در دقیقه آب مصرف می‌کنند در حالی ‌که با استفاده از سردوش‌های کم‌مصرف تا 50‌درصد در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود؛ همچنین باید زمان استحمام به 5 دقیقه کاهش یابد.

32.5‌میلیون تومان هزینه استفاده از کولرهای آبی

کولرهای آبی از دیگر اقلام پرمصرف آبی در سبد خانوار است؛ گفته می‌شود در پیک گرما معادل یک خانوار یعنی چیزی حدود 230 لیتر آب مصرف می‌کنند. این حجم از مصرف آب در حالی صورت می‌گیرد که اگر سرویس دوره‌ای برای این کولرها انجام گیرد یا از سایه‌بان برای آنها استفاده شود، در حد زیادی در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. حال اگر میانگین مصرف آب در کولرهای آبی را حدود 180 لیتر و تعداد روزهایی که در شهری همچون پایتخت از این وسیله سرمایشی استفاده می‌شود را حدود 120 روز در نظر بگیریم، میزان مصرف آب کولر یک خانواده حدود 21‌هزار و 600 لیتر یا 21 مترمکعب خواهد بود، اما در حالی آب‌بهای این میزان مصرف به نرخ دولتی چیزی حدود 9‌هزار و 720 تومان می‌شود که اگر خانواده‌ای قرار باشد، آب مصرفی در کولرهای آبی را به نرخ آزاد 1500 تومان به ازای هر لیتر حساب کند، دست کم باید 32‌میلیون و 400‌هزار تومان پول خرج کند.

بیش از 70 مدل محصول کاهنده مصرف داریم با نصب این تجهیزات می‌توان مصرف آب را بین 20 تا 40‌درصد کاهش داد

آبی که مستقیم به فاضلاب تبدیل می‌شود

در سرویس‌های بهداشتی و روشویی‌ها آب به شکل بی‌رویه مصرف می‌شود. فلاش‌تانک‌های پرحجم یا معیوب در سرویس‌های بهداشتی می‌توانند روزانه بیش از 40 تا صد لیتر آب را هدر بدهند. بنابراین اگر به ‌طور متوسط از یک فلاش‌تانک معمولی (13 الی 20 لیتری) پنج‌بار در روز استفاده شود، حدود 65 تا صد لیتر آب تصفیه‌شده مستقیما به فاضلاب تبدیل می‌شود.

براساس آمار یک فلاش‌تانک 20 لیتری سالانه 36‌هزار و 500 لیتر آب مصرف می‌کند در حالی ‌که مصرف فلاش‌تانک 13لیتری 23‌هزار و 725 لیتر در ‌سال و میزان مصرف فلاش‌تانک 6 لیتری 10‌هزار و 950 لیتر در ‌سال است. این در حالی است که فلاش‌تانک دوآل (دو مرحله‌ای) دارای دو مخزن 3 و 6 لیتری سالانه 6570 لیتر آب مصرف می‌کند.

70 دستگاه کاهنده مصرف آب

راهکارهای کاهش مصرف آب چندان پیچیده نیست. آن‌گونه که فعالان این صنعت اعلام کرده‌اند، بیش از 70 مدل محصول کاهنده مصرف داریم. این تجهیزات شامل سردوش‌های کاهنده مصرف آب، شیرهای الکترونیکی، شیرهای پدالی و… هستند که با نصب این تجهیزات می‌توان مصرف آب را بین 20 تا 40‌درصد کاهش داد. جالب است بدانید هیأت وزیران مصوبه‌ای دارند که براساس آن اگر ادارات دولتی مصرف آب خود را تا 20‌درصد کاهش ندهند، تعرفه آب آنها دو برابر محاسبه خواهد شد؛ به همین دلیل در ‌سال گذشته نصب تجهیزات کاهنده مصرف آب در ادارات دولتی با اقبال مواجه شد.