روشنگری‌های امام سجاد(ع) در دوره اسارت مصداق جهاد سیاسی و فرهنگی بود

حجت‌الاسلام محمد ساجدی، پژوهشگر حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از گیلان، ضمن عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن شهادت امام سجاد(ع)، اظهار کرد: حضرت علی‌بن‌الحسین(ع) از همراهان کاروان حسینی در کربلا بود که پس از شهادت مظلومانه پدر بزرگوارش در روز عاشورا و در سخت‌ترین شرایط تاریخی پس از آن واقعه جانسوز، امامت شیعیان اثنی‌عشری را برعهده گرفت.

وی با بیان اینکه حضرت زین‌العابدین(ع) همراه زینب کبری(س)، در پیام‌رسانی مظلومیت شهیدان کربلا و افشای ماهیت پلید دشمنان سفاک و مکّار آنان نقش اساسی ایفا کرد، افزود: پس از آن در طول بیش از سی سال در ضمن برافراشته نگه داشتن پرچم مظلومیت سالار شهیدان، به تبیین و ترویج فرهنگ ناب اسلامی پرداخت و با تربیت شاگردان، زمینه را برای شکل‌گیری مکتب و آموزه‌های ناب شیعی در عصر امام محمدباقر (ع) و امام جعفرصادق (ع)، با بهره مندی از شرایط خاص و تداوم آن فراهم ساخت.

ساجدی بیان کرد: بروز جنایت بی‌نظیر تاریخ اسلام و انسان در کربلا علیه حسین‌بن‌علی(ع) و یاران و خاندان او به‌دست مسلمانان ظاهری در دوره سرشار از خدعه و نیرنگ خلافت اموی و با رهبری دستگاه فاسد یزیدی، خلأ معرفت و معنویت در جامعه مسلمانان را نمایان ساخت. از این رو، امام چهارم باتوجه به چنین وضعیتی، اولویت رسالت خویش را در بعد فرهنگی تشخیص داد و آموزه‌های اصیل اسلامی همراه با سلوک عملی و عبادی خویش، به ارائه عرفان ناب الهی پرداخت.

وی در خصوص حساسیت دوران امامت ‌حضرت زین العابدین(ع)، گفت: در تاریخ حدود 250 ساله شیعه و امامت 11 امام بزرگوار، قبل از دوران غیبت امام عصر(عج) دوران امامت 34 ساله امام سجاد(ع)، سخت‌ترین دوران بود. در این مدت، جامعه اسلامی سرشار از فتنه و اضطراب و همراه با نگرانی‌ها و سختی‌های فراوان بود. بعد از عاشورا، بنی‌ امیه و دشمنان درصدد تحریف وقایع برآمدند و سعی کردند تا شهادت امام حسین(ع) را خواست و جبر خدا معرفی کنند؛ در چنین شرایطی، حضرت سجاد(ع) با روشنگری‌های هوشمندانه و شجاعانه در حفظ نهضت عاشورا کوشید.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه با بیان اینکه رفتار و گفتار امام سجاد(ع)، در اوج استیلا و قدرت‌نمایی دشمن پس از عاشورا، در مجلس ابن‌زیاد و مجلس یزید و روی منبر در مسجد شام، گویای شجاعت ایشان است، تصریح کرد: با توجه به سخنان زین‌العابدین(ع) در مجلس ابن‌زیاد و در مجلس یزید و به‌ویژه خطبه آن‌حضرت در مسجد شام، شجاعت این امام همام بر ما روشن می‌شود.

ساجدی با اشاره به تدبیر و سیاست حضرت سجاد(ع) در مبارزه و برخورد با حکام زمان، گفت: امام سجاد(ع) در طول دوران امامتش در شرایط دشوار پس از واقعه عاشورا، حریم تشیع را پاس داشت. به‌ عقیده مورخین، تدبیر آن‌ حضرت، در حوادث هولناکی مانند واقعه «حَرّه»، شهر مدینه و بسیاری از شیعیان را از دست کسانی چون یزید و عبدالملک مروان صیانت کرد و در عین‌حال، از هر فرصتی برای برخورد و مبارزه با حکام زمان خود بهره‌برداری کرد.

وی در خصوص جهاد فرهنگی و تبیین معارف توسط علی بن حسین(ع)، بیان کرد: امام سجاد(ع) به مشیت الهی در جریان حادثه کربلا بیمار بود و در رکاب سیدالشهداء(ع) جهاد نکرد و به‌شهادت نرسید اما بقا و اسارتش عامل بقای اسلام شد. نهالی که با قیام امام حسین(ع) غرس شد، به‌دست فرزند بزرگوارش علی‌بن‌الحسین(ع)و خواهر ارجمندش زینب کبری(ع) ‌آب‌یاری شد و به‌ ثمر نشست. تحلیل درست و دقیق وقایع تاریخی، گواه آن است که تدابیر امام سجاد (ع) در دوره اسارت، ندبه‌‌ها و نوحه‌ها، سخنرانی‌ها و روشنگری‌های آن‌ حضرت در مدینه، به‌ منزله جهاد سیاسی و فرهنگی، جهت حفظ نهضت عاشورا بسیار مفید و ثمربخش بود.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه اضافه کرد: «صحیفه سجادیه» که به زبور آل‌محمد(ص) ملقب شده است و دعاهای فراوانی که از سیدالساجدین(ع) به یادگار مانده است، گنجینه‌ای از فرهنگ و معارف اسلامی و ارمغان گران‌سنگی از آن حضرت برای شیعیان و شیفتگان معرفت و عرفان ناب است.

وی افزود: امام چهارم در طول دوران امامت خود، شاگردان بسیاری مانند أبو‌حمزه‌ثمالی تربیت کرد، تا جایی‌که حلقه نخست شاگردان امام محمد‌باقر(ع) و امام صادق(ع)، را شاگردان ایشان تشکیل می‌دادند.

ساجدی یادآور شد: نقل کرده‌اند که در محضر امام صادق(ع) از مناقب امیرالمؤمنین علی(ع) صحبت شد و گفته شد هیچ‌کس قادر نیست مانند آن‌حضرت عمل کند و هیچ‌کس بیش‌تر از علی‌بن‌الحسین(ع) به امیرالمؤمنین، شباهت نداشته است. ایشان معیشت صد خانواده را تأمین می‌کرد...». حتی از طریق اهل‌سنت روایت شده است هنگامی‌که امام سجاد(ع) به‌شهادت رسید، معلوم شد که آن‌حضرت به‌طور مخفی، زندگی صد خانواده را تأمین می‌کرد.

انتهای پیام