دکتر فتحالله مجتبایی از جمله اساتید پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی است که در سال ۱۳۳۲ از دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی دانش آموخته شد و بعد از مدتی تدریس، تالیف کتاب های درسی و برعهده داشتن وظیفه وابسته فرهنگی ایران در پاکستان و خانه های فرهنگی ایران در شهر لاهور در سال ۱۳۴۴ به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال ۱۳۵۰ در آن دانشگاه به تحصیل در رشته فرهنگ و تاریخ ادیان و زبانهای باستانی ایران و هند اشتغال داشت و به اخذ درجه فوق لیسانس در تاریخ تطبیقی ادیان و دکتری در تاریخ ادیان و فلسفههای ایران و هند نائل شد. وی نزدیک به ۲۰۰ عنوان مقاله و کتاب به زبان های فارسی و انگلیسی در قالب تالیف و ترجمه در زمینه های تحصیلی خود نگاشته است.
جایزه دکتر فتحالله مجتبایی هرساله در دیماه به بهترین پایاننامۀ دوره دکتری در رشتههای ادیان و عرفان و زبان و ادبیات فارسی، با هدف ارتقای علمی و تشویق دانشجویان دورۀ دکتری رشتههای مذکور، اهدا میشود.
دانشجویان دورۀ دکتری در این دو رشته که در سال ۱۳۹۷ از پایاننامۀ خود دفاع کردهاند میتوانند یک نسخه از پایاننامۀ خود را، همراه با ذکر نشانی و مشخصات، تا پایان مهر ۱۳۹۸ به دبیرخانۀ این جایزه، واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر (بخارست)، نبش کوچۀ سوم، شمارۀ ۸، مرکز فرهنگی شهر کتاب ارسال کنند.
هیات داوران این جایزه متشکل از دکتر فتحالله مجتبایی، دکتر ضیاء موحد، دکتر حسین معصومی همدانی، دکتر شهرام پازوکی، دکتر محمود فتوحی رودمعجنی، دکتر مسعود جعفری جزی، دکتر محمدرضا عدلی و با دبیری علیاصغر محمدخانی است.
پایاننامههای ارسالی به دبیرخانۀ این جایزه برگشت داده نمیشوند و شرکتکنندگان باید از ارسال پایاننامههایی که پیش یا پس از سال ۱۳۹۷ دفاع کردهاند، خودداریکنند. پایاننامۀ برگزیده به همّت انتشارات هرمس به صورت کتاب منتشر میشود.