آیا پلوتو هنوز هم میتواند یک سیاره باشد؟
ایتنا - با اینکه بیش از یک دهه پیش، بطور رسمی اعلام شد که پلوتو واجد شرایط سیاره بودن نیست، اما طرفداران آن بیکار ننشستهاند؛ از جمله جیم بریدنستین (مدیر ناسا) که هفته گذشته در یک مصاحبه مطبوعاتی، دوباره به موضوع دیرپا و چالشبرانگیز سیاره بودن پلوتو دامن زد.
اما نظر آقای بریدنستین برای هواداران پلوتو بسیار مسرتبخش بود. او گفت: «من همچنان معتقدم که پلوتو یک سیاره است و من اینطور یاد گرفتهام و به آن وفادار هستم».
گفتنی است پلوتو در سال ۱۹۳۰ و توسط کلاید تامباف (ستارهشناس آمریکایی) کشف شد. در اواخر دهه ۹۰ میلادی و پس از آنکه روشن شد پلوتو در کمربند کوئیپر تنها نیست، برخی از پژوهشگران سیاره بودن آن را زیر سؤال بردند. پس از سالها بحث و مناظره و همینطور کشف سیارک اریس در سال ۲۰۰۵ که حتی در فاصله دورتری نسبت به پلوتو قرار داشت، انجمن بینالمللی ستارهشناسان با رأی اکثریت آنها، اعلام کرد که پلوتو نمیتواند یک سیاره باشد. در عوض، این انجمن پلوتو و اشیاء شبیه به آن را «سیارههای کوتوله» نام نهاد.
شرط سیاره بودن، الزام میدارد که شیء موردنظر به دور خورشید بگردد، شکلی تقریباً گرد داشته باشد و اشیاء موجود در همسایگی آن، تحت تأثیر گرانش آن شیء باشند یا بهاصطلاح ستارهشناسان، «پاکسازی محلی» داشته باشد. اما نظر ستارهشناسانی که در تصمیمگیری سال ۲۰۰۶ شرکت کردند، این بود که پلوتو شرط سوم یعنی پاکسازی محلی را برآورده نمیکند.
البته این تصمیم تا مدتها مناقشهبرانگیز بود و امروز نیز مورد پذیرش همگان نیست. بسیاری از دانشمندان و مردم عادی، پلوتو را یک سیاره میدانند. یکی از برجستهترین این افراد، آلن استرن، بررسیکننده ارشد مأموریت «افقهای جدید» ناسا است. فضاپیمای این مأموریت در سال ۲۰۱۵ از نزدیکی پلوتو گذر کرد و روشن کرد که پلوتو، مکانی شگفتانگیز و پیچیده همراه با کوههای سربهفلککشیده و دارای دشتهای وسیعِ مملو از یخ نیتروژنی است.