روز جهانی 10 درصدی ها

در دل تابستان روزی هست که تقویم جهانی به احترام یک اقلیت۱۰درصدی در دنیا آن را به نام«روز جهانی چپ‌دست‌ها»نام‌گذاری کرده است.چپ‌دست‌ها در جهان راست‌دست‌ها زندگی متفاوتی را تجربه می‌کنند. آن‌ها ۱۰ درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند و باید خودشان را با دنیای ۹۰ درصدی راست‌دست‌ها وفق بدهند؛ در دنیایی که تمام وسایلش به‌گونه‌ای طراحی‌شده که انگار تابه‌حال هیچ چپ‌دستی در آن چشم به جهان نگشوده.

چرا انسان ها چپ دست می شوند؟

راستش را بخواهید توافقی روی این موضوع وجود ندارد، علت های زیادی برای چپ دستی ذکر شده که هیچ کس به درستی نمی داند علت واقعی و یا مؤثرتر کدام است.

یکی از فرضیات این است که ژن خاصی موجب چپ دستی می شود. پژوهشگران دریافته اند که ژنی موسوم به LRRTM1 احتمال بروز چپ دستی را افزایش می دهد. مغز انسان نامتقارن است.

این امر بدان معنی است که هر کدام از نیمکره های مغز عملکردهای خاص خودش را دارد. در افراد راست دست این نیمکره چپ مغز است که بخش تکلم و زبان را کنترل می کند.

اما در افراد چپ دست هر دو نیمکره و یا تنها نیمکره راست این امر را بر عهده دارد. با این حال، به نظر دانشمندان این ژن تنها نقشی سی درصدی در احتمال چپ دستی دارد.

دلیل نامگذاری روز جهانی چپ دست ها

دلیل نامگذاری این روز، انتقاد از این است که تمامی ابزارها و امکانات برای راست دست ها طراحی شده اند (مانند صندلی های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، قانون های راهنمایی رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانک ها و اداره ها و...) و چپ دست ها را مجبور به کاربرد از دست راست می کنند. همچنین یکی از هدف های این روز پیکار با باورهای خرافاتی درباره چپ دست هاست.

۱۳ آگوست روزی است که “‌همه‌ی چپ دست‌های دنیا می‌توانند چپ دست بودن شان را جشن بگیرند و به آگاهی عمومی را از مزایا و معایب چپ دست بودن افزایش دهند.‌”‌ از این گونه مراسم چه انتظاراتی دارید؟ ایجاد ‌”‌منطقه‌ی چپ دست‌ها‌”‌: منطقه‌ای معین به عنوان حریم شخصی چپ دست‌ها که در آن ‌محدوده همه چیز، از ابزار و وسایل کاری گرفته تا لوازم غذاخوری، باید با سبک زندگی چپ دست‌ها هماهنگ باشد؛ و هر راست دست که وارد این محدوده می‌شود باید از قوانین منطقه‌ی چپ دست‌ها تبعیت کند.

معروفترین چپ دست‌های دنیا

از افلاطون و ارسطو دو چهره نامدار چپ‌دست می‌توان نام برد. همچنین چارلی چاپلین، آیزاک نیوتن، لودویگ فان بتهوون، یوهان سباستیان باخ، لئوناردو دا وینچی، میکل‌آنژ، پابلو پیکاسو، ویلیام شکسپیر، فریدریش نیچه، بیل گیتس، جرج مایکل، مهاتما گاندی، امینم، 50 سنت، جرج مایکل، آمیتاب باچان، تام کروز، رابرت دنیرو، نیکول کیدمن، استیو مک‌کوئین، تیم آلن، سارا جسیکا پارکر، آنتونی پرکینز، سیلوستر استالونه، آنجلینا جولی، جیمی هندریکس، گونتر گراس، ماری کوری و ژولیوس سزار نیز از چپ‌دست‌های نامی هستند.

رافائل نادال، تنیس‌باز نامدار اسپانیایی نیز چپ‌دست است.

همچنین از میان رئیس‌جمهورهای ایالات متحده آمریکا، هفت رئیس‌جمهور اخیر این کشور (از جرالد فورد در 1974) تاکنون پنج تای آنها چپ‌دست هستند و باراک اوباما پنجمین رئیس جمهور چپ‌دست این کشور است. از میان چهار رئیس جمهور اخیر ایالات متحده، تنها جرج بوش پسر چپ‌دست نیست.

از چپ دستان مشهور و معروف ایرانی می‌توان به مجید درخشانی نوازنده معروف تار و آهنگ‌ساز ایرانی،نوشاد عالمیان، بازیکن مشهور تنیس روی میز ایران، فرهاد قائمی بازیکن تیم والیبال ایران، بازیگرانی چون محسن تنابنده، لاله اسکندری، مهران غفوریان و… اشاره کرد.

آمریکایی‌ها بیش‌تر به چپ دست ها رای می‌دهند!

صرف‌نظر از این‌که آن‌ها به کدام جهت سیاسی تمایل داشته‌اند، با کمال تعجب باید گفت درصد بالایی از روسای جمهور اخیر ایالات متحده چپ دست بوده‌اند. تا قبل از به قدرت رسیدن ترامپ چهار رهبر از میان آخرین هفت فرمانده‌ی کل قوا در ایالات متحده – باراک اوباما، بیل کلینتون، جرج اچ.دبلیو. بوش، و جرالد فورد – به همراه رئیس‌جمهورهای سال‌های دورتر نظیر جیمز گارفیلد و هری ترومن همگی چپ دست بوده‌اند. در واقع، این شایعه وجود دارد که رونالد ریگان نیز چپ دست متولد شده بود، ولی معلمان سخت‌گیر در همان دوران کودکی، وی را به استفاده از دست راست مجبور کردند. آیا باید از این به بعد، نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا خود را چپ دست جا بزنند؟

شاید علاقه‌ی شدید آمریکایی‌ها به انتخاب روسای جمهور چپ دست کاملا تصادفی باشد؛ ولی به تازگی،‌ مطالعه‌ای در کشور هلند نشان داده است سیاستمداران چپ دست حقیقتا در مناظره‌های تلویزیونی می‌توانند از این ویژگی خود نهایت استفاده را ببرند. به گفته‌ی پژوهشگران، به طور کلی آدم‌ها تمایل دارند حرکات دست راست را “‌خوب‌”‌ و حرکات دست چپ را “‌بد‌” ‌معنی کنند. از آن‌جا که تصویر تلویزیون مانند آینه عمل می‌کند، به نظر می‌رسد چپ دست‌ها دائما دست راست‌شان را تکان می‌دهند (یعنی حرف‌های‌شان “‌خوب‌”‌ تلقی می‌شود).

ویژگی های جالب چپ دست ها

1- ورزشکاران قهاری هستند.

اگر اهل ورزش Sport باشید احتمالاً ورزشکاران چپ‌دست زیادی را می‌شناسید. این امر شانسی و اتفاقی نیست و دلایل جالبی دارد. بر اساس تحقیقاتی که در دانشگاه نورث‌وسترن (Northwestern) انجام شده است، چپ‌دست‌ها نتیجه تعادل میان همکاری و رقابت در تکامل انسان‌ هستند. این امر باعث شده است تا چپ‌دست‌ها تعامل بهتری با استفاده از دست اصلی خود داشته باشند و در مسابقه‌های ورزشی از راست‌دست‌ها جلو بزنند.

چنین مواردی موجب شده تا چپ‌دست‌ها حدود ۱۰ درصد از بازیکنان ورزش‌هایی مانند بیس‌بال، بوکس، هاکی و تنیس روی میز را تشکیل دهند. جالب است بدانید که چپ‌دست‌ها در بیس‌بال بسیار موفق هستند و حدود ۵۰ درصد از بازیکنان بیس‌بال از میان چپ‌دست‌ها انتخاب می‌شوند.

2- صورت‌های باریکی دارند.

تحقیقات جدیدی که اخیراً انجام شده ثابت کرده است که حدود ۲۵ درصد احتمال وجود دارد فردی که چهر‌ه‌ای باریک دارد چپ‌دست باشد. متأسفانه باید گفت که بر اساس این تحقیقات افرادی که چهره‌‌ای باریک دارند و چپ‌دست هستند، احتمال بیشتری وجود دارد که به بیماری سل مبتلا شوند.

3- ریاضیدانان خوبی هستند.

اگر به چپ‌دست‌ها در حین حساب و کتاب توجه کرده باشید حتماً جذب سرعت این افراد در محاسبه اعداد و ارقام‌ بلند و طولانی شده‌اید. دانشمندان برای بررسی بیشتر در سال ۲۰۱۶ اقدام به آزمایشی روی ۲۳۰۰ نفر از دانش‌آموزان ۶ تا ۱۷ ساله ایتالیایی کردند. در این آزمایش مشخص شد که امتیاز چپ‌دست‌ها در انجام محاسبات ریاضی‌ حدود ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر از دانش‌آموزان راست‌دست است.

نتایج تحقیقات دیگری که در مجله Neuropsychology منتشر شده است نیز نشان داد که نیمکره چپ و راست افراد چپ‌دست سریع‌تر از افراد راست‌دست با هم ارتباط برقرار می‌کند. به‌این‌ترتیب چپ‌دست‌ها قادر به پردازش سریع‌ترِ اطلاعات هستند؛ به احتمال زیاد همین مورد باعث موفقیت بیشتر چپ‌دست‌ها در بازی‌های رایانه‌ای یا ورزش‌های حرفه‌ای شده است.

4- نیمکره چپ مغز آن‌ها، نیمکره غالبشان است.

در حدود ۹۵ درصد از راست‌دست‌ها شاهد غلبه نیمکره چپ بر نیمکره راست هستیم. این نیمکره عملکرد بیشتری دارد و قسمت یادگیری زبان در آن تعبیه شده است. اما بر اساس جدیدترین نتایجی که مجله Psycholoty Today منتشر کرد، تنها ۷۰ درصد از نیمکره چپ افراد چپ‌دست به‌عنوان نیمکره غالب شناخته می‌شود و ۳۰ درصد باقی‌مانده، قابلیت‌های زبانی را میان دو نیمکره مغز به‌صورت مساوی به اشتراک می‌گذارد.

5- استعداد بیشتری برای ابتلا به میگرن، آلرژی و بعضی از بیماری‌ها دارند.

گوناگونی‌ بیولوژیکی باعث ایجاد افراد چپ‌دست شده است و برخلاف اینکه چپ‌دست‌ها شانس بیشتری برای انجام حرکات فیزیکی و ذهنی دارند در زمینه‌های پزشکی و مقاومت بدنی افراد خوش‌شانسی نیستند.

آزمایش‌های اخیر ثابت کرده است که چپ‌دست‌ها استعداد بیشتری برای آلرژی‌ و حساسیت‌ دارند، سردرد میگرنی و مشکل در تولید پادتن را می‌توان از دیگر مواردی دانست که احتمال دارد چپ‌دست‌ها به آن مبتلا شوند.

6- بیش از راست‌دست‌ها دچار بی‌خوابی می‌شوند.

در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۱ انجام شده است تعداد ۱۰۰ نفر که به اسپاسم خواب (اختلال حرکت دست یا پا در خواب) دچار بودند، در گروه‌های چپ‌دست و راست‌دست تقسیم شدند. محققین به این نتیجه رسیدند که ۶۹ درصد از بیماران راست‌دست دچار اختلال در دو دست و پاهای خود بوده‌اند، در حالی که ۹۴ درصد از بیماران چپ‌دست این اختلال را در دست‌ها و پاهای خود تجربه می‌کردند.

با درنظرگرفتن این موارد می‌توان گفت از‌آنجایی‌که اسپاسم خواب در قسمت لایه‌ بیرونی مغز انجام می‌شود، چپ‌دست‌ها بیشتر با اختلال‌هایی در خواب شبانه روبه‌رو هستند.

7- درک و بروز احساسات در آن‌ها متفاوت است.

در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۲ در نشریه PloS One منتشر شده است مشخص شد که فرآیند پردازش انگیزه در چپ‌دست‌ها در قسمت راست مغز این افراد انجام می‌شود. از طرف دیگر، پردازش انگیزه در راست‌دست‌ها در قسمت چپ مغز صورت می‌گیرد. این دستاورد می‌تواند رویکردهای جدیدی را برای درمان تغییر حالت‌های افراد به‌وسیله تحریک سمت چپ مغز به‌دنبال داشته باشد. البته این روش ممکن است برای راست‌دست‌ها مناسب باشد، اما درمان خوبی برای چپ‌دست‌ها نیست.

8- آب بیشتری می‌نوشند.

با تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، ثابت شد که چپ‌دست‌ها تمایل بیشتری به نوشیدن آب دارند. از طرف دیگر احتمال بیشتری وجود دارد که چپ‌دست‌ها به نوشیدنی‌های الکلی اعتیاد پیدا کنند، اما این تحقیقات ثابت کرد که اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی ربطی به چپ‌دست یا راست‌دست بودن افراد ندارد.

9-چپ دست‌ها هنرمندتر هستند

سال‌ها است که چپ دست ها در مورد قدرت خلاقیت‌شان رجزخوانی می‌کنند. ولی آیا این ادعا صحت دارد – آیا چپ دست بودن به معنی هنرمندتر یا خلاق‌تر بودن است؟ بر اساس پژوهشی که در مجله‌ی آمریکایی روانشناسی به چاپ رسید، شواهدی وجود دارد مبنی بر این‌که آدم‌های چپ دست دست‌کم از این جهت دارای خلاقیت هستند که آن‌ها معمولا در تفکر واگرا موفق‌تر هستند؛ تفکر واگرا نوعی روش ایده‌پردازی است که در آن بسیاری از راه‌حل‌های احتمالی مورد کاوش قرار می‌گیرند.

برای تعیین این‌که آیا چپ دست‌ها بیش از آدم‌های راست دست به دنبال حرفه‌های خلاقانه هستند یا خیر، اعضای باشگاه چپ دست‌ها (گروهی از چپ دست‌های پیشرو که به پژوهش‌ها و تولید محصولاتی مخصوص چپ دست‌ها اقدام می‌کنند) از بیش از ۲۰۰۰ شرکت‌کننده‌ی چپ دست، راست دست، یا دو دست نظرسنجی به عمل آوردند؛ آن‌ها دریافتند چپ دست‌ها به بهره‌مندی از هنر، موسیقی، ورزش، فناوری و اطلاعات گرایش دارند و بیش‌تر به این حوزه‌ها جذب می‌شوند. ولی این گرایش ممکن است به دریافت دستمزدهای کم‌تر ختم شود: به گزارش وال‌استریت جورنال، حقوق چپ دست‌ها به طور میانگین حدود ۱۰ درصد کم‌تر افراد راست دست است.

هرچند برخی از آدم‌ها این مطالعات را در این قرن مورد سوال قرار داده‌اند، اما فقط افزایش تعداد افراد چپ‌ دست است که به ارزیابی مجدد این ادعا منجر شده‌است.

بر خلاف باورهای عمومی، چپ دستها چندان هم انسانهای موفق تر و باهوش تری نیستند و البته پژوهشها اثبات کرده اند که چپ دست بودن احتمال ابتلا به برخی بیماریها را نیز افزایش نمی دهد.به طور خلاصه، بر اثر شواهد به دست آمده از مطالعات علمی چپ دستی پدیده مثبت و یا منفی محسوب نمی شود و تنها گونه ای از تفاوتهای میان انسانهاست. با این وجود، این واقعیت موجب نمی شود که از «روز چپ دستها» غافل شویم و از آن لذت نبریم.