اعمال شب و روز عرفه

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان شب و روز عرفه از ایام بابرکت و بافضلیت در میان روزها و شب های سال است به گونه ای که در روایات تصریح شده اگر کسی در شب قدر بخشوده نشده باشد و حوائجش به مرحله اجابت نرسیده باشد دیگر فرصتی ندارد مگر در شب و روز عرفه.

در متون روایی و دعایی برای بهره مندی از برکات این شب و روز ادعیه، اوراد و اعمالی توصیه شده که در ذیل مرور می شود:

اعمال شب عرفه

شب نهم از شب های متبرک و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. و کسی که آن شب را به عبادت به سر آورد اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. برای شب عرفه چند عمل وارد شده است:

1- دعایی که که روایت شده هر کس آن را در شب عرفه یا در شب های جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد: «اَللّهُمَّ یا شاهِدَ کُلِّ نَجْوی وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوی وَ عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهی کُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً بالنعمِ علی العِباد...»

2- تسبیحات عشر را که در اعمال «روز عرفه» آمده است، هزار مرتبه خوانده شود. «سُبحانَ اللهِ قبلَ کل احد و سبحان الله بعد کل احد...»

3- «دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ» را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.

4- زیارت امام حسین علیه السلام و زمین کربلا و ماندن در آنجا تا روز عید تا آنکه از شر آن سال نگاه داشته شود.

اعمال روز عرفه

روز نهم روز عرفه و از اعیاد عظیمه است اگرچه به اسم عید نامیده نشده است. عرفه روزى است که حق تعالى بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره های جُود و احسان خود را براى ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‎تر شده و خشمناک‎ترین اوقات را خواهد داشت.

روایت شده از امام زین العابدین علیه السلام که در روز عرفه شنید صدای سائلی را که از مردم درخواست کمک می نمود، امام(ع) به او فرمود: وای بر تو آیا از غیر خدا درخواست می کنی در این روز و حال آنکه امید می رود در این روز برای بچه های در شکم آنکه فضل خدا شامل حال آنها شود و سعید شوند.

برای این روز اعمالی ذکر شده است:

1- غسل که مستحب است قبل از زوال انجام شود.

2- زیارت امام حسین علیه السلام که از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسی توفیق یابد که در این روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسی که در عرفات است نیست بلکه زیاده و مقدم است.

3- بعد از نماز عصر پیش از آن که مشغول به خواندن دعاهای عرفه شود در زیر آسمان دو رکعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالی به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو به عمل آورد و چون فارغ شود دو رکعت نماز اقامه کند. در رکعت اوّل بعد از حمد، توحید و در دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار رکعت نماز گزارد که در هر رکعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند. که این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است.

4- شیخ کفعمی در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه برای کسی که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود.

5- تسبیحات حضرت رسول صَلَّی اللهِ عَلِیهِ وَ آله در روز عرفه که با این عبارت شروع می شود: «سُبْحانَ الَّذی فِی السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذی فِی الْاَرْضِ حُکْمُهُ ....»

6- سوره توحید صد مرتبه و آیة الکرسی صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و خواندن 10 مرتبه دعایی که با این فراز آغاز می شود: «لااِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَ یُمیتُ ...»

7- ذکر صلوات از حضرت صادق علیه السلام

پس بخوان این صَلَوات را که از حضرت صادق علیه السلام منقول است که هر که بخواهد مسرور کند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ایشان بگوید: «اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطی وَ یا خَیْرَ ...»

8- دعای ام داود خوانده شود.

9- این تسبیح را که ثواب آن بسیار است گفته شود: «سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ ...»

10- پس می خوانی دعای: «اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَیَّاءَ» را که در اعمال شب جمعه است

11- پس بخوان در این روز با خشوع و رقت دعای حضرت علی بن الحسین صلوات الله و سلامه علیه که در صحیفه کامله است و آن دعای چهل و هفتم است و مشتمل است بر جمیع مطالب دنیا و آخرت.

و از جمله دعاهای مشهور این روز دعای حضرت سید الشهداء علیه السلام است بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده اند که پسین روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم پس از خیمه خود بیرون آمدند با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع پس در جانب چپ کوه ایستادند و روی مبارک را بسوی کعبه گردانیدند و دستها را برابر رو برداشتند مانند مسکینی که طعام طلبد و این دعا را خواندند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لا لِعَطَائِهِ مَانِعٌ وَ لا کصُنْعِهِ صُنْعُ صَانِعٍ وَ هُوَ الْجَوَادُ الْوَاسِعُ فَطَرَ أَجْنَاسَ الْبَدَائِعِ وَ أَتْقَنَ بِحِکمَتِهِ الصَّنَائِعَ لا تَخْفَی عَلَیهِ الطَّلائِعُ وَ لا تَضِیعُ عِنْدَهُ الْوَدَائِع. . .»

12- در آخر روز عرفه این دعا خوانده شود: «یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبی لا تَضُرُّکَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَکَ لی لا تَنْقُصُکَ فَاَعْطِنی ما لایَنْقُصُکَ وَاغْفِرْ لی ما لایَضُرُّکَ و ایضا بخوان: اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنی خَیْرَ ما عِنْدَکَ لِشَرِّ ما عِنْدی فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنی بِتَعَبی وَ نَصَبی فَلا تَحْرِمْنی اَجْرَ الْمُصابِ عَلی مُصیبَتِهِ»

منابع:

۱-پایگاه اطلاع رسانی حوزه

۲-پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان

۳-پایگاه موسسه ولیعصر(عج)

پایان پیام/9