برنامه «خانه ما» یک میراث فرهنگی است/ هر قشری نماینده خود را در این برنامه می‌بیند

علی جعفری، استاد دانشگاه صداوسیما در گفتگو با خبرنگار فرهنگی دانشجو، مهمترین ویژگی «خانه ما» را که وجه تمایز آن با دیگر برنامه‌های اجتماعی تلویزیون است، مانا بودن آن دانست و در این خصوص اظهار کرد: این برنامه بخشی از روحیات فرهنگی ما محسوب می‌شود. به همین دلیل برنامه‌ای نیست که با گذشت زمان بی ارزش شود. چون این برنامه سبک زندگی عمومی ایرانی‌ها را در قومیت‌های مختلف و در این برهه زمانی ثبت می‌کند، می‌توان گفت: نمایندگی کامل و جامعی که این برنامه از نهاد خانواده در وضعیت کنونی یعنی دهه نود می‌کند برای همیشه در آرشیو ملی ایران باقی خواهد ماند. یعنی چهل سال بعد اگر بگویند نهاد خانواده در ایران چگونه بوده، این برنامه با تنوع نسبی منبع خوبی است.
وی از این مستند مسابقه به عنوان یک میراث فرهنگی یاد کرد و افزود: «خانه ما» یک چهره واقعی از زندگی در ایران را به نمایش می‌گذارد. در ایران روند‌های دیگری هم غیر از زندگی وجود دارد. مانند آسیب‌های اجتماعی، اما آن چیزی که رسانه‌های ما از آن غافل هستند، خود زندگی است.
مشاور «خانه ما» تاکید کرد: بسیاری از تولیدات تلویزیون، بیش از این که به زندگی بپردازند به حواشی و آسیب‌های آن توجه دارند. این برنامه نماینده تمام عیاری از زندگی در دهه نود است و نشاط، سرزندگی، خلاقیت، تعامل، همزیستی و اغلب ویژگی‌هایی ذاتی زندگی ایرانی در آن تجلی می‌کند؛ لذا هم با مخاطب امروز ارتباط مستقیم برقرار می‌کند و هم میراثی است برای آیندگان که بدانند سبک زندگی دهه نود ایرانی چه شکلی بوده است.
جعفری خاطرنشان کرد: این برنامه جزو معدود برنامه‌هایی است که خانوادگی تماشا می‌شود و برای هر قشر و سن خانواده ما به ازایی در آن وجود دارد. به نظرم این ویژگی یکی دیگر از دلایل ماندگاری برنامه شده است.
استاد دانشگاه سوره یادآور شد: در این برنامه اقشار مالی متفاوتی حضور دارند. به طور مثال از حضور خانواده‌های متمول هم استفاده شده ولی، نه با نگاهی انتقادی و کینه جویانه این افراد را نشان داده و نه با یک بازنمایی اشرافمندی. این یکی از مزیت‌های برنامه است. اینکه از هر قشر اقتصادی نماینده‌ای در برنامه وجود داشته باشد که از یک تعادل و توازنی بهره‌مند شود، به شیرینی برنامه می‌افزاید.
وی تصریح کرد: اینکه برنامه مستقیما روی اقتصادی مصرف کردن مردم تاثیر بگذارد، توقع زیادی است. چون هدف برنامه تلویزیونی این است که پویایی، الهام بخشی و عواطف ایرانی را بازنمایی و با مخاطبانش تعامل برقرار کند و احساس تحرک و امید به آینده را به مخاطب اش القا کند.
جعفری ادامه داد: حالا اگر این برنامه بتواند در نگرش اقتصادی خانواده ایرانی تاثیراتی بگذارد که مثلا می‌شود با روش مقتصدانه تری هم زندگی کرد خوب است. ولی از رسانه بیشتر باید انتظارات فرهنگی و هویتی داشت. البته این برنامه توانسته در زمینه نگرش اقتصادی تاثیر مثبتی بگذارد.
مشاور «خانه ما» با اشاره به اینکه برنامه از متن قدرتمند و فاخری برخوردار است، تاکید کرد: می‌توان نکات دیگری به برنامه اضافه کرد. به طور مثال این برنامه وجه ایرانی خیلی خوبی دارد. بخش اسلامی قابل توجهی هم دارد، ولی به نظرم میتواند وجوه اسلامی آن، یعنی لطافت‌های فرهنگی و اسلامی بیشتر نمود پیدا کند. البته به شیوه‌ای که شعارگونه نباشد. مثلا فردی که نریتور برنامه است و به نمایندگی از سازندگان برنامه در خانه شرکت کننده‌ها صحبت می‌کند، آقا است. چه بهتر است در این بخش با توجه به اینکه گاهی خانم‌ها در خانه هستند، از یک خانم استفاده شود. به نظرم با این کار فضای ایرانی و اسلامی تری در برنامه حاکم می‌شود.
وی در پایان گفت: همچنین در فرهنگ اقتصادی اسلام آموزه‌هایی وجود دارد که به شکل غیر مستقیم می‌تواند در برنامه اعمال شود. به طور مثال خمس دادن آیین فاخری است که کاش به شکلی که شعارگونه نباشد در قسمت‌هایی از برنامه مطرح شود. یا در مورد حلال بودن و حق الناس در این برنامه صحبت شود.