سامانه فرادید چیست؟

سامانه فرادید قرار است در راستای شفافیت و انتخاب درست خدمات اپراتورها به کاربران نقش پررنگی را ایفا کند و دیدی فراتر از یک دید معمولی را در اختیار کاربران قرار دهد.طراحی «فرادید» _سامانه سنجش شاخص‌های کیفیت شبکه ملی اطلاعات_ از سال ۹۵ با بودجه ۶۱ میلیارد ریالی آغاز شد. پروژه‌هایی از این دست مشکلات خاص خودش را دارد. نگاه اپراتورها به این موضوع نگاه نگرانی است چرا که به این واسطه اطلاعات کیفیت خدمات اپراتورها در دید عموم قرار می‌گیرد و ارزیابی می‌شود. این سامانه اطلاعات کیفیت اپراتورهای ثابت و سیار را در گستره کل کشور جمع‌آوری می‌کند.
فرادید برای این طراحی شده تا دید فراتر از دید معمول را در اختیار تمام مردم بگذارد تا شاخص‌های کیفی اپراتورها را رصد کنند. این سامانه بر اساس مبانی متعددی طراحی شده است. اولین نکته آن الزامات شبکه ملی اطلاعات و رصد کیفیت خدمات در لایه‌های مختلف شبکه ملی اطلاعات است.
یکی دیگر از وظایف این سامانه ارائه هدفمند اطلاعات کیفی و هزینه‌ای برای انتخاب بهینه خدمات توسط مردم است. نکته، ایجاد رقابت در بازار اپراتورهاست. زمانی که کیفیت خدمات رصد شود و در اختیار مردم قرار گیرد، اپراتورها می‌توانند در بازار رقابتی خدمات با کیفیت‌تری ارائه دهند.
نکته دیگر شفافیت و حق الناس است. این حق مردم است که در خصوص خدمات و کیفیت خدماتی که دریافت می‌کنند، اطلاعات داشته باشند. این سامانه می‌تواند در راستای این رویکرد گام‌های ارزنده‌‎ای بردارد. سامانه‌ای که طراحی شده اطلاعات کیفیت خدمات و تجربه مشتری را از طریق سنسورها جمع آوری کرده آن‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در نهایت نیز این موارد را در دسترس کاربر می‌گذارد تا بهترین انتخاب را انجام دهد.
معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور در رونمایی از سامانه فرادید گفت: تکنولوژی‌هایی که در این سامانه برای ارزیابی شاخص‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، تکنولوژی‌های روز است که اپراتورها از طریق آن‌ها خدمات خود را ارائه می‌دهند. در این سامانه ارزیابی به دو شکل انجام می‌شود، یکی بر اساس تجربه کاربران و دیگری کیفیت شبکه که هر دو به صورت آنلاین هستند.
مجیدحقی در ادامه آماری از کارکرد این سامانه ارائه داد و گفت: بر اساس مقایسه‌ای که حدود یک ماه گذشته در اپراتورها و استان‌های مختلف صورت گرفته، ردپای کیفیت پایین ۳G در تمام شاخصه‌هایی که برای ارزیابی شبکه‌ها در نظر گرفته شده، دیده می‌شود.
وی افزود: بحث بعدی کارکرد است. هر کدام از کاربرها که از این ابزار استفاده می‌کنند دنبال کارکرد خاصی هستند. برخی مانند گیمرها، بخش صوت و تصویر برای‌شان اهمیت دارد. شرکت‌ها و سازمان‌ها باید بدانند از چه اپراتوری می‌توانند سرویسی بگیرند که متناسب با کارکردها و مواردی است که کارمندان شرکت از آن استفاده کنند. بحث دیگر دانلودهای حجیم است که طرفداران خاص خودش را دارد. هر کدام از این موارد نیاز به شاخصه‌هایی دارند.
حقی در ادامه گفت: در بحث بازی، دیلی (تاخیر) تعیین کننده‌ترین شاخص‌ها است. با مقایسه این شاخصه‌ها، طبیعتا کارکردهایی که مورد نظر کاربران است می‌تواند افزایش پیدا کند. تمام شاخص‌هایی که در این سامانه مورد استفاده قرار گرفته، منطبق با رفرنس‌های بین‌المللی ITU (اتحادیه جهانی مخابرات) است و جای تردید ندارد. اگر اپراتورها نیز بر اساس اسناد این چنینی نظری دارند، می‌توانند به دست ما برسانند تا درباره آن صحبت کنیم چرا که بنا نداریم کار این سامانه مانند یک موضوع خودخوانده باشد و سلیقه‌ای پیش برود.
معاون نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری سازمان تنظیم مقررات افزود: هر استان باتوجه به این که اپراتورها در آن کیفیت‌های متفاوت دارند به طور مثال کاربرانی استان فارس زندگی می‌کنند اگر عمده استفاده‌شان از اینترنت بحث بازی است، پیشنهادات ما بر اساس کیفیت اپراتورها در این زمینه خاص به آن‌ها ارائه می‌شود. اگر سازمانی بنا دارد از اینترنت استفاده کند یا بهترین کیفیت را در قالب استفاده متداول کارمندانش داشته باشد، پیشنهادات ما مشخص است. زمانی که این اطلاعات به هزینه لینک شود، انتخاب را برای کاربر معنی‌دار می‌کند چرا که تمام این شاخص‌ها مطلوبیتی است که کاربر باید به ازای آن پرداخت داشته باشد.
حقی با این توضیح که شش هزار نقطه پایش در کشور وجود دارد، گفت: سنسورها در تمام کشور نصب شده‌اند. ما این بحث را در زیرساخت و مخابرات ایران نیز داریم. در یک استان لینک‌های وی تی ال اس درون استانی از مخابرات ایران گرفتیم. سنجه‌ها در این وی تی ال اس نصب شده‌اند و اطلاعات استان را از این طریق دریافت می‌کنیم. همین شیوه را درباره شرکت زیرساخت نیز انجام داده‌ایم. یعنی یک وی تی ال اس در گستره کشور از زیرساخت گرفتیم تا به این واسطه ارتباط بین این نقاط به دست بیاید و کیفیت در لایه انتقال مورد بررسی قرار بگیرد.
حقی خاطرنشان کرد: بر اساس نمونه‌ای از شاخص‌های دیلی (Delay- تاخیر) که از شرکت مخابرات ایران به دست آمده است، استان البرز و تهران در بهترین وضعیت قرار دارند اما استان‌های خوزستان، سیستان و هرمزگان در بدترین وضعیت. این حاصل اندازه‌گیری شبکه انتقال مخابرات است.
مقدار اندازه‌گیری شده کاربر را داریم. هاب‌های بعدی می‌شود زیرساخت، مخابرات و بین‌الملل. این‌ها را هم اندازه‌گیری می‌کنیم و با اندک خطایی آن‌ها را جمع می‌کنیم. در بحث اینترنت بین‌الملل در ۸ نقطه دنیا سرورهایی را داریم که گیت وی زیرساخت را پینگ می‌کنند و می‌توانیم لحظه‌ای سهم بین‌الملل را نیز در شاخص‌ها اندازه‌گیری کنیم.
وی تصریح کرد: برای دسترسی به این سامانه دو روش وجود دارد. یکی وب سایت و دیگری اپلیکیشن. در هر دوی این بسترها، اطلاعات شرکت‌ها در دسترس است تا به این شکل بازار رقابتی شکل بگیرد. دیگری بحث اتصال سامانه به لیست هزینه خدمات اپراتورهاست. زمانی که این دو با یکدیگر مقایسه می‌شوند، مبنای معناداری برای انتخاب شکل می‌گیرد.
کار دیگری که قصد داریم در این سامانه توسعه دهیم، نصب سنجه‌های کنترل کیفیت در مراکز پرجمعیت است. اگر حق‌الناس در این فضا تعریف می‌شود، نقاطی که مردم در زمان های بیشتر، خدمات بیشتری دریافت می‌کنند باید مورد تمرکز قرار بگیرد.
او در پایان به افزایش هوشمندی سامانه اشاره کرد و گفت: هر اتفاقی که در شبکه رخ می‌دهد، منجر به تغییرات کیفی و تجربی می‌شود. این ها را با یکدیگر لینک می‌کنیم تا در مواقع بعدی بتوانیم از تجربه گذشته نیز استفاده کنیم. هر رخدادی مابه‌ازای کیفیت دارد که در شرایط فعلی ممکن است ناشناخته باشد، اما می‌توان تجربه‌ای که در گذشته به دست آمده است را به عنوان شاخص در نظر گرفت.