به عقیده کارشناسان "کاهش سرمایه اجتماعی" یکی از مهمترین مشکلاتی است که در کنار وضعیت بد اقتصادی این روزها گیربانگیر جامعه شده است. به واسطه وضعیت بد اقتصادی و اجتماعی، سرمایه اجتماعی دولت که بخش اعظم حکومت است این روزها کاهش زیادی پیدا کرده و ترمیم آن ضروری است.

جیمز کلمن اندیشمند اجتماعی، سرمایه اجتماعی را وسیله ­ای برای تبیین نحوه همکاری و تعاون افراد با یکدیگر می ­داند که متضمن شبکه­ های مبتنی بر اعتماد و ارزش­های موثر می­باشد. با این تعریف "سرمایه اجتماعی" صرفاً به معنای محبوبیت نیست و "اعتماد" یکی از مهمترین مولفه ­های اصلی آن است.

"شفاف سازی" ، "جوانگرایی" و "ارتباط مستقیم با مردم و قشر هدف" سه گانه­ای برای افزایش سرمایه اجتماعی هستند که اگر به سایر ارکان حکومت و به خصوص دولت تسری پیدا کند باعث ترمیم و بهبود سرمایه اجتماعی از دست رفته می شود.

1- همانطور که رهبر انقلاب فرموده اند مسئولان جز در موارد نظامی، امنیتی و اموری که با دشمن مقابله داریم، باید شفاف باشند و هیچ رازی را از مردم پنهان نکنند. پس مردم نباید نامحرم باشند و هنگامی که مردم خود را ناظر امور بدانند قطعاً میزان اعتمادشان به مسئولان بیشتر می­شود.

بطور مثال اخیراً وزارت کار رویکرد مناسبی مبتنی بر شفافیت و شفاف سازی در پیش گرفته که باعث افزایش نظارت عمومی بر فرایندها می شود، انتشار حقوق مدیران هلدینگ­های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی، انتشار اسامی دریافت کنندگان وام 4 درصدی اشتغال، حذف پاداش هیئت مدیره ها و حذف سهمیه بندی اعمال شده در خصوص بیش از 4 هزار نفر از مستمری بازماندگان بیمه شدگان فوتی صندوق بیمه و عشایر که منجر به افزایش 58 درصدی مستمری_های افراد این سهمیه بندی شده از این دست اقدامات شفاف است.

2- سالهاست که پست های مدیریتی در کشور بین تعدادی افراد پا به سن گذاشته می چرخد و سازمان ها و وزارتخانه ها تبدیل به مجمع پیرمردها شده ­اند، انتخاب و اعتماد به جوانان و انتصاب آنها به عنوان معاونین وزیر، مدیران میانی و اعضای هیئت مدیره شرکت ها می تواند باعث "اعتماد به نفس" و انگیزه جوانان و متعاقب آن افزایش سرمایه اجتماعی می شود.

اینکه زمام امور در اختیار افراد چسبیده به صندلی باشد و جوانان همواره پشت این سد باشند و فرصتی حتی برای ارائه ایده­هایشان نداشته باشند باعث سرخوردگی آنها می شود.

3- ارتباط بی واسطه، مستقیم و مستمر با مردم و اقشار هدف مانند بازنشستگان، کارگران و ... توسط مسئولین دولتی و حکومتی می تواند در افزایش سرمایه اجتماعی به شدت موثر باشد، مردم وقتی ببینند که راحت می توانند به مسئولان دسترسی داشته باشند و مانند اوایل انقلاب در اتاق مدیران به روی مردم و بخصوص قشر مستضعف باز باشد در بهبود سرمایه اجتماعی موثر است.

"شفافیت" ، "جوانگرایی " و " گفتگوی بی واسطه با مردم" سه گانه ­ای است که اگر دولتمردان بر انجامش اهتمام جدی داشته باشند قطعاً شاهد افزایش سرمایه اجتماعی خواهیم بود.

کلیه وزرا و مسئولین نیز باید همین راهکارهای شفافیت، جوانگرایی و گفتگوی بی واسطه با مردم را دنبال کنند که منجر به افزایش سرمایه اجتماعی می­شود. توئیت بازی و استخدام نمایندگان ادوار و دادن آپارتمان و غیره دردی از دردهای مردم را دوا نمی کند. باید بین مردم آن هم بدون اسکورت و محافظ رفت تا فهمید درد مردم چیست.