به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، خبرگزاری ها، تارنماهای خبری-تحلیلی و روزنامه های امروز شنبه ۱۶ شهریور ماه، مسایلی چون انتقادهای اصلاح طلبان از خودشان، برداشت های اصولگرایانه از نقدهای اصلاح طلبانه و انشقاق در اردوگاه اصولگرایی را مورد بررسی قرار دادند. این گزارش به بررسی این محورها در رسانه ها پرداخته است.
راهبردهای انتخاباتی اصلاح طلبان در ترازوی نقد و نظر
اصلاح طلبان راهبردهای مختلفی را برای مواجهه با انتخابات آتی پیش روی خود می بینند؛ راهبردهایی که بحث و نظر بر سر آن بسیار است.
«محمد سلامتی» دوست و همحزبی «بهزاد نبوی» در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، در گفت و گو با «خبرآنلاین» درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی نظری شبیه به او دارد. او هم معتقد است که اصلاحطلبان باید در شرایط فعلی کشور به فکر مشارکت بالای مردم در انتخابات باشند و شرط و شروط گذاشتن برای نهادهای حاکمیتی و شورای نگهبان را کنار بگذارند.
البته سلامتی برخلاف نبوی و اکثر چهرههای معتدل اصلاحطلب و اصولگرا میگوید نگران تندروها نیست و برای همین ائتلاف با اصولگرایان را رد میکند. او معتقد است که اصلاحطلبان در این انتخابات باید لیست خودشان را بدهند.
«سیدابراهیم امینی» عضو شورای شهر تهران هم در گفت و گو با روزنامه «آرمان ملی» به نقد راهبرد «قهر با صندوق رای» پرداخت و گفت: باید قبول داشته باشیم که هر نوع تغییری از طریق صندوقهای رأی واقع میشود و در نتیجه اگر با انتخابات قهرکنیم این به منزله این است که دیگران به جای ما تصمیم بگیرند و همیشه هم همینگونه بوده است. اعتقاد من این است که ما باید مردم را برای شرکت در انتخابات ترغیب کنیم تا یک مشارکت حداکثری واقع شود. قطعا نتیجهای که حاصل میشود اگرچه ممکن است صددرصد هم بر طبق میل و خواسته ما نباشد، ولی نسبت به اینکه شرکت نکنیم و دیگران به جای ما تصمیم بگیرند، بهتر است.
«احمد خرم» فعال سیاسی اصلاح طلب هم در سرمقاله روزنامه «همدلی» نوشت: گروهی از مردم با این ذهنیت که «به واسطه توصیه چهرههای شاخص اصلاحات این دولت و این مجلس را برگزیدهاند» این روزها آشکارا با طیفی که مورد علاقهشان بود به نوعی زاویه پیدا کردهاند. دقیقا به همین دلیل نگرانیها از قهر احتمالی مردم از انتخابات بیش از پیش شده است؛ آنهم در حالی که ایران فضایی پر از تنش، چالش و رویارویی با نظام بینالملل دارد تا بتوانیم اینطور بگوییم «مشارکت حداکثری بیش از هر مقطع دیگری لازم و واجب است.»
به نوشته خرم، نقدهای وارده به جریان اصلاحات در حالی است که حسن روحانی به عنوان رئیسجمهوری ادعایی مبنی بر تشکیل دولتی اصلاحطلب تا به امروز نداشته است. همچنین درباره اینکه گفته میشود «بیاعتمادی افکار عمومی نسبت به اصلاحطلبان روز به روز بیشتر میشود» باید گفت، این نوع قضاوتها اصالت ندارند و در واقع جو فضای رسانهای کشور به این شکل پیش میرود. با این حال باید اذعان داشت همین که حرکتی بشود فضا تغییر پیدا میکند.
«محمدرضا خباز» فعال سیاسی اصلاح طلب هم در گفتوگو با خبرگزاری «ایلنا» در مورد احتمال مشارکت پایین مردم در انتخابات به جریان های سیاسی اعم از اصلاح طلبی و اصولگرایی توصیه کرد که به معنای واقعی تلاش کنند واقعیتهای جامعه و اتفاقاتی که افتاده است را بسیار روشن صریح و بدون پرده با مردم درمیان بگذارند و بیان کنند که چه کردهاند و چه برنامهای برای آینده دارند.
«محمدرضا خبار» فعال سیاسی اصلاح طلب هم در گفت و گو با «ایلنا » گفت: همه اصلاح طلبان «سیدمحمد خاتمی» را قبول دارند حال ممکن است کسی انقلت کوچکی هم داشته باشد اما آنها دلیل بر عبور خاتمی نیست، مگر در زمانی که رئیسجمهور بود برخی از گروههای اصلاحطلب از وی انتقاد نمیکردند؟ ما دلیلش را آزادی بیان و اندیشه میدانستیم امروز هم همین است. برای کشور، نظام، مردم و جریان اصلاحطلب حضور شخصی مانند سید محمدخاتمی بسیار ارزشمند و مغتنم است.
نقدهای درون جریانی اصلاح طلبان، ماهی گیری اصولگرایان
بحث های درون گفتمانی و ارزیابی عمللکرد نهادهای برآمده از تصمیم سازی جمعی اصلاح طلبان، این روزها نقل محافل اصلاح طلبانه و البته بهانه ای خوب برای اصولگرایان برای القای تضعیف جریان رقیب است.
در همین ارتباط، اظهارات اخیر «محمد سلامتی» فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت و گو با «انتخاب» در ستون «گزارش ویژه» روزنامه «کیهان» با عنوان «شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان ستاد انتخاباتی بود نه ناظر بر فراکسیون امید» بازتاب یافت.
سلامتی گفته بود: در غالب انتقاداتی که به شورای عالی اصلاحطلبان مطرح میشود، انتظاراتی بیشتر از وظایف شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، طرح میگردد. این شورا، بیشتر ستادی انتخاباتی است و اینگونه نیست که در تمامی زمینهها منعکسکننده برنامهها و سیاستهای جبهه اصلاحطلبان باشد. مثلا شورای عالی سیاستگذاری، وظیفهای برای برنامهریزی جهت پیگیری و ارزیابی عملکرد دولت، فراکسیون امید و شورای اسلامی شهر ندارد.
این روزنامه همچنین اظهارات اخیر «احمدحکیمی پور» فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت و گو با «انتخاب» را از رویکرد خاص خود تحت عنوان «شورای اصلاح طلبان، ماکت است» بازتاب داد.
این گزارش که در دیگر رسانه های اصولگرا چون «مشرق نیوز» هم بازتاب داشت، به نقل از حکیمی پور نوشت: بسیاری بر این باور هستند در انتخاب اعضای لیست مورد تایید شورا برای انتخابات مجلس و شورای اسلامی شهر تهران، در دقیقه ۹۰ لیست قربانی محفلها و مناسبات پنهان شد و شفافیتی در این زمینه وجود نداشت. در واقع، لیست اصلاحطلبان برای انتخابات مجلس و شورای شهر تهران، به قربانگاه برده شد و قربانی شد.
در همین ارتباط، «مجتبی شاکری» دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی هم در گفتوگو «باشگاه خبرنگاران جوان» گفت: شرایط بسیار خوبی برای انتخابات مجلس داریم، زیرا مسیر اصلاحطلبان برای این انتخابات بسیار دشوار و پرسشهای جامعه درمورد شرایط اقتصادی، اجتماعی و گرانی از اصلاحطلبان جدی است که آنها نمیتوانند پاسخ دهند.
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه وضعیت اصلاحطلبها برای ارائه لیست سخت است، تصریح کرد: پیروزی در انتخابات برای نیروهای انقلاب در صورتی که بتوانند با گفتمان و ساماندهی مناسب حضور پیدا کنند، بسیار قابل دسترس است.
در مقابل اما اصلاح طلبان از این سوءبرداشت اصولگرایان انتقاد می کنند. «احمد شیرزاد» فعال سیاسی اصلاح طلب در سرمقاله روزنامه «شرق» نوشت: تضعیف گفتمان اصلاحات - فارغ از عملکرد اصلاحطلبان- در بدنه جامعه، به این معنا نیست که اصولگرایان محبوبیت بیشتری کسب میکنند. تصور بخشی از این جریان این است که در انتخابات مجلس، توفیق جریان آنها محتمل است. به دلیل اینکه کاندیداهای غیراصولگرا با محدودیت در بررسی صلاحیتها و سخنگفتن با مردم مواجه هستند، کاندیداهای اصولگرا تصور میکنند با گرفتن ژست طرفداری از مردم و سردادن شعارهای عامهپسند اقتصادی به نتیجه میرسند که سخنگفتن از توزیع پول و درآمد عمومی ازجمله این شعارهاست. این باور اصولگرایان فرصتی است که بتوان ناظران انتخابات را قانع کرد که امکان حضور همه سلایق و کاندیداهای اصلی اصلاحطلبان را فراهم کنند.
راه پایداری از اصولگرایان جدا شده است؟
نشانه های جدایی راه جبهه پایداری از اصولگرایان کم کم در حال ظهور است. این مساله که نشانگانی از انشقاق درون جریانی به همراه دارد، نگرانی هایی جدی میان اصولگرایان ایجاد کرده است. رسانه های اصلاح طلب این تحولات را زیر نظر دارند.
روزنامه «شرق» اظهارات اخیر «بیژن نوباوه» از اعضای پایداری را «خط و نشان جدید پایداری ها برای اصولگرایان» خواند و نوشت: جبهه پایداری هر روز دارد ابعاد جدیدی از خواستههایش را رو میکند. این روشدن خواستهها باعث میشود که پرده حجاب کنار رود و خواسته اصلی نمایان شود. آنها نهتنها در جلسات شورای وحدت اصولگرایان شرکت نمیکنند بلکه رسما تهدید کردهاند که سنتیها هم نباید در فهرست باشند. حالا مشخص شده که ایده انتخاب اصلح بهانه است و آنها رسما مخالف حضور طیفها و چهرههای سنتی اصولگرا در فهرست انتخاباتیاند. آنها که تا پیش از آن میگفتند سهمخواه نیستیم و سهمخواهی نمیکنیم حالا علنا میگویند که چه کسانی نباشند یا باشند.
به اعتقاد آنها دلیل شکست فهرست انتخاباتی اصولگرایان تهران در مجلس پیشین حضور سنتیها بوده! بیژن نوباوه یکی از اعضای این جبهه به نامهنیوز گفته است: معتقدم حتی یک نفر از افراد سنتی که در گذشته فقط قیافه نمایندگی به خود میگرفتند دیگر نباید وارد مجلس شوند.
این روزنامه با اشاره به تضاد ادعای پایداری ها مبنی بر وزن کم این جبهه در فهرست بندی انتخاباتی اصولگرایان با روایت اصولگرایان از سهم بالای پایداری ها در فهرست های انتخاباتی پیشین، از قول «مرتضی طلایی» فعال سیاسی اصولگرا نوشت: پایداریها همیشه قواعد بازی را برهم زدهاند و حاضر نشدهاند برای اتحاد میان تمام اصولگرایان قدری ازخودگذشتگی به خرج دهند یا از بعضی مواضعشان کوتاه بیایند. متأسفانه آنها همواره دیگر اصولگرایان را تا دقیقه۹۰ معطل میگذارند و در نهایت هم به وحدت رضایت نمیدهند. اکنون هم همین است و زمزمههایی مطرح شده که آقای جلیلی بهعنوان نماد جبهه پایداری حاضر نیست با شورای وحدت به ائتلاف برسد و این موضوع یعنی آنکه همچنان باید شاهد انشقاق باشیم.
به نوشته این روزنامه، «امیرحسین ثابتی» عضو جبهه پایداری هم درباره این سؤال که آیا شایعه شرکتنکردن سعید جلیلی در جلسات شورای ائتلاف اصولگرایان درست است، پاسخ داد: آقای جلیلی از ابتدا کاری به شورای ائتلاف نداشت و در جلسات شاجا شرکت نمیکرد.
«صادق محصولی» قائممقام جبهه پایداری هم بهتازگی شکست اصولگرایان تهران در انتخابات پیشین مجلس را گردن فهرست انداخته و گفته بود: در فهرستی که اصولگرایان را معرفی کردیم، طرفدار برجام را گذاشتهایم کنار مخالف صددرصد برجام و به مردم دادیم که به ما رأی بدهید.