مرگ منابع آبی البرز استارت می‌خورد/خطر در کمین زیست‌گاه‌های بومی

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - نیوشا فتحی زاده: مشکل تامین آب شرب پایتخت طی سال های گذشته متولیان امر را بر آن داشته است تا روش های مختلفی را برای حل این مشکل به کار گیرند، طرح های انتقال تونلی آب از سدهای کرج و طالقان به تهران از جمله این روش ها است که با نگرانی های زیادی همراه است. سال ۸۵ که طرح انتقال تونلی آب رودخانه کرج به پایتخت تصویب شد موجبات نگرانی فعالان محیط ‌زیست را فراهم کرد به طوری که تاکنون ادامه دارد زیرا میزان ذخیره آب رودخانه کرج باید جوابگوی محیط زیست جاده چالوس باشد تا حیات این محور توریستی را با مشکل مواجه نکند.

اما در لابلای طرح مشکلات ناشی از اجرای انتقال تونلی آب رودخانه کرج به پایتخت اینبار متولیان امر طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به پایتخت را مطرح کرده تا عملا دغدغه ای به دیگر دغدغه های استان البرز اضافه شود.

‌موضوع انتقال تونلی آب ازسد طالقان به تهران طرحی است که به دلیل سایه انداختن برعرصه های طبیعی البرز بسیاری از فعالان محیط زیست نگران اجرای آن هستند؛ زیرا عبور این طرح از دل کوه ها و ‌طبیعت تهدیدی برای منابع آبی و زیستگاه های استان البرز است.

چندی پیش سید حسین رضوی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان تهران اعلام کرده بود؛ اجرای طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به تهران مشکل آب شرب بخش هایی از پایتخت را حل می کند.

وی همچنین مدعی شده بود که اجرای این طرح انتقال آب به حفر ۵۱ کیلومتر تونل نیاز دارد، همچنین شرکت آب منطقه ای استان تهران برای اجرای این طرح با محیط زیست استان‌های البرز و قزوین مذاکراتی را داشته است.

سد کرج

خطر خشکسالی در کمین منابع آبی البرز

در ادامه باید گفت؛ برخی از مسئولان استان البرز و دوستداران طبیعت و محیط زیست نگرانی خود از اجرای این طرح که ممکن است وضعیت آب های زیرزمینی را به خطر بیاندازد، به صورت کتبی اعلام کرده و امیدوارند جلوی اجرای این طرح گرفته شود.

مجید رحمانی رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با اشاره به اینکه حدود دو سال است که این طرح در استان بررسی می شود؛ گفت: در نخستین گزارش تهیه شده توسط محیط زیست استان البرز که برای منابع طبیعی استان نیز ارسال شده آمده است؛ طرح انتقال تونلی آب از سد طالقان به پایخت به عنوان پدافند عامل برای خط لوله کنونی عمل کند.

وی در ادامه با بیان اینکه خط لوله کنونی انتقال آب از سد طالقان به تهران از دل شهر کرج عبور می کند که بعدها در آنجا نقاط مسکونی ایجاد شده است، گفت: در واقع حریم این خط لوله رعایت نشده و فشار آب انتقالی از این لوله زیاد است، از طرفی بیش از ۱۵ سال از عمر آن می گذرد و از استحکام کافی برخوردار نیست به همین دلیل هر لحظه ممکن است دچار آسیب شود، این امر موجب شد تا مسئولان به دنبال تعریف طرح جدید انتقال تونلی آب به تهران باشند.

رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با اشاره به اینکه در گزارش مشاور این طرح ذکر شده بود که ممکن است بر منابع آبی زیرزمینی و چشمه های دامنه جنوبی البرز اثرگذار باشد، افزود: این موضوع برای ما نیز آشکار است که وقتی طرحی از دل زمین عبورمی کند به تبع شریان های زیرزمینی که کار هدایت آب به سمت چشمه ها و قنوات را عهده دار هستند، دچار مشکل شده یا قطع می شوند.

مسیر طرح انتقال تونلی متاسفانه از دل کوه ها و محدوده روستاهای سرخه و وَرده است که منابع آبی البرز از آنجا تغذیه می شودرحمانی با برشمردن اینکه چشمه های زیادی در مسیر عبوری این طرح انتقالی آب وجود دارد که زیست بوم هایی در اطراف آن چشمه ها از گذشته شکل گرفته است، گفت: از جمله این موارد روستاهای بزرگ استان البرز مانند «ولیان»، «سرخه» و یا «وَرده» است که اگر منابع آبی اطراف این روستاها خشک شود، در واقع زیست بوم های قدیمی منطقه از بین می روند.

وی با اشاره به اینکه تهدیدات طرح انتقال تونلی آب ازسد طالقان به تهران برای زیست بوم های کهن البرز را به مجریان اجرای طرح نیز منعکس کرده ایم، گفت: آنها در پاسخ گفتند به ساکنان آن زیست بوم ها خسارت می دهیم تا محل سکونت خود را تغییر دهند، اما نگرانی ما چیز دیگری است چرا که دلواپس از بین رفتن زیست بوم های قدیمی هستیم.

رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز توضیح داد: پیشنهاد ما به متولیان این طرح انتقال تونلی آب که آسیب های زیادی برای محیط زیست و منابع آبی زیرزمینی البرز ممکن است به همراه داشته باشد، این است که به جای آن از خط لوله جدید انتقال آب در کنار لوله قدیمی موجود استفاده کنند که از مناطق دشتی روستاهای «فشند» و «هیو» عبور می کند زیرا مسیر طرح انتقال تونلی متاسفانه از دل کوه ها و محدوده روستاهای سرخه و وَرده است که منابع آبی البرز از آنجا تغذیه می شود.

رحمانی با بیان اینکه مشاوران طرح انتقال تونلی آب ازسد طالقان به پایتخت نتوانسته اند مسئولان دستگاه های استانی البرز را مجاب کنند که از نظر علمی و فنی این کار بهترین اقدام است، افزود: حتی ممکن است بعدها طرح های تکمیلی در اطراف این طرح انتقال تونلی آب تعریف شود زیرا این طرح از محدوده «زیاران» به سمت پاشنه سد کرج در «خوزنکلا» می رسد، از آنجا نیز دوباره تونلی ایجاد می کنند که از کوه های عظیمیه رد می شود و با عبور این تونل های آب تمامی منطقه دست خوش تغییراتی می شود.

با اجرای طرح انتقال تونلی آب از سد اطالقان به تهران، البرز و قزوین ضرر می کنندوی با تاکید بر اینکه در خصوص طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران بروز خیلی از حوادث برای عرصه های منابع طبیعی و محیط زیست البرز غیرقابل پیش بینی است، گفت: به همین دلیل مجاب نشده ایم که این طرح اجرایی شود زیرا به جز ضرر چیزی برای البرز به همراه نخواهد داشت.

رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با این توضیح که در قبال اجرای این طرح انتقال تونلی آب احتمال خشکیدگی بخشی از منابع آبی البرز وجود دارد، افزود: اجرای این طرح به تبع تهدیدی جدی برای زیست گاه های بومی استان نیز است، در ضمن ارتفاعات شمالی البرز که اکنون بکر و دست نخورده بوده و منطقه ای تفریحی و گردشگری برای استان است ممکن است با حفر تونل انتقال آب این خاصیت خود را از دست بدهد.

رحمانی با ذکر این نکته که جلسات متعددی پیرامون این طرح در استان داشته ایم، اظهار کرد: در طول دوسال اخیر و طی برگزاری جلسات مختلف مسائل کارشناسانه، علمی و توجیهی زیادی در مورد طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران بیان شد اما مسئله این است که تمامی این بررسی ها در نهایت به تصمیمات شرکت آب منطقه ای تهران می رسد زیرا آنها این نیاز را می بینند که در قالب یک طرح چنین تونلی ایجاد شود.

وی با تاکید بر اینکه در قالب چنین طرح تونلی به یقین حجم آب بیشتری نیز انتقال داده خواهد شد، گفت: با انجام این طرح استان های البرز و قزوین متضرر خواهند شد، به همین دلیل این قضیه را پیگیری کردیم تا موضوع طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران در کمیته ماده دو سازمان حفاظت محیط زیست کشور مطرح شود.

البرز با اجرای طرح انتقال تونلی آب سد طالقان به تهران مخالف استرئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز دلیل مطرح کردن مسئله انتقال تونلی آب از طالقان به تهران در کمیته کشوری مذکور که در آن برای طرح های بزرگ تصمیم گیری می شود را ارسال نامه ای از سوی محیط زیست البرز برشمرد و گفت: طی این نامه به صراحت مخالفت ادارات کل محیط زیست و منابع طبیعی و همچنین سازمان مدیریت و برنامه ریزی البرز با انجام این طرح بیان شده است.

رحمانی با تاکید بر اینکه هنوز در خصوص این طرح در کمیته ماده دو سازمان حفاظت محیط زیست کشور تصمیم گیری نشده است، افزود: مسئولان سازمان محیط زیست کشور خواستار ارائه سوابق و بررسی هایی در خصوص طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران شده اند، به همین دلیل هنوز به نتیجه نهایی در این مورد نرسیده اند.

وی در ادامه گفت: به یقین طرح های بهتری مانند استفاده از لوله های قوی انتقال آب می تواند جایگزین این طرح تونلی شود که از دل شهر کرج نیز عبور نکند و حریمی برای آن تعریف کرد.

رئیس اداره مهندسی و مطالعات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز در پایان تاکید کرد: ما تا زمانی که طرح انتقال تونلی آب از طالقان به تهران به عنوان یک طرح ملی در کمیته ماده دو محیط زیست کشور مصوب نشود، مجوز عملیاتی شدن آنها را صادر نمی کنیم.