تکرار؛ آفت «گرافیک عاشورایی»


تکرار؛ آفت «گرافیک عاشورایی»

تکراری بودن خطوط و طراحی های هنر عاشورایی در سطح شهر، چالشی است که در ایام ماه محرم بسیار به چشم می آید.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، هر سال با آغاز ایام محرم شهر سیاهپوش می شود و بر سر هر کوی برزن می شود نمادهای آمدن محرم و ماه عزاداری را دید نمادهایی که مزین به خط ها و نوشته های عاشورایی هستند، آنچه در غالب این خط ها و نوشته می شود دید تکرار است تکراری که بعضا آزار دهنده است و رنگ و بویی از خلاقیت و نوآوری نمی شود در آن دید، تکراری بودن و گاها استفاده از هر خطی در نوشته های عاشورایی روندی است که هر سال ماه محرم در سطح شهر دیده می شود، «گرافیک عاشورایی» را با کارشناسان هنری به بحث و گفتگو نشسته است.

«امیر عبدالحسینی» هنرمند دلیل تکرار در گرافیک عاشورایی را محدودیت نشانه های تصویری و المان های بصری می داند و می گوید: نشانه های تصویری که می تواند واقعه عاشورا و قیام امام حسین (ع) در کربلا را روایت کند المان های محدودی است. هر هنرمندی بخواهد نمادی از عاشورا را به تصویر بکشد به لحاظ رنگی طبیعتا رنگ های محدودی را در اختیار دارد بنابراین اگر بخواهد عاشورا را به تصویر بکشد رنگ های مثل سبز،آبی، فیروزه ای و قرمز و سیاه را می تواند استفاده کند و یا به لحاظ روایت تصویری ناچار است از گزینه های مثل علم،کتل، پرچم، بیرق، پرنده، اسب، نیزه و شمشیر استفاده کند، بنابراین المان های تصویری و المان های بصری روایتگری برای هنرمندان تجسمی محدود است، شاید از همین منظر است که در واقع شما می گویید آثار عاشورایی ممکن است آثار تکراری باشند.

«علی تن» هنرمند خط نگار نیز می گوید: در هنر عاشورایی به روز شدن و تکراری کار نکردن خیلی مهم است؛ یکی از اقدامات این است که طراحان و گرافیست ها ایده های جدید بدهند و این ایده های جدید باید برگرفته از سنت ما باشد و مسیر سنت گذشته را دنبال کند. نباید در این راه ایرانی بودن و حرفه ای بودن را فراموش کنیم باید مسیر را ادامه دهیم و البته متفاوت از قبل باشد و قطعا باید ایده های جدید و فکرهای جدید در کارها دیده شود که برای مخاطب جذاب تر باشد چون وقتی طرحی عوض می شود، قطعا به مذاق مخاطب خوش تر و بهتر است البته این در همه هنرها دیده می شود در پرچم و بنرها و هر فعالیتی که در ایام ماه محرم و صفر هنرمندان انجام می دهند باید این نگاه باشد.

گرافیک های عاشورایی که در سطح شهر کار می شوند دو بخش است یکی بخشی که سازمان زیباسازی بر اساس اعلام فراخوان کار می کنند و هنرمندان و گرافیست های مطرح طرح می دهند و طرح آنها پذیرفته می شود که این بخش کارها اغلب خوب است، اما بخش دوم گرافیک های عاشورایی آثااری هستند که که به صورت خودجوش و سنتی کار شده است که این آثار فاقد خلاقیت هستند.«عیسی آئینی»، هنرمند دیوار نگار درباره نبود خلاقیت در آثار گرافیکی عاشورایی می گوید: آثاری که به صورت خودجوش کار می شوند زیباشناسی خاص خود را دارند که از فرهنگ بومی نشات می گیرد،همان طور که می دانید در همه دنیا آیین های مثل محرم اصول زیباشناسانه خود را دارند که جزو فرهنگ بومی آن مناطق است، فرقی نمی کند که در ایران یا هر نقطه مهم دیگری از دنیا باشند؛

آئینی مثل محرم و عاشورا یک مسئله بسیار مهم است که باید متولی داشته باشد و برای کسانی مهم باشد. در کشور ما همه چیز در دست دولت است و اگر این آئین برای دولت است پس این آیین تنها به پرچم و علم و کتل و کتیبه ختم نمی شود باید در همه زمینه ها به آن توجه کرد حتی در نوحه سرایی و اشعار هم آن را مورد توجه قرار داد تا در این آئین و شعائر آن انحرافی ایجاد نشود.

در همه آثاری که در شهر به عنوان تزئینات شهری بکار می روند سلیقه و نیاز شهروندان را باید مورد توجه قرار داد و گرافیک های عاشورایی هم از این قاعده مستثنی نیستند «عیسی آئینی» در این باره می گوید: باید در همه این آثار به خلاقیت توجه کرد؛ نه بر اساس نیاز مخاطب و برای جذب بیشتر مخاطب بیشتر خلاقیت به خرج داد، اگر خلاقیت را مورد توجه قرار دهیم نه نیاز مخاطب را قطعا موفق تر خواهیم بود اما اگر همین را هم در نظر بگیریم باعث می شود عوام زدگی پیش آید چرا چون که همه کار می کنیم که جنس باب طبع مخاطب باشد. این مخاطب است که تعیین می کند ما چه کار می کنیم و این در نهایت مشکل ایجاد می کند و عوام زدگی پیش می آید و عمق آثار کم می شود، سطحی نگری به آثار می آید و هیجان های کاذب ایجاد می شود و معنا از دور خارج می شود.

در مکتب شیعی عاشورا از جمله مضامین والا و با اهمیتی است که پرداختن به آن در مقوله فرهنگ و هنر باید فاخر باشد، در هنر و از جمله گرافیک عاشورایی باید متناسب با اهمیت موضوع عاشورا و فلسفه وجودی آن طراحی صورت گیرد؛ «علی تن» هنرمند خط نگار می گوید: استفاده از کارهای سخیف و بی محتوا نقدی است که به آثار عاشورایی موجود می شود داشت؛ متاسفانه هنرمندان غیر حرفه ای در این زمینه کار می کنند و خیلی از حسینیه ها، هیئت ها و مساجد به دلیل عدم آگاهی و عدم شناخت شان از این طرح ها استفاده می کنند و حتی در جایی مثل صدا و سیما هم نشان داده می شود. متاسفانه بنا به هر دلیلی از این طرح ها استفاده می کنند؛ باید کارشناسانه تر و حرفه ای تر به این موضوع نگاه شود و از طرح هایی استفاده کرد که این طرح ها هم به لحاظ قدرت اجرا و محتوا، حرفه ای باشند.ما در همه شاخه ها و رشته ها متخصص داریم، استفاده از متخصص در این راستا یک امر کاملا عادی است.

لازمه عدم استفاده از طرح ها و خطوط غیر تکراری در گرافیک عاشورایی ارائه طرح های نو از سوی هنرمندان و گرافیست های متعهد است و از طرفی باید با آموزش های اصولی گرافیست های خلاق جوان را تشویق کرد که با استفاده از المان های بومی و منبعث از فرهنگ عاشورایی طرح های جدید و متناسب روز را طراحی کنند.

پایان پیام/32

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه فرهنگی و هنری

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


کلید سعادت