عدم تایید صلاحیت 30درصد مدرسین/نمی‌توانیم به دعوای مالی دانشکده خبر با بنیاد مستضعفان ورود کنیم


عدم تایید صلاحیت 30درصد مدرسین/نمی‌توانیم به دعوای مالی دانشکده خبر با بنیاد مستضعفان ورود کنیم

رئیس دانشگاه علمی کاربردی در مورد مشکلات ایجاد شده برای دانشکده خبر بیان کرد: در مورد دانشکده خبر ما کوتاهی نکردیم. از یک سال پیش ما به دوستان در سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران که دانشکده خبر زیر نظر آنهاست راهکار نشان می‌دادیم. آنها دعوای مالی با بنیاد دارند که به ما ارتباطی ندارد و ما نمی‌توانیم ورود کنیم.

به گزارش ایسنا، محمدحسین امید در نشستی خبری ضمن بیان این مطلب، اظهار کرد: دانشگاه جامع علمی کاربردی در دوره‌ای بنا به ضرورت‌های خودش توسعه کمی را در پیش گرفت و تعداد مراکز آنقدر زیاد شد که از حد گذشت و در دوره‌ای که از آن به عنوان دوره طلایی یاد می‌کنند، جمعیت دانشجویی کشور به ۵ میلیون رسید. آن دوره کوتاه و حدود دو سال بود. پس از آن تعداد دانشجویان کشور به ۳ میلیون نفر رسید. بنابراین تعدادی از مراکز علمی کاربردی با مشکل مواجه شدند.

وی با اشاره به اینکه «هر توسعه کمی بدون درنظر گرفتن زیرساخت‌ها و امکانات باعث کاهش کیفیت می‌شود»، ادامه داد: در بسیاری از دانشگاه‌ها به این دلیل که آموزش‌ها نظری هستند توسعه کمی خیلی باعث آسیب نشد اما در نظام آموزش مهارتی که مبنای آن دانشگاه جامع علمی کاربردی است، نداشتن زیرساخت و محیط کار باعث آسیب شد و رفته‌رفته به این سمت حرکت کرد که بسیاری از دوره‌های مهارتی و علمی کاربردی همچون دوره‌های نظری اجرا شود.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی بیان کرد: در دوره جدید، سیاست توسعه کیفی را مدنظر قرار دادیم که دوره‌های مهارتی الزاما مهارتی و دانشجو خلاق و کارآفرین باشد. در این راستا اولین اقدام تغییر برخی ساختارهای دانشگاه و تقویت حوزه نظارت و ارزیابی دانشگاه بود. همزمان ساماندهی مراکز علمی کاربردی هم در دستور کار قرار گرفت. بیش از ۸۰ درصد مراکز فاقد مدیر دائمی، مستقر و با ثبات بودند و اغلب به صورت سرپرست اداره می‌شدند و بسیاری از آن مدیران هم موقتی بودند. در حال حاضر با آیین‌نامه‌ای که در این زمینه به تصویب رسیده بیش از ۹۵ درصد روسای مراکز تعیین تکلیف شدند و روسای مستقر و قانونی داریم که در دوره ۴ ساله می‌توانند رئیس مراکز علمی کاربردی باشند.

امید با بیان اینکه «تعداد زیادی مدرس داشتیم که الزامات آموزش را نداشتند»، یادآور شد: ۵۰ هزار مدرس وجود داشت که از ابتدای ورود به مراکز علمی کاربردی مورد ارزیابی قرار نگرفته بودند و نظام‌نامه‌ای هم برای پذیرش مدرس جدید وجود نداشت در این زمینه نظام‌نامه‌ای در قالب آیین‌نامه جذب مدرسین مراکز علمی کاربردی به تصویب هیئت عالی وزارت رسید و از سال ۹۵ به بعد بکارگیری مدرسان نظلام‌مند شد و از آن زمان به بعد حتی یک مدرس جدید هم بکارگرفته نشده که از طریق فراخوان‌های سالیانه دانشگاه وارد نشده باشد.‌ در حال حاضر از هر ۳- ۴ نفر یک نفر مدرس پذیرش می‌شود و مدرسین قبلی هم مورد ارزیابی قرار گرفتنند.‌

عدم تایید صلاحیت آموزشی ۳۰ درصد مدرسین علمی کاربردی

وی افزود: در این سه سال ۱۱۰ هزار مدرس جدید جذب کردیم که همه با این فرآیند آمدند و از بین مدرسین قبلی هم پس از ارزیابی حدود ۷۰ درس امکان ادامه همکاری پیدا کردند و ادامه همکاری سایر افرا به زمانی موکول شد که آنها بتوانند خود را ارتقا بدهند و در فراخوان‌های بعدی شرکت کنند.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی تصریح کرد: در مراکز علمی کاربردی هیات علمی نداریم و مدرس داریم این مدرسان حق‌التدریسی هستند. هر سال یکبار فراخوان جذب مدرس می‌دهیم. افرادی که فوق لیسانس به بالا هستند می‌توانند در این فراخوان شرکت کنند. مدرسانی هم داریم که مدرک دانشگاهی ندارند اما در حرفه خود خبره هستند. هر گاه این افراد خبره برای تدریس تقاضا کنند. طبق فرآیندی بررسی‌ها انجام می‌شود پس از تایید، کد مدرسی تجربی یا خبرگی به این افراد تعلق می‌گیرد.

امید خاطرنشان کرد: با وجود اینکه ۲۵ سال از تاسیس دانشگاه جامع گذشته بود هیچ مرکزی اساسنامه نداشت؛ یعنی کراکز از ثبات قانونی برخوردار نبودند که بتواند برنامه‌ریزی طولانی‌مدت داشته باشد. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد مراکز علمی کاربردی غیردولتی که باید اساسنامه داشته باشند، دارند.

وی یادآور شد: بسیاری از رشته‌ها در مراکز غیر مرتبط گسترش یافته بودند؛ به طور مثال مرکزی که در زمینه صنعت متخصص بود در زمینه خدمات ورود می‌کرد. این موارد ساماندهی شد. ساماندهی این مراکز منجر به طرح خوشه‌بندی شد. در این طرح حوزه‌ها و خوشه‌های شغلی مشخص شده است و از مهرماه مراکز در خوشه‌های تخصصی خود فعالیت خواهند کرد.

بازنگری دورس علمی کاربردی ادامه دارد

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی اظهار کرد: برنامه‌های درسی بازنگری و در معرض قضاوت قرار داده شد تا با نیازهای روز مطابقت کند. از دانشجویان اساتید، فعالان صنعت و ... خواسته شد که نظرات خود را بیان کنند. در برخی از دورس بازنگری‌ها انجام شده و بخشی هم در حال انجام است.

امید عنوان کرد: بر اساس قانون ششم توسعه، سهم آموزش‌های مهارتی در کشورحداقل ۳۰ درصد است. این موضوع نیازمند چنین تحولاتی در دانشگاه علمی کاربردی بود. همچنین بر اساس طرح آمایش باید دانشگاه به صورت فعال به سراغ بخش‌هایی برود که در آنها نیاز به آموزش مهارتی وجود دارد. مثلا اگر یک استان باید در زمینه گردشگری توسعه یابد، باید در این زمینه نیرو تربیت کنیم. این موضوع را آغاز کرده‌ایم. دیگر دانشگاه منتظر نیست که مراکز به سراغش بیایند ما به سراغ بخش‌های غیر دولتی‌ای می‌رویم که نیازمند آموزش‌های مهارتی‌اند.

افتتاح ۵ مرکز علمی کاربردی جدید در مشهد

وی گفت: امروز در مشهد پنج مرکز علمی کاربردی جدید فعالیت خود را آغاز می‌کنند. البته دو مرکز از این ۵ مرکز تبدیل از دولتی به غیر دولتی است که البته باز هم جدید محسوب می‌شود زیرا در نظام جدید علمی کاربردی با معیارها و کیفیت جدید شروع به کار می‌کنند. یکی از مراکزی که امروز کار خود را آغاز می‌کند مرکز سحرخیز است که در زمینه تخصصی گروه سحرخیز کار خواهد کرد.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی ادامه داد: مجموعه دیگر هتل قصر طلایی است که در زمینه هتل‌داری و گردشگردی کار می‌کند. مجموعه سوم هم تربیت بدنی آستان قدس است. در این استان و شهر در زمینه تربیت بدنی خلا زیادی وجود داشت. رشته‌های تربیت‌بدنی چه در زمینه مربی‌گری و چه ورزش‌ها رفته رفته به این مرکز داده خواهد شد و توسعه پیدا خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: دو مرکز دیگر هم از بخش دولتی به بخش غیر دولتی منتقل می‌شوند؛ یک مرکز در گناباد است که به موسسه خیریه‌ فرزندان کوثر واگذار شده و از اول مهر رشته های مربوط به بهزیستی را خواهد داشت.یک مرکز هم به بوستان شکوه مهر در مشهد واگذار می‌شود که مرکزی قوی در زمینه نگهداری سالمندان، کودکان عقب‌مانده ذهنی و موضوعات مرتبط با بهزیستی است.

راه‌اندازی ۳۲ مرکز علمی کاربردی جدید در کشور

امید اظهار کرد: در کل کشور برای مهرماه ۳۲ مرکز جدید شروع به فعالیت خواهند کرد. چندین مرکز دیگر هم هم در دست اقدام است که اگر پذیرش دانشجویان آنها به مهرماه برسد، تعداد مراکز جدید ما به ۴۰ مرکز می‌رسد.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی با بیان اینکه«هفته آینده پذیرش کاردانی را شروع خواهیم کرد»، گفت: از ۲۷ مرداد پذیرش کاردانی و یک هفته پس از آن پذیرش کارشناسی آغاز خواهد شد. حدود ۶۰۰۰ کد رشته محل داریم. برخی رشته‌های جدید برای اولین بار دانشجو می‌گیرند. اتفاق جدید دیگری که در حال رخ دادن است این است که اولین سری دانش‌آموزان نظام جدید آموزش و پرورش وارد دانشگاه می‌شوند. ما از این نظام دانشجو نداشتیم. در نظام قبلی که پیش دانشگاهی وجود داشت دانش‌آموختگان هنرستان‌های صنعتی و کارودانش نیاز به پیش دانشگاهی نداشتند و بلافاصله به دانشگاه وارد می‌شدند. در نظام جدید همه باید ۱۲ سال درس بخوانند و دیپلم بگیرند.

وی ادامه داد: با وجود اینکه ظرفیت در کنکور زیاد است اما دانش آموزان زیادی هستند که به علایق خود نمی‌رسند. سبد رشته‌های دانشگاه علمی کاربردی سبد کاملی است. حدود ۴۵۰ رشته در کاردانی و در ۳۵۰ رشته در کارشناسی و همچنین دوره‌های تک درس و تک پودمان داریم. یعنی همه علایق و نیازها را پوشش می‌دهیم.

نیاز کشور در آموزش‌های مهارتی تامین است

امید با اشاره به اینکه «در سال تحصیلی جاری به تنهایی چیزی بالغ بر ۴۵۰ هزار دانشجو را می‌توانیم جذب کنیم»، بیان کرد: یعنی در دانشگاه جامع علمی کاربردی این ظرفیت را داریم که حکم برنامه ششم را مبنی بر اینکه ۳۰ درصد دانشجویان کشور دانشجویان مهارتی باشند، را اجرا کنیم. در حال حاضر۳.۵ میلیون نفر دانشجو در کشور داریم که ۳۰ درصد آن حدود یک میلیون نفر می‌شود.الان بیش از یک میلیون نفر ظرفیت داریم. وقتی ظرفیت مهرماه ماه حدود ۴۵۰ هزار نفر استغ یعنی این عدد ضرب در ۲.۵ می‌شود زیرا دوره ماندگاری ما ۲.۵ سال است. بنابراین طرفیت دانشگاه حدود یک میلیون و ۲۰۰ نفر است. نصف این ظرفیت را هم دانشگاه فنی حرفه‌ای و... دارد.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی تصریح کرد: اشتغال پذیری دانش‌آموختگان دانشگاه علمی کاربردی بیشتر از دانشگاه نظری است. در بسیاری رشته‌های ما بازارکار خوبی وجود دارد. مشکل امروز، دیروز و فردای مااشتغال و نرخ بالای بیکاری است. سیاست‌های نظام مبتنی بر اشتغال است. یکی از گام‌های موثر برای اشتغال آموزش‌های مهارتی است.این زیر نظام آموزشی به رونق تولید می‌تواند کمک کند. ما کشوری هستیم که محور تلاش ما سال‌ها مدرک‌گرایی بوده اما الان همه به این نتیجه رسیدند که مدارک کارساز نیستند وچیزی که باعث شغل می‌شود مهارت است.

امید ادامه داد:ما از مردم نمی‌خواهیم چشم بسته رشته‌های ما را انتخاب کنند.ما از مردم می خواهیم به عنوان یک گزینه در کنارسایر گزینه‌ها رشته‌های ما و مراکز ما را مطالعه کنند.برای اینکه به مردم در انتخاب کمک کنیم مراکز برتر را انتخاب کردیم. نظام سطح‌بندی کار سختی است اما امسال برای دومین بار آن را انجام دادیم.سال گذشته نتایج منتشر نشد اما امسال منتتشر شد. ده مرکز برتر کشوری را اعلام کردیم که یکی از آنها در مشهد است.

وی با اشاره به اینکه «خرداد ماه هر سال سطح بندی مراکز انجام می‌شود»، افزود: مراکز را در چهار سطح، سطح‌بندی کردیم متاسفانه امسال سطح یک نداشتیم اما مرکز نزدیک به سطح یک داشتیم. حدود ۲۵۰-۲۶۰ مرکز سطح ۲ داریم.مراکز سطح ۴ کیفیت پایین دارند اما هنوز در مرحله‌ای نبودند که آنها را از دانشگاه جدا کنیم. مراکزی که در سال گذشته در سطح ۴ بودند و در سال جاری هم در سطح ۴ باقی ماندند از دانشگاه خارج شدند. این مراکز حدود ۲۰ مرکز بودند آنها امکان ادامه همکاری با ما را ندارند مگر اینکه دوباره بروند و زیر ساخت‌ها را ارتقا دهند و مجدد تقاضای برسی دهند. مراکزی که امسال در سطح ۴ قرار گرفتند، اگر در سال آینده ارتقا پیدا نکنند حذف خواهند شد.در سطح‌بندی امسال ۲۰۰ مرکز ارتقاء سطح پیدا کردند و عده‌ای هم تنزل یافتند.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی اظهار کرد: در کنار مراکز علمی کاربردی مراکز نوآوری را هم ایجاد کردیم که دانشجویان در کنار تحصیل ایده‌های خلاقانه خود را تجاری کنند. تفاهم‌نامه‌ای با صندوق کارآفرینی بسیتیم که به افراد تسهیلات بدهد. یک سرمایه‌گذاری هم خودمان انجام دادیم که به شرکت‌های دانشجویان و دانش‌آموختگانمان تسهیلات تا ۵۰ میلیون تومان و کارمزد ۲ درصد بدهیم. برای افرائ صاحب ایده های برتر هم هماهنگ کردیم که بتوانند تا ۵۰ میلیون تومان برای محقق ساختن ایده‌هایشان از معاونت علمی ریاست جمهوری تسهیلات دریافت کنند.

وی د رمود دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه علمی کاربردی بیان کرد: در حال حاضربرای تحصیلات تکمیلی برنامه نداریم. یک دوره ای تحصیلا تکمیلی داشته‌ایم اما موفق نبوده‌ایم و فعلا این موضوع متوقف است. پس از بررسی‌ها مجددا وارد تحصیلات تکمیلی خواهیم شد.

افزایش ۵ تا ۱۵ درصدی شهریه در دانشگاه علمی کاربردی

امید در مورد میزان افزایش شهریه در دانشگاه جامع علمی کاربرید برای سال تحصیلی جاری گفت: میزان افزایش شهریه بین ۵-۱۵ درصد است که بسیار کمتر از میزان تورم است.

تعطیلی ۵۰ مرکز علمی کاربردی در کشور

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی عنوان کرد: طی برنامه توسعه کیفی که اجرا کرده‌ایم در مجموع ۵۰ مرکز علمی کاربردی بخاطر نداشتن کیفیت تعطیل شدند و تعدادی هم تعطیل موقت شده‌اند تا دوباره بتوانند با فراهم کردن استانداردها بازگشایی شوند.

اشتغال ۳۹ درصد فارغ‌التحصیلان علمی کاربردی در رشته‌های مرتبط با تحصیل

امید در مورد آمار اشتغال دانشجویان علمی کاربردی گفت: دو سال پیاپی است که از دانش‌آموختگان در مورد اشتغال و از طریق پیامک نظرسنجی می‌کنیم. نظرسنجی سال گذشته نشان داد ۷۰ درصد دانش‌آموختگان ما شاغل هستند و از این تعداد ۲۵ درصد قبل از ورود به دانشگاه شاغل بودند . بقیه بعد از ورود به دانشگاه شاغل شدند. همچینین فقط ۲۱ درصد آنها در رشته‌ای که تحصیل کرده‌اند مشغول به کار بودند. طبق نظرسنجی امسال ۳۹ درصد از دانش‌آموختگان ما در رشته‌های مرتبط با تحصیل خود مشغول بکار هستند. امیدواریم این آمار به ۹۰ درصد برسد.

وی تصریح کرد: خراسان رضوی بعد از تهران به لحاظ کمیت دوم است و از نظر کیفیت جزء مراکز خوب است. مرکز سطح ۴ در خراسان رضوی نداشتیم. در موضوع گردشگری نیاز به تقویت بود که امروز مرکزی در این راستا افتتاخ خواهیم کرد.

برای شاغلین سهمیه نداریم

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی بیان کرد: در گذشته سهمیه زیادی برای شاغلین داشتیم اما در حال حاضر اینگونه نیست. از سال ۹۷ تعداد شاغلین در روردی‌های ما به ۲۵ درصد رسید؛ یعنی ۸۰ درصد دانشجویان ما غیر شاغل هستند. در سال جاری این آمار احتمالا افزایش خواهد یافت. برای شاغلین دوره‌های کوتاه مدت تک پودمان و پودمان‌های تجمیعی داریم که دانشگاه‌های دیگر ندارند. دوره‌های پودمانی این خاصیت را دارند که مثلا هنگامی که یک تکنولوژی جدید به کشور آمده، فرد۴۰۰ ساعت درس ‌می‌واند و یک پودمان می‌گذراند و سپس در آینده این پودمان‌ها را ارائه می‌کند و یک مقطع تحصیلی می‌شود.

امید عنوان کرد: پست روابط عمومی در مراکز علمی کاربردی نداریم. امسال ابلاغ کردیم که مراکز موظف هستند ۵ درصد درآمد را برای فعالیت فرهنگی و فوق برنامه که از جمله آنها روابط عمومی است، اختصاص بدهند.

وی گفت: به طور طبیعی گرایش مردم به آموزش‌های مهارتی زیاد شده است. به اندازه کافی افراد با مدرک بالا در کشورداریم. بیش از ۱۰۰ هزار پی‌اچ دی و صدها هزار نفر فوق لیسانس که شاغل نیستند. ما دانشجویی داریم که در خارج کشور دکترا گرفته اما الان کاردانی میخواند. موراد این چنینی مخصوصا در هنر و موسیقی زیاد داریم.

حذف ۱۱۰ رشته در دانشگاه علمی کاربردی

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی گفت: یکسری کد شته‌ها داریم که مخاطب زیادی دارد اما ما می دانیم که بازارکار ندارد. رشته‌هایی هم داریم که بازار کار دارد اما متقاضی ندارد و کلاس تشکیل نمی‌شود. این موضع نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. امسال بیش از ۱۰۰ رشته در کل کشور داشتیم که کمتر از ۱۰۰ نفر پذیرش داشتند. این رشته‌ها را که متقاصی ندارند و نیاز بازرار هم نیستند، حذف خواهیم کرد. در مورد رشته‌هایی که بازار دارند اما متقاضی ندارند به مراکز کمک خواهیم کردد که آن رشته‌ها را اجرا کنند. حدود ۱۱۰ رشته احتمالا حذف خواهند شد.

امید در مورد رشته‌هایی که بازار کار دارند، افزود: رشته‌های صنعتی بازار کار دارد. ما متخصص برای آسانسور تربیت می‌کنیم اما متاسفانه اغلب مراکزی که این کار را انجام می‌دهند فاقد مهارت هستند. در بهترین دانشگاه های کشور چند استاد کشور افتادند و فلج شدند. پرورش شترمرغ از پرسودترین رشته‌های ماست. گیاهان دارویی، تولید قارچ و... از دیگر رشته‌های ماست که بازار خوبی دارند. رشته موسیقی نواحی ایران هم بسیار پر مخاطب است.

وی افزود: از انعطاف هایی که در دانشگاه علمی کاربردی وجود دارد این است که بر اساس نیازهای منطقه‌ای، دوره تعریف میکند. همچنین از دیگر ویژگی‌های دانشگاه جامع علمی کاربردی این است که رشته‌ای را ایجاد کند و پس از تربیت نیروی متخصص آن رشته را تعطیل کند زیرا بازرار کار آن رشته اشباع می شود.

اعتبار مدارک علمی کاربردی همچون اعتبار مدارک دانشگاه‌های دولتی است

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی تصریح کرد: اعتبار مدارک دانشگاه علمی کاربردی مثل اعتبار دانشگاه‌های دولتی است. اگر در جایی مدرک دانشگاه زیر سوال رفته به ما اعلام کنند. برخی دستگاه‌ها مدارک ما را نپذیرفته بودند که ما شکایت کردیم و موضوع حل شد.

امید گفت: هر دستگاه، بخش‌های تولیدی کشورو ... که تقاضای ایجاد رشته‌ای را دارند به ما اعلام کنند تا رشته طراحی شود و به تصویب برسد. این کار ۶ ماه بیشتر زملن نمی برد.

ایجاد ۱۳۰ مرکز نوآوری در دانشگاه جامع علمی کاربردی

وی ادامه داد: بیش از ۱۳۰ مرکز نوآوری در یک سال اخیر تاسیس کردیم. هدف‌گذاری ما این است هر مرکز علمی کاربردی یک مرکز نوآور هم داشته باشد. مراکز برای پرورش ایده های دانشجویان است.

دعوای مالی دانشکده خبر با بنیاد مستضعفان به ما ارتباطی ندارد

وی در مورد مشکلات ایجاد شده برای دانشکده خبر بیان کرد: در مورد دانشکده خبر ما کوتاهی نکردیم. از یک سال پیش ما به دوستان در سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران که دانشکده خبر زیر نظر آنهاست راهکار نشان می‌دادیم. آنها دعوای مالی با بنیاد دارند که به ما ارتباطی ندارد و ما نمی‌توانیم ورود کنیم. مشکل مالی و قرارداد آنها مشکل دیگری است اما اصل اینکه دانشکده‌های خبر بمانند، بستگی دارد به اینکه سریعتر به بخش غیردولتی واگذار شوند. پیشنهاد دوستان این بود که با توجه به اینکه زیر مجموعه سازمان خبرگزاری، بخش‌های غیر دولتی هم دارند و به آنجا واگذار شوند که ما هم قبول کردیم.

امید درمورد واگذاری مراکز علمی کاربردی دولتی به بخش خصوصی عنوان کرد: بیش از ۳۰۰ مرکز دولتی باید واگذار شوند. بر اساس مکاتبات هفته گذشته بخشی از مراکز دوباره اصلاح شد؛ مثلا مراکز وابسته به هلال احمر از آن مصوبه خارج شدند. هلال احمر رشته‌های اختصاصی دارد. قوه قضائیه هم با حکم دادگاه مستثنی شده و کار خود را می‌کند و مراکز دادگستری رشته حقوق می‌گیرند.از ۱۸۰ مرکز باقی مانده متاسفانه به دلیل کندی آنها تا به امروز کمتر از ۳۰ مرکز واگذار شده و بقیه در دست اقدام هستند اما تا پایان شهریور فرصت دارند. من تصور می‌کنم از این تعداد ۵۰-۶۰ مرکز واگذار خواهد شد.


انتهای پیام

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه خراسان رضوی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!



بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


پست عجیب یکتا ناصر پس از جشن تولد شوهرش منوچهر هادی + ع کس