توطئه‌ای خطرناک که خنثی شد

بهانه توقیف، طرح این ادعا بود که مقصد نفتکش سوریه است و لذا تحریم های اتحادیه اروپا علیه آن کشور را نقض کرده است. پیرو این توقیف دادگاه محلی ضمن تایید آن به مدت یک ماه این توقیف را تمدید کرد. عکس العمل دولت و مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران نسبت به این اقدام انگیسی ها بسیار شدید بود و آن را یک دزدی و راهزنی دریایی نامیدند و انگلیسیها را شروع کننده و مسئول نا امنی دریایی خطاب کردند .

اما نیروهای دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مسئول امنیت منطقه تنگه هرمز، نفتکش انگلیسی را حین عبور ار تنگه هرمز و ارتکاب نقض قوانین دریایی توقیف و به آبهای ساحلی ایران هدایت کردند. علت توقیف، نقض مقررات دریانوردی و عدم توجه به اخطارهای مقامات سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی عنوان شد. در واقع اقدام جسورانه نیروهای دریایی ایران ارسال این پیام روشن به دولت انگلستان بود .

دولت انگلستان که خود در چنبره مشکلات داخلی تغییر نخست وزیر و مسایل برگزیت گرفتار بود علیرغم اعتراضاتی چند به اقدام ایران ، پا را از اعتراضات دیپلماتیک و رسانه ای فراتر ننهاد و نخست وزیر جدید اعلام داشت که خواهان هیچ نوع درگیری با ایران نیست و خواهان حل و فصل مسالمت آمیز موضوع است. دولتهای اروپایی عضو اتحادیه نیز از بریتانیا در این مسئله پشتیبانی نکردند.

سرانجام دادگاه عالی منطقه جبل الطارق روز پنجشنبه ۲۴ مرداد طی حکمی دستور رفع توقیف آدریان دریا را صادر و اعلام کرد دیگر دلیلی برای نگه داشتن این نفتکش وجود ندارد. این حکم رفع توقیف علیرغم اقدامات مقامات آمریکایی بود که تلاش کردند مانع رفع توقیف شوند و خواستار جلوگیری از حرکت آن بودند. سر انجام روز یکشنبه ۲۷ مرداد دادگاه عالی جبل الطارق با درخواست آمریکا مخالفت و آنرا رد کرد و با توجه به هماهنگی وآماده سازی نفتکش، روز دوشنبه ۲۸ مرداد کشتی از منطقه جبل الطارق خارج و وارد آبهای بین المللی شد.

با آزاد سازی و رفع توقیف آدریان دریا توطئه ای خطرناک خنثی شد. این توطئه چه بود؟ دولت آمریکا که در به صفر رساندن صادرات نفت ایران ناموفق بوده است در صدد بود که راه های دور زدن تحریم نفتی توسط ایران را سد نموده و خصوصا در صدور نفت ایران توسط نفتکش های ایرانی کارشکنی کند. این سیاست تحریمی میبایست در جایی به دور از دسترسی نیروهای دریایی ایران به اجرا در می امد، تا در صورت موفقیت در اجرای آن بدعتی شود که بتوان آنرا در سایر بنادر و گلوگاههای دریایی به اجرا گذاشت. در واقع این سیاست تحریمی میتوانست جایگزین محاصره دریایی صارات نفتی ایران شود که خطر برخورد نظامی و بسته شدن تنگه هرمز را در بر داشت. همچنین در صورت توفیق آمریکا در اجرای این سیاست تحریمی میتوانست سایر کشورهای متحد و تحت نفوذ آمریکا را در یک موضع تهاجمی نسبت به ایران قرارداده و جسارت توقیف نفتکشهای ایرانی و یا حاوی نفت ایران را به خود دهند.

ولی با رفع توقیف آدریان دریا و رد درخواست آمریکا از جانب دادگاه و مقامات منطقه جبل الطارق برای عدم رفع توقیف و مصادره آن به نفع آمریکا، این توطئه خطرناک خنثی شد. خنثی سازی این توطئه نتیجه مستقیم مقاومت دولت ایران و اقدام به موقع نیروهای دریایی جمهوری اسلامی ایران بود. در واقع درک درست و صحیح از وضعیت بین المللی و داخلی کشورهای معاند و دشمن و عکس العمل به موقع و به جای اقدامات دیپلماتیک و نظامی نتیجه مطلوب را ببار آورد و شایسته است که همین روند در روابط سیاسی با دنیای غرب در سایر موارد نیز تداوم یابد.

* تحلیلگر مسائل بین الملل

۲۷۲۱۵