آنچه که باید درباره اعتیاد به اینترنت بدانید (بخش اول)

اعتیاد به اینترنت هنوز به طور رسمی به عنوان یک اختلال روانی در نظر گرفته نمی‌شود. پژوهشگران این حوزه معیارهای تشخیصی اعتیاد به اینترنت را تدوین کرده‌اند، اما این معیارها هنوز در دفترچه «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)» درج نشده است. با این حال، «اختلال بازی اینترنتی» به عنوان اختلالی که نیاز به مطالعه بیشتر دارد، و «اعتیاد به اینترنت» به عنوان یک حوزه تخصصی در حال توسعه در این دفترچه گنجانده شده است.

تا کنون حداقل سه نوع اعتیاد به اینترنت شناسایی شده است: اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری آنلاین، اعتیاد به محتوای جنسی آنلاین و اعتیاد به قمار آنلاین. البته ممکن است بین هر یک از این انواع همپوشانی وجود داشته باشد. به عنوان مثال قمار آنلاین می‌تواند با بازی‌های آنلاین همراه باشد و بازی‌های آنلاین ممکن است حاوی عناصر مستهجن باشند.

تبادل متن‌های هرزه‌نگارانه و تصاویر مستهجن یکی از آسیب‌زاترین رفتارهایی است که در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌های اینترنتی رخ می‌دهد. این نوع رفتار اغلب از نوجوانان و جوانان سر می‌زند و با توجه به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی، مشکلات و آسیب‌های متعددی را برای آن‌ها به بار می‌آورد.

نکته جالب این است که روش درمان اعتیاد به اینترنت وجود دارد، اما در جهان تعداد کمی مرکز تخصصی اعتیاد به اینترنت وجود دارد. البته یک روانشناس متخصص ترک اعتیاد با آگاهی و شناخت از ماهیت اعتیاد احتمالاً می‌تواند به افرادی که از اعتیاد به اینترنت رنج می‌برند نیز کمک کند.

اعتیاد به اینترنت در کودکان و نوجوانان، پدیده‌ای بسیار نگران‌کننده و مخرب است. کودکان فاقد دانش و آگاهی کافی برای مدیریت استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و اینترنت هستند و علاوه بر این که هیچ تصوری در مورد مضرات احتمالی اینترنت ندارند، نمی‌توان این مضرات را به راحتی با آن‌ها در میان گذاشت و باز کرد. با این حال امروزه اکثر بچه‌ها به تبلت، گوشی هوشمند یا دیگر دستگاه‌های متصل به اینترنت دسترسی دارند و داشتن یک گوشی هوشمند برای نوجوانان در حال عادی شدن است.

اگرچه والدین با تهیه تلفن همراه هوشمند اطمینان حاصل می‌کنند که می‌توانند در مواقع اضطراری با فرزند خود تماس برقرار کنند، اما واقعیت این است که دسترسی مداوم به اینترنت می‌تواند باعث خطراتی بسیار جدی شود که سلامت جسم و روان کودکان را تهدید می‌کند.

در این شرایط که کودکان به طور فزاینده‌ای در معرض دوره‌های طولانی اتصال به اینترنت قرار می‌گیرند، از دنیای اطراف خود جدا می‌شوند و این موضوع به تدریج آن‌ها را نسبت به زندگی واقعی بیگانه می‌کند.

آنلاین بودن، احتمال درگیر شدن در آسیب‌های مجازی را نیز افزایش می‌دهد. یکی از این آسیب‌ها، قلدری مجازی است که کودک ممکن است هم به عنوان قربانی و هم به عنوان مرتکب قلدری افزایش یافته است.

همچنین این خطر وجود دارد که کودکان در معرض محتواهای جنسی که در سایت‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی وجود دارند، قرار بگیرند. دسترسی کودکان به برنامه‌هایی که به طور بالقوه می‌توانند آن‌ها را درگیر مسائل و افکار جنسی در فضای مجازی کنند، زمینه اعتیاد به محتواهای جنسی و انحرافات اخلاقی را نیز در آن‌ها ایجاد خواهد کرد.

علاوه بر این، بچه‌ها از طریق گوشی‌های هوشمند متصل به اینترنتِ خود، به طور فزاینده‌ای در معرض فشار هم‌سن‌ و سالان قرار می‌گیرند. برای مثال ممکن است مدت زمان زیادی را برای بازی‌های آنلاین صرف کنند تا به رکورد بالاتری از دوستان خود برسند و بدین ترتیب آن‌ها در برابر اعتیاد به بازی‌های آنلاین آسیب‌پذیر می‌شوند. تمام این آسیب‌ها می‌توانند روند رشد کودک و روابط سالم اجتماعی آتی را مختل کند و او را در آینده به انزوا بکشاند.

به طور کلی توصیه می‌شود، مجموع زمان استفاده کودکان و نوجوانان از هر گونه صفحه نمایش الکترونیکی در طول روز از دو ساعت تجاوز نکند.

مترجم: فرید ناهید