مات و مبهوت گرانی کاغذ!

به گزارش ایسنا، این کیوسک در واقع دفتر نمایندگی روزنامه اطلاعات بوده و صاحب آن، سوای فعالیت در عرصه انتشار اخبار و آگهی، از محل فروش روزنامه بازیافتی نیز مشغول کسب درآمد است. شاید بپرسید مگر روزنامه باطله می‌تواند به عنوان منبع درآمد محسوب شود؟

روزنامه باطله کیلویی چند؟

امروز همکارم رامین را در کیوسک تنها می بی نم و قصد دارم از او درباره این موضوع سوالاتی را بپرسم اما گویا شاهد از غیب رسید. دو بانوی میانسال خسته از گرمای تابستان وارد کیوسک شده و خواهان خرید روزنامه باطله هستند.

آقا روزنامه باطله دارید؟ یکی از خریداران می پرسد و رامین در جواب می‌گوید: "چند کیلو حاج خانم؟ " خریدار ادامه می‌دهد: "کیلویی چنده؟ " رامین می‌گوید کیلویی ۱۵ هزار تومان و با خنده اضافه می‌کند: روزنامه باطله الان از روزنامه معمولی گران‌تر شده تازه اگر پیدا بشه.

من مات و مبهوت پس از شنیدن قیمت روزنامه باطله محو گفت و گو فروشنده و خریدار می‌شوم. رامین برخلاف تمامی کاسبکاران در این دوره و زمان، به قصد کمک و راهنمایی منصفانه به دو بانوی خریدار پیشنهاداتی را نیز مطرح می‌کند.

روزنامه روی گیشه، ارزان‌تر از روزنامه باطله

رامین با لبخندی ملیح: حاج خانم شما ۶ تا روزنامه اطلاعات امروز را بخرید برابر یک کیلوگرم میشه و برای شما به صرفه تره چون هم قیمت هر روزنامه هزار تومنه و هم اینکه صفحاتش بزرگ‌تر و کاغذش هم نرم تره، به نظرم به نفع شماست. البته روزنامه‌های هزار تومنی زیاده ولی خب کاغذ اطلاعات یه چیز دیگست.

پس از این دیالوگ مانند شخصی شده بودم که از یک مشت محکم تمام حواس خود را از دست داده باشد. زمان برایم متوقف شده بود. تنها صدایی که می‌شنیدم مربوط به قیمت روزنامه باطله می‌شد و پیشنهاداتی که رامین به خریداران با خنده ارائه کرده بود و مدام این گفت و گوها در گوشم می‌پیچید.

گرانی کاغذ چه عواقبی داشت؟

پس از رفتن خریداران حواسم را جمع کردم و از همکارم علل این مشکل را جویا شدم. رامین شیخ اشکوری از اوضاع بد کاغذ و گرانی‌ها و کمبودهای اخیر گفت و ادامه داد: اکثر روزنامه‌های محلی، استانی و حتی سراسری کاهش سایز داده و تعداد اوراق خود را کم کرده اند. مصداق آن روزنامه همشهری که ضمیمه استانی خود را قطع کرده است.

اشکوری با بیان اینکه اکنون اکثر نشریات خواهان روزنامه‌های بازیافتی خود هستند، خاطرنشان کرد: تا پیش از مشکلات کاغذ و در پاییز سال گذشته هر کیلوگرم روزنامه باطله به مبلغ ۲ هزار تومان به فروش می‌رسید اما اکنون قیمت یک کیلو روزنامه بازیافتی از قیمت روزنامه روز بیشتر شده است.

وی از احتمال بروز سودجویی در وانفسای گرانی روزنامه بازیافتی سخن گفت و تصریح کرد: این احتمال وجود دارد که دکه داران تمامی سهمیه روزنامه‌های ارزان قیمت خود را بر روی گیشه قرار نداده و با فروش مقدار بیشتر بازیافتی آن که بسیار سودمندتر است، درآمد به مراتب بیشتری را کسب کرده و سود بیشتری داشته باشند.

به صحبت‌های رامین اکتفا نکرده و موضوع را از چند دکه دار دیگر نیز جویا شدم. آنان نیز صحبت‌های همکارم را تائید کردند.

یکی از آنان می‌گوید: اکنون روزنامه‌ها سهمیه شهرستان‌ها را به شدت کاهش داده اند و روزنامه‌های مانند همشهری و ایران نیز ضمیمه شهرستان یا ندارند و یا به ندرت چاپ می‌کنند.

دیگری می‌گوید: پیشتر ما خرید روزنامه باطله نداشتیم اما اکنون خودمان کیلویی ۱۲ هزار تومان خریده و ۱۵ هزار تومان می‌فروشیم که البته در شهرهای دیگر و حتی برخی روستاها روزنامه باطله تا کیلویی ۲۰ هزار تومان نیز به فروش می‌رسد.

اما مگر روزنامه باطله چه کاربردهایی دارد؟ این موضوع را از یک دکه دار دیگر می پرسم و او می‌گوید: اولین مصرف روزنامه باطله برای اسباب کشی جهت کاغذ پیچ کردن ظروف و لوازم شکستنی است.

وی ادامه داد: شیشه پاک کردن مصرف رایج و همگانی روزنامه بازیافتی است و از دیگر موارد مصرف، می‌توان به استفاده از کاغذ باطله در انتهای سبدهای میوه برای چیدن انواع میوه‌های آبدار اشاره کرد. بعضاً سبزی فروشی‌ها نیز از روزنامه باطله استفاده می‌کنند.

تأثیرات گرانی و کمبود کاغذ از زبان چند مدیرمسئول

موضوع برایم حساس‌تر می‌شود. به سراغ چند مدیرمسئول در نشریات متفاوت می‌روم و این موضوع را پیگیر می‌شوم.

مدیرمسئول دوهفته نامه «شالیزار» که یک نشریه محلی بوده معتقد است: مشکلات گرانی و کمبود کاغذ بیانگر عدم توجه و اهمیت مسئولان کشور به موضوع روزنامه، نشریه و بطور کلی رسانه است.

سیدامید ساداتی در گفت و گو با ایسنا مشکلات چاپ و نشر در کشور را نشانگر افول فرهنگ در جامعه دانست و اظهار کرد: در جامعه‌ای که مسئولان آن مشغول فضای مجازی هستند و انتشار اخبار و عقاید را از آن طریق دنبال می‌کنند باید روزنامه‌ها و نشریات در چنین مشکلاتی غرق شوند.

ساداتی با تبیین ارتباط فرهنگ و سرانه روزنامه خوانی در یک جامعه به تیراژ برخی روزنامه‌های بزرگ دنیا اشاره کرد و گفت: کشور ژاپن تنها با ۲ روزنامه خود یعنی «یومیوری» و «آساهی» رقمی بیش از ۱۵ میلیون نسخه در روز روزنامه به چاپ می‌رساند که این تنها مربوط به بخش کوچکی از گستره مطبوعات در جامعه متمدن ژاپن است.

وی با بیان اینکه مشکلات کاغذ در روزنامه‌های بزرگ کشور، اکثر آنان را مجبور به کاهش تیراژ کرده است، در پاسخ به این پرسش که چالش‌های اخیر چه تأثیری در روند کاری شما ایجاد کرده، گفت: تا سال گذشته نشریه به صورت منظم هر ۲ هفته یکبار به چاپ می‌رسید اما اکنون به چاپ ماهانه بسنده کرده ایم.

چالش‌های اخیر بر رسانه‌های مکتوب ناشی از عملکرد نامطلوب مسئولان

مدیرمسئول روزنامه «حرف مازندران» که یک نشریه استانی با گستره توزیع در همه شهرستان‌های استان است تأثیر چالش‌های اخیر بر رسانه‌های مکتوب را ناشی از عملکرد نامطلوب مسئولان در این عرصه عنوان کرد و افزود: مسئولان با همه ادعای خود در زمینه فرهنگ هیچ مشکلی را حل نکرده و دغدغه فرهنگ ندارند.

شکرالله رضازاده شرمه، اولین تأثیر گرانی کاغذ را معطوف حوزه نشر دانست و خاطرنشان کرد: بیشترین تأثیر بر روی روزنامه و نشریات است که سبب کاهش تعداد صفحات و سایز و اندازه روزنامه‌ها می‌شود که خوشبختانه روزنامه حرف، علیرغم تمام ناملایمات اخیر توانسته مقابل این اتفاقات ایستادگی کند.

رضازاده تصریح کرد: عدم اتخاذ تصمیم در بحران کمبود و گرانی کاغذ از سوی مسئولان ذی ربط به هیچ عنوان پذیرفته نیست.

وی به پرداخت یارانه مستمر کاغذ به صورت هر سه ماه یکبار در سنوات گذشته علیرغم مبلغ ناچیز آن اشاره کرد و افزود: اکنون این پرداختی به سالی یکبار یا هر ۸ ماه یکبار تقلیل پیدا کرده و هیچ نظم مشخصی در پرداخت یارانه کاغذ به اهالی مطبوعات و چاپ و نشر وجود ندارد.

مدیرمسئول روزنامه حرف مازندران با اشاره به اینکه برای حل برخی چالش‌ها می‌توان از تدابیر داخل استانی استفاده کرد، گفت: با مدیریت اعتبارات و منابع استانی بخش اعظم مشکلات قابل حل است.

وی خاطرنشان کرد: مسئولان اعتقاد به انجام کارهای بنیادی و اساسی ندارند، بر خلاف ادعاهایی که وجود دارد ارز دولتی به کاغذ داده نشده و اگر هم اختصاص یافته مشخص نیست در کجا هزینه شده و چرا به دست ناشرین و اهالی حوزه مطبوعات نرسیده است.

افزایش ۲ برابری انتشار نشریه

حسین کاظمی پرندان مدیرمسئول دوهفته نامه «صبح طبرستان» که به دلیل مشکلات گرانی و کمبود کاغذ چاپ نشریه خود را متوقف کرده است، در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: پس از افزایش قیمت کاغذ هزینه‌های جاری انتشار نشریه دقیقاً ۲ برابر افزایش یافت.

وی افزود: بدلیل استقلال دوهفته نامه، عدم وابستگی و همچنین رویکرد انتقادی، نشریه مورد پذیرش برخی دستگاه‌های اجرایی منفعل قرار نگرفت و برای اخذ رپرتاژ آگهی و تبلیغات دچار مشکل شد که در نهایت با کمبود منابع مالی، توزیع نشریه متوقف شد.

کاظمی با بیان اینکه در مدت فعالیت نشریه از سال ۹۴ تا ۹۷ حتی یک ریال کمک مالی به نشریه از سوی اداره مربوطه نشد، تصریح کرد: اگر قیمت کاغذ ارزان و کمبودها جبران شده و مشکلات و چالش‌های اخیر مرتفع شود، ۱۰۰ درصد چاپ و توزیع این نشریه از سر گرفته خواهد شد.

اتفاق جالب ماجرا در مازندران

اما نکته تأمل برانگیز ماجرا اینجا نمایان می‌شود که برخی مسئولان استانی خود صاحب امتیاز روزنامه بوده و از نزدیک با شرایط چاپ، نشر و توزیع نشریات و همچنین به اتفاقات و چالش‌های کمبود و گرانی کاغذ اشراف کامل دارند.

حال سوال اینجاست که چرا در یک استان که مسئولان آن نیز از دلسوختگان مطبوعات هستند هیچ سیاستی را در قبال این حجم از مشکلات در پیش نگرفته و تصمیم و تدبیری اتخاذ نمی‌کند؟

گزارش از نوید ساداتی خبرنگار ایسنا مازندران

انتهای پیام