اصول نگهداری و پرورش کبوتر در منزل
در نگهداری و پرورش کبوتر بایستی به تغذیه، شرایط محل نگهداری (نور، تهویه، دما و رطوبت) و بیماریهای پرنده توجه کرد. بهترین روش پرورش کبوتر در منزل، نگهداری جوجه کبوتر از سنین پایین است تا به محل و جایگاه خود عادت کند.
ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات - نژادهای مختلفی از کبوتر با رنگهای متنوع و فرمهای مختلف در کشور ما زندگی میکنند که فقط تعداد کمی از آنها به عنوان کبوتر گوشتی و برای مصارف خوراکی استفاده میشوند. نگهداری و پرورش کبوتر به ویژه پرورش کبوتر اهلی در دین اسلام توصیه شده است و درهمه دنیا کبوتران را نماد صلح و دوستی میدانند. در این مقاله اصولی کلی برای نگهداری و پرورش کبوتر در خانه، شایعترین بیماریهای کبوتر و نشانههای بیماری، طریقه شستن کبوتر و نحوه تشخیص جنس نر از ماده را شرح دادهایم.در این مطلب می خوانید:
نحوه نگهداری و پرورش کبوتر
۱. مکان و نوع قفس
برای نگهداری کبوتر در پشت بام یا مزرعه نیز میتوانید از قفسهای بزگ به طول و عرض تقریبی ۲ متر و ارتفاع ۳ متر استفاده کنید. در این ابعاد قفس، ۵۰ کبوتر را میتوان نگهداری کرد و بهتر است چند آشیانه کوچک به اندازه ۴۰ در ۴۰ در ۵۰ سانتیمتر برای هر دو جفت کبوتر در داخل آن تعبیه شود.
۲. شرایط محیطی
۳. تهویه و آفتابی بودن
۴. بهداشت قفس
بیشتر بخوانید: روش صحیح تمیز کردن پرنده های خانگی و قفس آن ها
تغذیه کبوتر
توجه داشته باشید، تغذیه کبوتر و شیوه دانه دادن و نوع دانه به سن (جوجه یا بالغ) بودن پرنده بستگی دارد، پس از دادن دانههای درشت به کبوتران کوچک و یا دانه کوچک به کبوتران بزرگ که باعث عدم سیر شدن پرنده خواهد شد، پرهیز کنید.
نحوه شستن کبوتر
تشخیص کبوتر نر و ماده
نوک کبوتر: کبوتر نر نوک ضخیمتر و درشتتری نسبت به کبوتر ماده دارد و معمولا با نوک خود به سر دیگر کبوتران ضربه میزند.
جثه کبوتر: معمولا کبوتر نر جثه درشتتر، سینه و ظاهری قویتر و زمختتر دارد.
جهت دم: یکی از راحتترین روشهای تشخیص کبوتر نر از ماده، توجه به جهت دم پرنده است. اگر هنگامی که کبوتر از ارتفاع به کف میآید دم به سمت پایین بود، کبوتر ماده است و اگر جهت دم به سمت بالا باشد کبوتر نر است.
بررسی کلوآک: کلوآک محل یا محفظهای است که مجاری ادراری، تناسلی و گوارشی پرنده به آن ختم میشود. اگر مقعد پرنده مسطح، کوچک، پهن، نرم و مرطوب بود ماده است و اگر بزرگ و بلند، تیره و پر رنگ و برجسته بود، کبوتر نر است.
تخم گذاری و تولید مثل کبوتر
نکته: گذاشتن تنها دو تخم در کبوتر از لحاظ ژنتیکی ثابت شده و هیچ گونه افزایش و کاهشی ندارد. بعد از گذشت ۱۷ تا ۱۸ روز جوجهها از تخم خارج شده و به ندرت هر دو جوجه با هم متولد میشوند. فاصله زمان بین تولد دو جوجه اغلب ۱۲ تا ۲۴ ساعت است. جالب است بدانید کبوتر در بین پرندگان اهلی تنها پرندهای است که جوجههای آشیانه نشین دارد. جوجهها در بدو تولد بدنشان کاملا بدون پر است و حدودا پس از یک هفته اولین پرها در میآیند. جوجه کبوتر تا ۶ هفتگی توسط کبوتر مادر تغذیه میشود و در ۵ روز اول غذای جوجهها را شیرابه چینه دان تشکیل میدهد. معمولا از روز پنجم به بعد تغذیه جوجه با غذایی که کبوتر مادر میخورد، یکسان میشود. پس از پایان چهار هفتگی و نهایتا در شش هفتگی جوجه کبوتران خود اقدام به خوردن غذا میکنند. کبوترها در سال دارای ۸ فاز تخم گذاری هستند و همانطور که گفته شد در هر فاز دو تخم میگذارند و حداکثر رکورد تخم برای کبوتر در یک سال ۲۴ تخم است. جوجه کبوتر تقریبا بعد از ۳ ماه بالغ شده و آماده شروع رابطه جنسی میشود.
بیماریهای کبوتر
به طور کلی هشت بیماری پاراتیفوئید، پارامیکسوویروس (نیوکاسل)، خوره (تریکوموناس)، کوکسیدوز، انگلها، سندرم ویروس آدنو- ایکولای، اورنیتوز (کلامیدیاز) و کاندیدیاز (قارچ) از شایعترین بیماریهای این پرنده هستند.
علائم بیماری
سخن پایانی
کبوتران اهلی را تا پنج سال میتوان نگهداری کرد. این پرندگان در سالهای دوم و سوم پرورش بیشترین بازدهی را دارند، ولی از سال پنجم به بعد میزان تولید مثل آنها کمتر میشود. موفقیت در امر پرورش کبوتر به عنوان یک شغل برای تولید گوشت و تخم کبوتر یا پرورش آن برای سرگرمی و مسابقه، بستگی به شناخت کافی شما از این پرنده و نحوه صحیح نگهداری و پرورش آن دارد.
در این مقاله از ستاره به طور کلی به مبحث پرورش کبوتر پرداخته شد. در صورتی که علاقهمندید تا پرورش و نگهداری کبوتر را به عنوان شغل اصلی یا جانبی برای خود در نظر بگیرید، در درجه اول باید در این زمینه تحقیق کنید و معلومات خود را افزایش دهید، برای این کار میتوانید به کتابهای مربوط در این زمینه و پرورش دهندگان فعال در استان خود مراجعه کنید و از نزدیک با نحوه کار آشنا شوید.
چنانچه شما نیز تجربهای در زمینه نگهداری و پرورش کبوتر دارید، میتوانید آن را از طریق بخش نظرات و پرسشها با ما و دیگر علاقهمندان به فعالیت در این حوزه به اشتراک بگذارید. در سرویس پرندگان در سایت ستاره میتوانید اطلاعات بیشتری درباره انواع پرندگان و نگهداری از آنها کسب کنید.
برگرفته از: کتاب پرورش پرندگان مفید