رهاورد حلم برای سبک زندگی/ سه خصلت اصلی مومن


رهاورد حلم برای سبک زندگی/ سه خصلت اصلی مومن

یک استاد حوزه علمیه با اشاره به سه خصلت انسان مومن، گفت: رافت با مردم نشانه عقل و حلم صفت انبیاء است، ازجمله آثار اجتماعی حلم، تبدیل دشمنی به دوستی، نزدیک شدن قلوب به یکدیگر و پیروزی بر دشمن است.

گزاری شبستان، گروه اندیشه: حجت الاسلام «سید محمدباقر علوی تهرانی»، استاد حوزه طی سخنانی به بررسی جایگاه حلم و مدارا در اندیشه اهل بیت(ع) و سیره آنان پرداخته است که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

حجت‌الاسلام علوی تهرانی طی سخنانی با بیان اینکه انسان در طول زندگی خود سه ادعا دارد، اظهار کرد: نخستین ادعای او این است که من انسان هستم و یکی از تفاوت‌های انسان با حیوان عقل است و عقل نیز نشانه دارد که از جمله نشانه‌هایش طبق گفته امام کاظم(ع) آن است که آدم عاقل دروغ نمی گوید. از نشانه های دیگر عقل در بیان حضرت امیر(ع) مدارا کردن با مردم توصیف شده است، همچنین روایت معصوم(ع) است که نتیجه عقل انسان مدارا کردن با مردم است.

این استاد اخلاق ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) خادمی به نام «انس بن مالک» داشت. که در منابع اهل سنت اکثر روایات را از او نقل شده است، او شخصی است که بیش از 10 سال با پیامبر(ص) همراه بود و از وی بیش از چند هزار حدیث نقل کرده حال آنکه از کسی که 23 سال با پیامبر(ع) بود (یعنی حضرت امیر(ع)) بیش از صد حدیث از رسول خدا(ص)، نقل نشده است.

وی در بخش دیگری از مباحث خود بیان کرد: انس، جمله ای در مورد پیامبر(ص) دارد و می گوید 10 سال خانه پیامبر(ص) کار کردم و یکبار بر سر من داد نزد. کاری به من می سپارد و اگر انجام نمی دادم حضرت(ص) با خوشرویی در جواب کسانی که می گفتند انس کار را انجام نمی دهد و عذرش را بخواهید، می فرمودند: «اگر انجام می شد، انجام می داد». حال سوال آن است که ما با کارمند زیردست خود چه رفتاری داریم؟

سه خصلت اصلی مومن

این محقق سیره اهل بیت(ع) با بیان اینکه رافت با مردم نشانه عقل است، تصریح کرد: امام رضا(ع) می فرماید: «لا یکون المؤمن مؤمنا حتى یکون فیه ثلاث خصال» «تا سه خصلت در مؤمن نباشد مؤمن واقعى نگردد یک راه و روش از پروردگارش و یک روش از پیغمبرش و یک روش از امامش روش الهى راز پوشیدن است که خداوند فرموده است؛خدا داناى غیب است و کسى را بر آن آگاه نگرداند مگر از پیغمبران آن را که از وى راضى باشد، و اما روشى که از پیغمبرش باید داشته باشد مدارا کردن با مردم است که خداوند عز و جل پیغمبر خود را به مدارا با مردم مأمور کرد».

وی ادامه داد: خداوند به پیامبرش دستور داد که با مردم مدارا کن، حال آنکه حضرت(ص) خود صاحب منصب و قدرت و رئیس امت بود، اما بیشترین لطف را به مردم را داشت. روز فتح مکه با اینکه حضرت رسول(ص) ابرقدرت بود، با مردم مدارا کرد. «سعد بن عباده»، رئیس گروه خزرجی ها از مدینه، در حالی که پرچم پیامبر(ص) دستش بود شعار می داد امروز روز جنگ است و انتقام. خبر به پیامبر(ص) رسید که پرچم دارت این چنین شعار می دهد، حضرت رسول (ص) فرمود: پرچم را از او بگیر؛ بگویید امروز روز رحمت و لطف است.

مراحل حلم و بردباری

حجت الاسلام علوی تهرانی در ادامه تاکید کرد: طوایف قریش در طول ۱۳ سال بعثت، حضرت(ص) را مجنون و شاعر خواندند، نقشه قتلش را کشیدند امروز مکه فتح شده و همه سران طوایف قریش متواری شدند و در اضطراب هستند که پیامبر(ص) با ما چه معامله ای خواهد کرد. معصوم(ع) می‌فرماید: اگر نمی توانید حلیم باشید حداقل تحلم داشته باشید. تحلم سه مرحله دارد، مرحله اول کظم غیظ، مرحله دوم مدارا کردن با مردم، مرحله سوم نیز این است که با مردم به رفق (عدم سختگیری) رفتار کنید. پیامبر اکرم(ص) فرمود: کسی که بهره ای از رفق داشته باشد خیر دنیا و آخرت را به او داده اند.

وی ادامه داد: بنابراین کسی که هیچ بهره‌ای از رفق نبرده باشد، در واقع بهره ای از خیر دنیا و آخرت نبرده است، نباید به مردم سخت گرفت. زمامداران باید چنین خصوصیتی را دارا بوده و به مردم سخت نگیرند. حضرت امیر(ع) در نامه خود به مالک اشتر فرمود: در تعامل با مردم انعطاف داشته باش در عین حال که می خواهی قانون را اجرا کنی اگر امکان دارد انعطاف در اجرای قانون هم داشته باش.

حجت الاسلام علوی تهرانی تاکید کرد: در نتیجه اگر نمی توانیم حلیم باشیم حداقل می توانیم با مردم مهربان بوده و با آنان مدارا کنیم، این سه کار تشبه به انسان‌های حلیم است. حلم در قرآن یازده بار به خداوند استناد داده شده است. مرحوم صدوق می فرماید: حلیم بودن خدا در مقابل عصیان‌گران است، برای کسانی است که نافرمانی می کنند، خداوند در مقابل کسانی که نافرمانی می کنند شدت عمل در دنیا ندارد، بلافاصله غضب خود را بروز نمی دهد، این یکی از صفات خداوند است که در جوشن کبیر هم ذکر شده است.

وی اضافه کرد: شمر روی سینه امام حسین(ع) نشست و حضرت(ع) سوال کرد مرا می شناسی؟ گفت: تو فرزند فلانی نوه فلانی هستی، باز فرمود: آیا سرم را می بُری؟ آن ملعون پاسخ داد: بله چون جایزه می دهند. حضرت(ع) جواب داد: چنین نکن همه خبط‌های گذشته‌ات را جبران می‌کنم. (یعنی داغ علی‌اصغرم و همه خانواده ام را جبران می کنم اما سر مرا نبر). چه طور امکان دارد که انسانی در آن اندازه مظلوم و در آن حد حلیم باشد. حلم صفت انبیا و کمال علم است.

این استاد حوزه در پایان خاطرنشان کرد: حلم در جامعه سه اثر اجتماعی دارد. از جمله اثرات اجتماعی حلم، تبدیل دشمنی به دوستی، نزدیک شدن قلوب به یکدیگر و پیروزی بر دشمن است. حضرت امیر(ع) فرمودند: «کسی که نسبت به دشمن خود بردباری کند، پیروز خواهد شد».

علاقه مندان می توانند فایل صوتی-تصویری این سخنرانی را از اینجا دریافت کنند.

پایان پیام/248

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه دینی و مذهبی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


ارزش مایکروسافت معادل ارزش مجموع دو شرکت اپل و تسلا