بررسی بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن در فصلنامه «مطالعات قرآنی»
گروه اندیشه ــ سی و هشتمین شماره فصلنامه علمی ترویجی «مطالعات قرآنی» شامل 18 مقاله منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ سی و هشتمین شماره فصلنامه علمی ترویجی «مطالعات قرآنی» ویژه تابستان 98 به صاحبامتیازی دانشگاه آزاد اسلامى واحد جیرفت و مدیرمسئولی مجید خزاعى منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی رابطه اینهمانی در حوزه معنایی عبارت کانونی صراط مستقیم»، «مبانی قرآنی و روایی مسئولیت مدنی قاضی و جریان آن در قوانین موضوعه»، «تفسیر آیات قرآن بر اساس قاعده اصولی اراده معنای خاص از واژه عام»، «بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن»، «ریشهیابی روش تفسیر تطبیقی نجارزادگان در میراث تفسیری»، «واکاوی نسخه خطی تفسیر جلالی اثر جلال الدین رئیس العلماء شیرازی»، «نگاهی نو به عدالت شاهد مبتنی بر آیات و روایات»، «معناشناسی تاریخی واژگان قرآنی: تحلیلی بر انواع دگردیسی و تأثیر آن بر فرآیند تفسیر»، «چالشهای برگردان «قد» در ترجمههای فارسی قرآن کریم و راهکارهای آن»، «طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی در دوره نوجوانی از دیدگاه قرآن و روایات»، «واکاوی مبانی قرآن کریم پیرامون بهرهگیری از تفاوتهای مذهبی»، «بررسی تطبیقی آیه محبت از دیدگاه فریقین با تأکید بر معناشناسی آیه»، «معیارهای ضروری غذای حلال با نگاه به واژه خبیث»، «گونهشناسی متن روایات تفسیر مجاهد»، «واج آرایی و نغمه حروف در قرآن کریم»، «واکاوی زیباییشناسی استعارههای مفهومی طبیعت در سورههای نجم و قمر»، «مبانی شفقت در اسلام و سایر ادیان» و «بررسی تطبیقی آیه نور از منظر مفسران معاصر».
بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن
در طلیعه مقاله «بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن» میخوانیم: «قرآن کریم به عنوان کلام وحی و متنی جامع، از جمله متونی است که سایر متون دینی به گونههای مختلف با آن پیوند برقرار نموده و سرچشمه اقتباس برای متون دینی بوده است. صحیفه سجادیه که از آن تعبیر به «اخت القرآن» نمودهاند، نیز از این قائده مستثنی نیست و مفاهیم و تعابیر قرآنی بسیار در آن تجلی یافته است. آیات قرآن چه به صراحت و چه به اشارت در فرازهای نورانی صحیفه نمود یافته و این موضوع، تأثیرپذیری از آیات و درک مفاهیم عمیق مفاهیم قرآنی را توسط امام سجّاد(ع) میرساند. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بینامتنی قرآن و فرازهای ابتدایی دعای چهارم صحیفه سجادیه پرداخته و با روش توصیفی تطبیقی به این نتیجه دست یافت که پیوندی دوسویه و تنگاتنگ بین قرآن و کلام امام سجاد(ع) برقرار است. چنانکه صحیفه در قالب تناص اجترار و امتصاص و نیز بر اساس بینامتنی مضمونی و لفظی با قرآن رابطهای استوار برقرار کرده و همچنین از تناص حوار در صحیفه پرهیز شده است.»
معناشناسی تاریخی واژگان قرآنی
در طلیعه مقاله «معناشناسی تاریخی واژگان قرآنی: تحلیلی بر انواع دگردیسی و تأثیر آن بر فرآیند تفسیر» آمده است: «قرآنکریم به عنوان تنها متن وحیانی بدون تغییر، حقیقت را در قالب واقعیت با هدف فهم، به اجمال بیان داشته است و عقل انسان به عنوان مهمترین حجت فهم، درگیر کاوش در کشف لایههای معنایی آن شده است. واقعیت قرآن در قالب زبان بشری تحقق یافته است و خالق آن بر اساس حکمت مطلق خود، از تمام فضای زبانِ انتخاب شده بشری در جهت انتقال مفاهیم استفاده نموده است. لذا مهمترین مبنای فهم دقیق، بررسی و درک دقیق لفظ است. در دوران معاصر تحقیقات وسیعی با رویکردهای نشانهشناسانه در دو حوزه معناشناسی و کاربردشناسی انجام شده است. یکی از زیرمجموعههای معناشناسی، معناشناسی تاریخی واژگان است. بررسی تغییرات معنایی واژگان در گذر زمان با توجه به ویژگیهای زبان بشری از مفاهیمی است که مفاهیم واژگان را تحت تأثیر قرار میدهد. دگرگونیهای فرهنگی در بستر زمان و ایجاد انقلابها، تغییر مفاهیم در بستر تاریخ، باعث دگردیسی معناشناختی واژگان میشود.»
انتهای پیام