جایزه دعبل، راه درست نوشتن از عاشورا را ترسیم می‌کند

دبیر علمی سومین دوره جایزه دعبل (کتاب سال عاشورا)، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، مخاطبان این جایزه را همه کسانی دانست که درباره عاشورا مطالعه می‌کنند.

محمدرضا سنگری گفت: کتاب سال عاشورا با اهداف کلی شکل گرفته که شناسایی نویسندگان و هم شناسایی آثار برتر، حمایت و پشتیبانی از آنها و نیز معرفی آثار به جامعه در میان این اهداف است. ما قلمرو خاص یا محدوده‌ای را برای مخاطب قائل نیستیم، همه جامعه مخاطب ماست. با همه مخاطبان سر و کار داریم و سعی می کنیم که آثار برتر را مطرح کنیم تا آنان که خواهنده و خواننده هستند، این آثار را تهیه کنند تا برای نویسندگان معلوم باشد کاستی‌ها و ضعف های کار کجاست.

وی ادامه داد: ما در این جایزه راه را برای نویسندگان و پژوهشگران ترسیم می‌کنیم و این دقیقا راهی برای شکل گرفتن آثار بعدی است که نویسنده در پس زمینه ذهنی‌اش داشته باشد که این آثار را می‌بینند، می‌خوانند و خیلی جدی نقد می‌کنند. من بازتاب این کار را دیده‌ام گاهی ممکن است کسانی نسبت به نقدها موضع بگیرند، این موضوع طبیعی است که حتی گاهی اندک دلخوری‌هایی باشد اما ما کاری با این مسائل نداریم، این کار علمی است و ممکن است تفاوت نظرهایی وجود داشته باشد.

این حرکت و افق آینده‌اش برای من بسیار امیدبخش است، از اعتلا و رشدی که در حوزه‌های پژوهشی صورت گرفته می‌توان این را فهمید، کاملا معلوم است که این حرکت علمی در جامعه اثر می‌گذارد.

وی درباره افزودن بخش شعر هیات به جایزه، بیان کرد: پیش از آنکه بحث شعر هیات باشد، شاخه شعر در کتاب سال عاشورا مطرح بوده است که شعر هیات زیرمجموعه آن قرار می‌گرفت اما در این دوره دیدیم که این دو شاخه شعر، دو قلمرو متفاوت هستند آن را از هم تفکیک کردیم.

سنگری کمبودهایی که در مسیر تحلیل آثار، مشخص می شود را، مهم دانست و افزود: ما با دوستان درباره قلمروهایی که رهرو نداشته است صحبت می‌کنیم و می‌خواهیم که درباره آثار مختلف سخن بگویند، در دوره اول که درباره این کمبودها صحبت کردم وزیر آموزش و پرورش حاضر بود و فردای آن روز از ناشران پرسید چرا این کارها انجام نشده است؟! پس از آن با خود من تماس گرفتند و پرسیدند چه کارهایی می‌شود انجام داد، من هم توضیحاتی دادم، در همین مسیر چهار یا پنج کتاب خلق شد. پس این جایزه بی‌تاثیر و بی‌اثر نیست، می‌تواند تلنگرهایی باشد برای حوزه‌های مختلف که مدیریت و مسئولیت دارند مثلا در حوزه کودک و نوجوان و باعث شود که به این مساله بپردازند.

این جایزه تاثیر غیرمستقیمی هم دارد، در دوره‌های مختلف که به آثار نگاه می کنم، مثلا آثار شعری، می‌بینم که بسیار دقیق‌تر شده‌اند، چون از اشکالاتی که در دوره‌های قبل گرفته‌ایم درس گرفته‌اند و این موضوع باعث شده که درنگ و دقت بیشتری داشته باشند و آثار را از صافی نقد پیش از چاپ اثر را عبور بدهند.

دبیر علمی جایزه کتاب عاشورا درباره حمایت از آثار برگزیده، گفت: در این راستا حتی توصیه به خلق آثار خواهد شد و درباره حوزه‌هایی که کار خاصی نشده، به نویسندگان پیشنهاد می‌دهیم که در این زمینه خاص کار کنید و ما هم پشتیبانی می کنیم. البته بیشتر کمک معنوی می‌شود، مثلا درباره این که به چه موضوعی بپردازند، چگونه بپردازند، چه سیری داشته باشند.

وی مهم‌ترین شرط بررسی آثار را داشتن شناسه ملی دانست و افزود: آثاری که ما بررسی می کنیم باید فیپا داشته باشد، چون آثار زیادی خصوصا در زمینه شعر منتشر می‌شود که گاهی شخصی است. کتابی بدون این که تایید کتابخانه ملی و خانه کتاب را داشته باشد، بررسی نخواهد شد. درباره شعر هیات هم با کتاب کار داریم، تک شعر را بررسی نمی‌کنیم، حتی مجموعه‌ای که گردآوری از آثار شاعران هم باشد، دقت می کنیم که تحلیل یا مطلبی به آن افزوده شده و کاری پژوهشی یا علمی باشد. همین که تنها یک مجموعه شعر باشد، اصلا قابلیت بررسی علمی ندارد.

سنگری در پایان گفت: کتاب سال عاشورا با معرفی منتخبان به پایان نمی‌رسد و طنین دارد، این گونه نیست که با یک اختتامیه تمام شود، ما در طول سال جلسات نقد و بررسی خواهیم داشت که مشتاقیم اهالی دانش و پژوهش در این جلسات شرکت کنند.

جایزه دعبل؛ کتاب سال عاشورا

دو سالانه جایزه دعبل؛ کتاب سال عاشورا، در سال ۱۳۹۱ در بنیاد دعبل خزاعی به تصویب رسید. نخسیتن دوره آن در بهار ۱۳۹۲، با بررسی آثار منتشر شده در دوره چهار ساله ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ برگزار شد، دوره دوم نیز در سال ۱۳۹۶ آثار منتشر شده از ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ را برگزید و سومین دوره این جایزه امسال، امروز؛ چهارشنبه ۲۷ شهریور ماه به پایان می‌رسد.

در دوره سوم، ۲۶۴ عنوان کتاب به دبیرخانه ارسال شده که بالاترین تعداد آثار رسیده به حوزه پژوهش های فرهنگی مربوط می شود که شامل ۶۸ عنوان کتاب و شعر با ۵۲ عنوان کتاب بوده است. ارزیابی و داوری آثار در دو مرحله انجام شده که ۳۵ داور از استادان دانشگاه، پژوهشگران و هنرمندان، کتاب ها را بررسی کرده اند.

اختتامیه جایزه دعبل، کتاب سال عاشورا، روز چهارشنبه ۲۷ شهریورماه ساعت ۱۶ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار خواهد شد.