هورمون سیری: 7 نکته مهم درباره هورمون لپتین که باید بدانید

بسیاری از مردم بر این باورند که افزایش وزن و از دست دادن آن فقط مربوط به کالری و اراده است. با این حال، تحقیقات صورت گرفته روی مساله‌ی چاقی خلاف این باور را نشان می‌دهند. دانشمندان به طور فزاینده‌ای می‌گویند که یک هورمون به نام لپتین یا هورمون سیری در این داستان نقش پررنگی دارد.

در حال حاضر اعتقاد بر این است که مقاومت به لپتین، که در اثر آن بدن شما نسبت به این هورمون واکنش نشان نمی‌دهد، منجر به افزایش ذخیره‌ی چربی در انسان می‌شود.

این مقاله همه‌ی اطلاعاتی را که باید در مورد لپتین یا هورمون سیری بدانید در اختیارتان می‌گذارد و تاثیر آن را روی فرایند توضیح می‌دهد.

لپتین – هورمونی که کار آن تنظیم وزن بدن است

لپتین هورمونی است که توسط سلول‌های چربی بدن تولید می‌شود.

این هورمون اغلب به عنوان “هورمون سیری” یا “هورمون گرسنگی” نامیده می‌شود.

لپتین اساسا مغز – به ویژه ناحیه‌ای به نام هیپوتالاموس – را نشانه می‌رود.

لپتین در واقع باید به مغز شما بگوید که چه زمانی به میزان کافی چربی ذخیره شده دارید، نیازی به غذا خوردن ندارید و می‌توانید کالری را با یک سرعت نرمال بسوزانید.

این هورمون دارای عملکردهای دیگری مرتبط با باروری، ایمنی و عملکرد مغز هم دارد.

با این حال، نقش اصلی لپتین تنظیم طولانی مدت انرژی است، از جمله تعداد کالری‌هایی که شما دریافت می‌کنید و مصرف می‌کنید، و همچنین چربی‌هایی که در بدن شما ذخیره می‌شود.

سیستم لپتین به منظور جلوگیری از گرسنگی یا پرخوری، تکامل یافته‌است، دو مشکلی که هر دو باعث می‌شوند که احتمال زنده ماندن شما در محیط طبیعی بیش‌تر باشد.

امروزه لپتین در مراقبت از ما در برابر گرسنگی بسیار موثر است. اما چیزی در مکانیزمی که قرار است مانع پرخوری ما شود، دچار اشکال شده‌است.

* خلاصه:

لپتین یک هورمون تولید شده توسط سلول‌های چربی در بدن شما است. نقش اصلی آن تنظیم ذخایر چربی و همچنین مقدار کالری دریافتی و کالری مصرفی‌تان است.

روی مغزتان تاثیر می‌گذارد

لپتین توسط سلول‌های چربی بدن تولید می‌شود. هرچه چربی بیش‌تری حمل کنند، لپتین بیش‌تری هم تولید می‌کنند.

لپتین توسط جریان خون به مغز شما منتقل می‌شود، و در آن‌جا یک سیگنال به هیپوتالاموس می‌فرستد – بخشی که زمان غذا خوردن و میزان خوردن را کنترل می‌کند.

سلول‌های چربی از لپتین استفاده می‌کنند تا به مغز بگویند که چه‌قدر از چربی بدن را حمل می‌کنند. بالا بودن سطح لپتین به مغز شما می‌گوید که مقدار زیادی از چربی ذخیره می‌کنید، در حالی که پایین بودن سطح آن به مغز شما می‌گوید که ذخایر چربی‌تان کم است و باید غذا بخورید.

هنگامی که شما غذا می‌خورید، چربی بدن‌تان افزایش می‌یابد و منجر به افزایش سطح لپتین می‌شود. بنابراین، کم‌تر می‌خورید و بیش‌تر کالری می‌سوزانید.

برعکس، هنگامی که غذا نمی‌خورید، چربی بدن کاهش می‌یابد و منجر به افت سطح لپتین می‌شود. در این شرایط، بیش‌تر غذا می‌خورید و کم‌تر می‌سوزانید.

این نوع سیستم به عنوان حلقه‌ی بازخورد منفی شناخته شده‌است و شبیه به مکانیزم‌های کنترل برای بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیکی مختلف مانند تنفس، دمای بدن و فشار خون است.

* خلاصه:

عملکرد اصلی لپتین این است که یک سیگنال بفرستد و به مغزتان بگوید که چه‌قدر چربی در سلول‌های چربی بدن‌تان ذخیره شده‌است.

مقاومت به لپتین چیست؟

افرادی که چاق هستند چربی زیادی در سلول‌های چربی خود دارند.

از آن‌جایی که سلول‌های چربی تولید لپتین را متناسب با سایزشان انجام می‌دهند، افرادی که چاق هستند نیز سطوح بسیار بالایی از لپتین دارند.

با توجه به این‌که لپتین یا هورمون سیری باید عملکرد خود را انجام بدهد، بسیاری از آدم‌های چاق باید مقدار غذای مصرفی‌شان را محدود کنند. به عبارت دیگر، مغز آن‌ها باید بداند که انرژی زیادی به صورت ذخیره دارند.

با این حال، سیستم سیگنال‌دهی لپتین آن‌ها ممکن است عملکرد خود را به درستی انجام ندهد. در حالی که ممکن است لپتین به میزان فراوانی وجود داشته باشد، اما مغز آن را نمی‌بیند.

این اختلال – که به عنوان مقاومت به لپتین شناخته می‌شود – در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل بیولوژیکی در چاقی شناخته می‌شود.

هنگامی که مغز شما سیگنال لپتین یا هورمون سیری را دریافت نمی‌کند، به اشتباه فکر می‌کند که بدن شما به شدت گرسنه است – گرچه بیش از اندازه‌ی کافی انرژی ذخیره‌شده دارد.

این روند باعث می‌شود که مغز شما رفتار خود را تغییر دهد تا بتواند چربی بدن را بازیابی کند. مغز شما سپس رفتارهای زیر را تشویق می‌کند:

– خوردن بیشتر: مغز شما فکر می‌کند که باید برای جلوگیری از گرسنگی شدید بخورید.

– صرفه‌جویی در مصرف انرژی: مغز شما در تلاش برای حفظ انرژی، انرژی بدن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که کالری کم‌تری در حالت استراحت بسوزانید.

بنابراین، خوردن بیش‌تر و کم ورزش کردن علت اصلی افزایش وزن نیست، بلکه در واقع چاقی، نتیجه‌ی احتمالی مقاومت به لپتین یا هورمون سیری است که نوعی نقص هورمونی در نظر گرفته می‌شود.

برای اکثر کسانی که دچار مشکل مقاومت به لپتین هستند، غلبه بر سیگنال گرسنگی ناشی از لپتین به صورت ارادی تقریبا غیرممکن است.

* خلاصه:

افرادی که چاق هستند سطوح بالایی از لپتین دارند، اما سیگنال لپتین به دلیل احتلالی که به عنوان مقاومت به لپتین شناخته شده‌است، عملکرد خود را انجام نمی‌دهد. مقاومت در برابر لپتین می‌تواند باعث بروز احساس گرسنگی و کاهش تعداد کالری‌هایی می‌شود که می‌سوزانید.

تأثیر روی رژیم غذایی

مقاومت به لپتین ممکن است یکی از دلایلی باشد که بسیاری از رژیم‌های غذایی، از عهده‌ی کاهش وزن دراز مدت برنمی‌آیند.

اگر مقاومت به لپتین دارید، کم شدن وزن بدن‌ةان، توده‌ی چربی را کاهش می‌دهد، روندی که منجر به کاهش قابل‌توجهی در سطح لپتین می‌شود، اما مغز شما لزوما مقاومت به این هورمون را تغییر نمی‌دهد.

هنگامی که سطح لپتین یا هورمون سیری پایین می‌آید، گرسنگی، افزایش اشتها، کاهش انگیزه برای ورزش کردن و کاهش تعداد کالری‌های سوزانده شده در حالت استراحت پیامدهایی هستند که تجربه خواهید کرد.

مغز شما پس از آن فکر می‌کند که شما گرسنه هستید و مکانیسم‌های قدرتمند مختلفی را برای به دست آوردن چربی به راه می‌اندازد.

این امر می‌تواند دلیل اصلی بی‌تاثیر بودن رژیم‌های کاهش وزن برای بسیاری از آدم‌ها باشد به این ترتیب که در طول رژیم مقدار زیادی وزن از دست می‌دهند و در مدت کوتاهی پس از آن دوباره وزن از دست داده را به دست می‌آورند.

* خلاصه:

هنگامی که بدن چربی از دست می‌دهد، میزان لپتین به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. مغز شما این پیامد را به عنوان یک سیگنال گرسنگی تفسیر می‌کند و بیولوژی و رفتار شما را تغییر می‌دهد تا چربی های از دست رفته را دوباره به دست بیاورید.

علت مقاومت به لپتین چیست؟

چندین مکانیسم بالقوه شناسایی شده‌اند که مقاومت به لپتین را در بدن ایجاد می‌کنند.

این مکانیسم‌ها عبارتند از:

– التهاب: سیگنال‌دهی التهابی در هیپوتالاموس شما احتمالا عامل مهمی برای ایجاد مقاومت به لپتین هم در حیوان و هم در انسان است.

– اسیدهای چرب آزاد: افزایش اسیدهای چرب آزاد در جریان خون شما ممکن است باعث افزایش متابولیت چربی در مغز شما شود و در روند سیگنال‌دهی لپتین تداخل ایجاد کند.

– داشتن لپتین بالا: به نظر می‌رسد که افزایش سطح لپتین یا هورمون سیری در وهله‌ی اول باعث ایجاد مقاومت به لپتین می‌شود.

اکثر این عوامل با چاقی تقویت می‌شوند، به این معنی که شما می‌توانید در یک چرخه‌ی بی‌رحمانه و خبثیث از به دست آوردن وزن گیر بیفتید و در طول زمان به طور فزاینده‌ای مقاومت به لپتین را توسعه بدهید.

* خلاصه:

علل احتمالی مقاومت به لپتین عبارتند از: التهاب، افزایش اسیدهای چرب آزاد و سطح بالای لپتین. هر سه‌ی این موارد با چاقی بالا می‌روند.

آیا مقاومت به لپتین می‌تواند از بین برود؟

بهترین روش برای اطلاع از این‌که آیا دچار مقاومت به لپتین هستید یا نه، این است که در آینه نگاه کنید.

اگر چربی زیادی، به خصوص در ناحیه‌ی شکم دارید، با قطعیت زیادی می‌توانیم بگوییم که از مشکل مقاومت به لپتین رنج می‌برید.

کاملا مشخص نیست که چگونه مقاومت به لپتین می‌تواند درمان شود، گرچه نظریه‌هایی در این رابطه وجود دارد.

برخی محققان معتقدند کاهش التهاب ناشی از رژیم غذایی ممکن است به کاهش مقاومت به لپتین کمک کند. تمرکز بر یک سبک زندگی سالم نیز احتمالا یک استراتژی به طور کلی موثر است.

* کارهای زیادی هست که می‌توانید انجام بدهید:

– از مصرف غذای فرآوری‌شده پرهیز کنید: غذاهای به شدت فراوری‌شده ممکن است روده شما را به خطر بیندازند و التهاب ایجاد کنند.

– فیبر محلول بخورید: خوردن فیبر محلول می‌تواند به بهبود سلامت روده کمک کند و از شما در برابر چاقی محافظت کند.

– ورزش کنید: فعالیت فیزیکی ممکن است به رفع مقاومت در برابر لپتین کمک کند.

– خواب خوب و کافی داشته باشید: خواب نامناسب در توسعه‌ی مقاومت به لپتین موثر است.

– تری‌گلیسیرید خود را کاهش دهید: داشتن تری‌گلیسیرید بالا می‌تواند حمل لپتین از خون شما را به مغز شما مختل کند. بهترین راه برای پایین آوردن تری‌گلیسیرید کاهش مصرف کربوهیدرات است.

– پروتئین بخورید: خوردن مقدار زیادی پروتئین می‌تواند باعث کاهش وزن به صورت خودکار شود، نتیجه‌ی مثبتی که ممکن است در اثر آن بهبود حساسیت به لپتین حاصل شود.

اگرچه راه ساده‌ای برای از بین بردن مقاومت به لپتین وجود ندارد، اما می‌توانید با اعمال تغییراتی در سبک زندگی به صورت طولانی مدت، کیفیت زندگی‌تان را بهبود بدهید.

* خلاصه:

هرچند به نظر می‌رسد که مقاومت به لپتین قابل درمان نیست، اما با تغییرات عمده رژیم غذایی و سبک زندگی موفقیت‌هایی در این زمینه حاصل می‌شود.

کلام پایانی

مقاومت به لپتین یکی از دلایل اصلی افزایش وزن است و احتمالا برای رفع آن سختی‌های زیادی را متحمل خواهید شد.

به این ترتیب، چاقی معمولا در اثر خوردن مقادر زیادی از غذا یا عدم تحرک یا نداشتن قدرت اراده ایجاد نمی‌شود.

در واقع، نیروهای بیوشیمیایی و اجتماعی قوی نیز در این بازی نقش دارند. رژیم غربی به ویژه، ممکن است منجر به چاقی شود.

اگر نگران این هستید که ممکن است مقاومت به لپتین داشته باشید، با برداشتن چند گام می‌توانید در سبک زندگی‌تان تغییرات مثبتی ایجاد کنید. به این ترتیب می‌توانید تا حدی زیادی مشکل مقاومت به لپتین را درمان کنید.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی

منبع: هلث لاین

هورمون سیری: ۷ نکته مهم درباره هورمون لپتین که باید بدانید