نابرابری امکانات آموزشی با عدالت اجتماعی سازگار نیست

عبدالصمد خرمشاهی در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با ناسازگاری توزیع نابرابر امکانات و منابع آموزشی با عدالت اجتماعی علی‌رغم تصریح قانون اساسی، گفت: از منظر قانونی، اصل سی قانون اساسی، تصریح می‌کند که دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد، این اصل همچنین می‌گوید که دولت، وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.

وی با بیان این­که «این اصل و سایر اصول ناظر بر سیاست‌های کل نظام است» افزود: مقصود این اصل این است که دولت امکاناتی را که در اختیار دارد به صورت متعادل و یکسان در اختیار عامه دانش آموزان و دانشجویان قرار دهد و آموزش تا جایی که امکان دارد، در حد رایگان باشد.

این حقوقدان با بیان این که باید میان آن چه واقعا وجود دارد و آن چه ایده آل ما است تفکیک قائل شویم، گفت: اینکه به اصطلاح یک عده بتوانند از امکانات بیشتری استفاده کنند، کلاس‌های تقویتی و... بروند با مظاهر عدالت اجتماعی سر سازگاری ندارد، اما واقعیت است و ما باید میان آن چه واقعا وجود دارد و آن چه ایده­‌آل ما است تفکیک قائل شویم.

وی ادامه داد: پس علی رغم اینکه در قانون اساسی اشاره شده است، چه بخواهیم چه نخواهیم این مشکل هست و در همه جای دنیا هم وجود دارد. من بعید می‌دانم روزی مفهوم واقعی عدالت اجتماعی در زمینه تقسیم ثروت و امکانات میان افراد، در جامعه ای تحقق پیدا کند، یا حداقل احتمال آن کم است.

خرمشاهی درباره نتیجه گرفتن دانش ­آموزان در کنکور و سایر آزمون‌های تخصصی نیز گفت: در گذشته یک نفر از روستا می آمد، بخاطر استعداد فردی و توانایی خاصی که داشت، بدون اینکه کلاسی رفته باشد، رتبه اول کنکور می شد. الان هم به صورت نادر اتفاق می افتد اما در کل افرادی که امکانات بیشتری در اختیارشان هست طبیعی است که شانس بیشتری داشته باشند و امکان قبولی‌شان بالاتر باشد و کاری هم نمی‌شود کرد.

این وکیل دادگستری پیامد بی ­عدالتی آموزشی را «بیشتر شدن شکاف طبقاتی میان افراد ثروتمند و فقیر» خواند و گفت: «امکاناتی که در مقاطع دبیرستان و دانشگاه در اختیار افرادی که به لحاظ مالی توانمند هستند قرار می­‌گیرد، در انتخاب شغل هم تاثیرگذار خواهد بود و رفته رفته امتیازها و امکانات در انحصار افراد سرمایه دار در می‌آید.

وی افزود: در اینگونه نظام آموزشی تنها کسانی می‌توانند رشد کنند که ابزار بیشتری در اختیارشان باشند، هر چند موارد استثنایی از بچه‌هایی که نابغه بودند یا استعداد خاصی داشتند و بدون امکانات توانستند به جایگاهی برسند وجود داشته است.

انتهای پیام