گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)


گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)

بنا بر اسناد تاریخی و شواهد موجود، گنبدی که اکنون بر فراز قبر مطهر حضرت سیدالشهدا (ع) قرار دارد و ستون‌های پیرامون ضریح مطهر که گنبد روی آن‌ها قرار گرفته است ، در دوران حکومت جلایریان و در قرن هشتم هجری بنا شده و بیش از 700 سال قدمت دارد که البته بارها در طول تاریخ ،از سوی شیعیان و ارادتمندان، بازسازی، تعمیر و تزئین گردیده است.

با توجه به رشد جمعیت شیعیان و افزایش زائران، این بنای کهن دیگر پاسخگوی خیل مشتاقان زیارت مزار امام حسین (ع) بشمار نمی آید. از سوی دیگر گنبد مطهر که روزگاری مرتفع‌ترین بنای شهر کربلا بوده و از دو فرسنگی شهر و محلی به نام جبل السلام (جایی که زائران هنگام ورود به کربلا با دیدن گنبد مطهر سیدالشهدا(ع) به آن حضرت سلام می‌دادند) رویت می‌شد، به دلیل ساخت و سازهای پیرامون حرم مطهر و احداث بناهای مدرن، دورنمای خود را از دست داده و حتی برای زائرانی که در بین‌الحرمین حرکت می‌کنند به خوبی قابل رؤیت نمی باشد.
همچنین بیش از یک و نیم قرن (سال ۱۲۷۳ شمسی) از آخرین بازسازی گنبد مطهر می‌گذرد که آسیب‌های ناشی از عوامل طبیعی و گلوله باران و به توپ بستن حرم مطهر توسط حکومت صدام در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی)، بازسازی، تعمیر و ترفیع آن را اجتناب‌ناپذیر می‌کرد.
به همین دلایل ، پروژه ساخت و ترفیع گنبد مطهر بعد از سقوط صدام و فراهم شدن زمینه بازسازی اعتاب مقدسه، در دستور کار تولیت حرم مطهر قرار گرفت. از دیگر نکات قابل تأمل در این پروژه، حفظ آثار معماری و گنبد قدیمی بدون هرگونه تغییری بود. گنبد جدید باید به گونه ای طراحی شود که برروی گنبد قدیمی قرار گیرد.خشت های طلای گنبد قدیم که از دوران ناصری باز مانده است ، هم اکنون به علًت شرایط آب وهوایی وطوفانهای شن ،ونیز رطوبدچار فرسودگی وخوردگی میان یکدیگر شده است.

گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)

از آنجا که قدمت ستون‌های روضه منوره امام حسین (ع) مربوط به دوران حکومت آل بویه (قرن چهارم هجری قمری) است، ترفیع گنبد حرم سبب افزایش فشار ناشی از وزن گنبد جدید به ستون‌های قدیمی اطراف ضریح مطهر می‌شد که قاعدتاً آن‌ها تحمل این فشار را نداشتند.بیاد دارم که در چهار سال پیش ، هنگامی که این پروژه آغاز به کار نموده بود ، بر بالای بام ودر کنار گنبد مطهر ، زمین آنچنان سست بود که گویی بر تپه ای شنی گام نهاده وهر لحظه تصور این مطلب را داشتم که بخشی از آن فرو ریزد!!
از این رو استحکام بخشی ستون‌های قدیمی و کاهش حجم آنها به منظور افزایش فضای اطراف ضریح مطهر و تسهیل زیارت زائرین که از ضروریات انجام پروژه ساخت و ترفیع گنبد بود، در دستور کار قرار گرفت. این موضوع به دلیل حساسیت کاهش حجم و استحکام بخشی ستون‌های روضه منوره، به صورت پروژه‌ای جداگانه تعریف شد.
ستاد بازسازی عتبات عالیات جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا تمام همت خود را برای بدست آوردن افتخار انجام این دو پروژه به کار بست و از ستادهای استانی خواست که طرح‌های پیشنهادی خود را ارائه کنند . از سوی دیگر ، متخصصان ژاپنی وکره ای نیز بدین منظور به کربلا فراخوانده شدندوهریک طرح پیشنهادی خود را إرائه نمود.

گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)


مشکل ونگرانی اصلی در این راستا ، ترمیم سازه ای هزار ساله بود که باید دقت شود ، مبادا به علًت سست بودن پایه ها وسازه ای أطراف ، ناگاه گنبد فروریزد!
گفتنی است که پس از آغاز عملیات پروژه ، نگرانی وإضطراب ، تولیت آستانه وتمام مسوولین ودست اندرکاران را فراگرفته بود! که با پیشرفت کار ، همه متوجه شدند که این نگرانی جا داشته است وبدون تردید ، باقی ماندن این گنبد وسازه ، در این مکان مقدس ، جز معجزه چیز دیگری بشمار نمی آمده است زیرا که از نظر محاسبات مهندسی ودیدگاه متخصصات سازه ، سالها قبل باید این گنبد وسازه ، فرو می ریخته است!

از میان طرح‌های ارائه شده، طرح پیشنهادی ستاد بازسازی عتبات عالیات استان کرمان مورد پذیرش واقع شد و سپس به تصویب تولیت محترم حرم مطهر حضرت سیدالشهداء (ع) رسید.
پس از مطالعات و بررسی‌های جامع و دقیق و استفاده از طرح‌ها و نظرات مشاوران مختلف از میان طرح‌های پیشنهادی ، طرح پیشنهادی پروفسور ارسلان قهرمانی (ملقب به پدر خاک ایران، چهره ماندگار ایران اسلامی، مشاور پروژه برج میلاد تهران و استاد برجسته مهندسی کشور)، دکتر محمدرضا بنان (استاد دانشگاه و مهندس مشاور پروژه هایی در خارج از کشور) مطلوب ارزیابی شد.
در پی این اقدام کارگروه فنی و مهندسی ستاد کرمان، گزینه‌های استفاده از مواد
گوناگون برای ساخت سازه کمپوزیت – آلومینیوم –استنلس استیل را مورد بررسی قرار داد که هر کدام از آنها دارای محاسن و معایبی بودند. از گنبدی که قرار است دست‌کم چهار قرن استوار باقی بماند ، طرح ها ومواد پیشنهادی برای این کار بزرگ ، مناسب ارزیابی نشدند. درپایان طرح سازه گنبد، فولاد و بتن پیش‌بینی شده بود.به گفته کارشناسان ، این اقدام مهمترین پروژه بازسازی سازه های هزار ساله در جهان بشمار می آید که بدون تخریب وآجر به آجر وسانتی متر به سانتی متر ، پیش رفته وسازه کهن را به سازه ای قدرتمند وبتنی جایگزین نمودند ، بطوریکه هرسانتی متر مربع از این سازه کنونی ، قدرت تحمًل هشتاد کیلو گرم بار را دارد!
مراحل ساخت گنبد جدید حرم مطهر سیدالشهدا (ع) که بیش از ۷متر از گنبد ک بین المللی وجهانی ، ساخته شده است.
اسکلت اصلی گنبد جدید حرم امام حسین ع ، فلزی است. این سازه براساس آخرین فناوری‌های مهندسی طراحی شده است تا عملیات مونتاژ و نصب آن با سهولت و در زمان کمتری امکان پذیر باشد.

گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)

در طراحی فنی و مهندسی این گنبد تدابیری اندیشیده شده است که در آینده، بازهم امکان افزایش ارتفاع آن وجود خواهد داشت. این سازه پیچیده دارای 96 قطعه به صورت پیچ و مهره و 2هزار و 160 مفصل با قابلیت مونتاژ و دمونتاژ است به همین دلیل زمان نصب آن بسیار کوتاه خواهد بود.
قطعات گنبد مطهر که از ٩٦ قطعه تشکیل گردیده است ، طی 45 روز ، بر فراز حرم مطهر حسینی نصب خواهد شد. ارتفاع گنبد جدید حرم امام حسین (ع) ۲۱ متر و نیم و قطر آن حدود ۱۷ متر است که در مقایسه با گنبد کنونی ، حدود هفت متر بلندتر است و قطر آن یک و نیم برابر بیشتر از گنبد کنونی است
برای رفع نقائص احتمالی، این گنبد در کرمان مونتاژ کامل شد و برای ارسال به عراق ، قطعات آن مجددا از هم جدا شده وبخشی از آن در سوم شهریور ماه جاری به کربلا منتقل گردید. این پروژه عظیم واستثنایی ، از سال ١٣٩٤ شمسی آغاز گردید.
همانطور که پیش از این إشاره گردید، پروژه شامل تحکیم وقدرتمند سازی ستونهای پیرامون ضریح مطهر از چهارسو ، ونیز کاهش حجم وضخامت آنها وایجاد فضا در اطراف ضریح بود که بدین ترتیب در پایان ، فضایی در حدود هشتاد متر مربع به اطراف ضریح مطهر أفزوده گردید.
از سوی دیگر ، تمامی ستونها وسازه های پیرامون گنبد مطهر که إصطلاحا بصورت بار انداز بود وچوبهای کهن آن با دست زدن پودر می گردید، همه
با تزریق بتن ومیل گرد ، به یکی از قدرتمندترین سازه ها در این راستا تغییر یافت بطوریکه گنبد بیست ودوتنی را بر روی خود به راحتی حمایل خواهد نمود وقرنها این سازه
در این مکان مقدس باقی خواهد ماند.
این گنبد پس از اربعین حسینی امسال ( ١٤٤١ هجری ، برابر با ١٣٩٨ شمسی ) در جای خود قرار خواهد گرفت.
لازم به إشاره است که گنبد کنونی حرم مطهر، دومین گنبد بنا شده می‌باشد و گنبد نخست که در میان عموم به قبه حسینی مشهور است، واصطلاحا به عرقچین مشهور است ، زیر آن محفوظ مانده است.

گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)

گنبد کنونی حرم از نظر تاریخی و فرهنگی، یک میراث ارزشمند هنر ایرانی و اسلامی مربوط به عصر صفویه محسوب می‌شود از این رو طرح ترفیع گنبد به‌گونه‌ای تعریف شده که سازه قدیمی تخریب نشده و گنبد جدید روی آن نصب خواهد شد.به این ترتیب حرم سیدالشهدا(ع)، تنها حرم اعتاب مقدسه است که همزمان دارای 3 گنبد خواهد بود. وگنبد تازه بر روی این گنبد با خشت های طلای کهن خود ، قرار داده می شود.
بدین ترتیب گنبد موجود ، به عنوان تاریخ وأثرًکهن با خشت های طلای نزدیک به یکصد وهشتاد سال پیش ، در جای خود همچنان باقی خواهد ماند.
گفتنی است که گنبد تازه بارگاه امام حسین ع ، دارای حدود پانزده هزار خشت طلا بوده که این خشت ها از مسً در اندازه های مختلف ساخته شده است وپس از انتقال به کربلا ، در کارگاه ویژه آبکاری طلا ، لایه ای از طلا بر روی آن قرار داده می شود.
ضمنا چگونگی نصب خشت های طلا بر روی گنبد ، با روشی نوین وبرای نخستین بار در جهان ، بدون استفاده از ملاط بنًایی بوده وبه گونه ای زیبا ودقیق به هم پیوسته می گردند که مانع از نفوذ آب وجز اینها در آن می گردد.
عملیات انتقال این گنبد مطهر توسط 31 دستگاه خودرو و طی 4 مرحله تا پایان ماه صفر انجام می‌ گردد.
امیدواریم که به زودی شاهد گنبد زیبا ونورانی ومرتفع امام حسین ع از هر نقطه در کربلا وپیرامون آن باشیم.
در پایان می بایست از تلاش های شبانه روزی عزیزان ستاد بازسازی عتبات عالیات ، آقایان مهندس پلارک ، مهندس مهاجری، برادران دکترومهندس بنان، دکتر خوشرو، ودیگر تلاشگران ، ضمن سپاس وتشکر ، توفیقی را که به آنان عطا گردیده ، تبریک گویم که با فعالیت شبانه روزی خود ، چنین یادگار ماندگاری را از خود بجای گذاردند.

گنبد جدید بارگاه امام حسین (ع)


السلام علیک أیها الشهید وإبن الشهید ورحمة الله وبرکاته.

کد خبر 1301436

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه گوناگون

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


انواع فونت و متن بسم الله الرحمن الرحیم برای بیو اینستا