جرم «دیدن این فیلم جرم است» چیست؟

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، محمدرضا شفاه تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است» به کارگردانی رضا زهتابچیان شب گذشته با حضور در برنامه تلویزیونی «هفت» درباره بلاتکلیفی این فیلم برای اکران عمومی و دست‌انداز‌های پیش روی این فیلم برای دریافت پروانه نمایش، توضیحاتی ارائه کرد.

شفاه در گفتگو با محمدحسین لطیفی کارگردان سینما و مجری برنامه «هفت» درباره وضعیت فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است» توضیح داد: واقعیت این است که سوال درباره وضعیت این فیلم، سوال خود ما هم هست! هفته گذشته و به‌دلیل همین نگرانی بود که نامه‌ای را خطاب به آقای طباطبایی‌نژاد معاون تازه‌منصوب ارزشیابی و نظارت نوشتیم و درخواست کردیم که وضعیت فیلم ما را روشن کنند. وضعیت بلاتکلیفی فعلی به‌شدت به فیلم ما آسیب می‌زند.

وی ادامه داد: خاطرم هست در ایام جشنواره فجر به برخی دوستان می‌گفتم که اتفاقات و اظهاراتی وجود دارد که من را به نسبت قبل نگران‌تر می‌کند که مبادا مجوز اکران برای فیلم صادر نشود. برخی آن زمان احساس می‌کردند که این اظهارات تبلیغاتی است، اما واقعاً بنای ما از ابتدا این بود که فیلم در ایام نوروز ۹۸ اکران شود. ابتدا گفتند نیروی انتظامی مخالف نمایش فیلم است و باید نظر آن‌ها جلب شود. جلسات متعددی هم داشتیم تا نهایتاً دوستان نیروی انتظامی در زمان مقرر نظر خود را به‌صورت مکتوب به ارشاد اعلام کردند.

شرط کردند فیلم نباید نوروز اکران شود!

شفاه افزود: بعد از آن به ما اعلام شد که در صورتی پروانه نمایش برای فیلم شما صادر می‌شود که آن را در عید نوروز اکران نکنید و واقعاً نمی‌دانم آیا این شرط برای صدور پروانه نمایش یک فیلم چقدر در سینمای ایران مسبوق به سابقه بوده است. ما حتی برای اکران نوروز درخواست هم داده بودیم، اما تأکید شد که باید انصراف بدهید و نهایتاً هم تصمیم بر این شد که اکران نوروز را از دست بدهیم. معترض این وضعیت بودیم، اما واقعاً احساسمان این بود که بعد از این تصمیم پروانه نمایش فیلم صادر خواهد شد، اما بعد از چهارماه انتظار و ارائه درخواست رسمی و کتبی، هنوز پروانه نمایش برای فیلم صادر نشده است. هر بار هم به مراجعی ما را ارجاع دادند که به ظاهر ارتباطی با صدور پروانه نمایش فیلم نباید می‌داشتند!

وی تأکید کرد: در این بازه زمانی چهارماهه تصمیم ما این بود که هیچ تحرک رسانه‌ای نداشته باشیم چراکه قائل به این بودیم که بررسی برای صدور پروانه نمایش، حق طبیعی وزارت ارشاد است. اما بعد از این زمان احساس کردیم باید رسانه‌ها را در جریان قرار دهیم تا حق فیلم سلب نشود.

تهیه‌کننده «دیدن این فیلم جرم است» تأکید کرد: اگر تعلل در صدور پروانه نمایش فیلم بیش از این ادامه پیدا کند، عملاً ما فرصت اکران فیلممان در سال جاری را از دست خواهیم داد. در سال‌های بعد هم امکان دارد فیلم کهنه شود و باز همین هم به دلیل دیگری برای اکران نشدن فیلم تبدیل شود.

شفاه در ادامه در پاسخ به اظهارنظر محمدحسین لطیفی مبنی‌بر تحت فشار بودن ارشاد از بیرون برای عدم صدور پروانه نمایش فیلم «دیدن این فیلم جرم است» تأکید کرد: همه چیز علی‌الظاهر در داخل ارشاد است و مثلاً وقتی پیگیری می‌کنیم ما را ارجاع می‌دهند به مذاکراتی در سطح وزیر ارشاد. مذاکرات هم انجام می‌شود، اما وقتی پیگیری می‌کنیم مجدد به پاسخی نمی‌رسیم. این یک چرخه باطل است که طبیعی است به نتیجه هم نمی‌رسد.

آیا شخص وزیر ارشاد هم زیر فشار است؟

لطیفی باردیگر تأکید کرد که «این شرایط می‌توان نشان‌دهنده فشار از بیرون حتی به شخص وزیر ارشاد باشد» که شفاه در پاسخ گفت: به نظرم اگر چنین فشاری وجود دارد باید صراحتاً اعلام شود. «شفاف‌سازی» که شعار جناب آقای انتظامی ریاست سازمان سینمایی است، یکی از مصادیقش همین است. البته من امید دارم با توجه به سابقه جناب طباطبایی‌نژاد که همیشه با جوانان کار کرده‌اند، این فیلم، که تجربه اول یک فیلمساز جوان است، تعیین تکلیف شود. کاش حداقل اعلام کنند که تصمیم‌گیری درباره این فیلم برعهده ما نیست، تا ما تکلیف خود را بدانیم. روش و رویکرد فعلی دوستان باب هرگونه مذاکره را بسته است چراکه ما اساساً نمی‌دانیم در چه وضعیتی قرار داریم.

در ادامه لطیفی این جنس بلاتکلیفی را مسبوق به سابقه دانست و به‌عنوان مثال به فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش اشاره کرد، که شفاه در واکنش به آن گفت: در آن نمونه هم گفته شده برخی مراجع با فیلم مشکل دارند و حالا یا مذاکرات با ایشان به نتیجه می‌رسد یا خیر! اما درباره فیلم ما اساساً نمی‌دانیم مشکل از کجاست و باید با چه کسی در این زمینه مذاکره کنیم!

مجری برنامه «هفت» در ادامه با اشاره به حساسیت‌ها نسبت به جنس خاصی از فیلم‌ها گفت: زمانی که فیلم سینمایی «آژانس شیشه‌ای» ابراهیم حاتمی‌کیا اکران شد، بسیاری از ما در سالن می‌گفتیم چطور جرئت کردند چنین چیزی را بسازند و نمایش بدهند، اما واقعیت این بود که همه مردم آن فیلم را دیدند و اتفاقی هم نیفتاد. بالاخره این جنس فیلم‌ها یا درباره یک واقعیت موجود در جامعه صحبت می‌کنند یا نه؛ اگر نه که جای نگرانی ندارد! «دیدن این فیلم جرم است» مشخصاً حاصل دغدغه مشترک یک تهیه‌کننده و کارگردان است که به راحتی می‌توانستند سراغ سوژه دیگری بروند، اما به‌عنوان یک خودی و از سر دردمندی این فیلم را ساخته‌اند. وقتی این فیلمساز دردمند را اینقدر اذیت کنیم، فردا تبدیل به چه فیلمسازی می‌شود؟!

سینما را اجل از مجادلات سیاسی می‌دانیم

شفاه در تکمیل این اظهارات لطیفی تأکید کرد: برخی نگاه بسیار سطحی به فیلم دارند و احساس می‌کنند این فیلم ساخته شده تا یک جناح سیاسی خاص را بزند. اگر در وزارت ارشاد هم برخی دوستان چنین نگاهی به فیلم دارند و احساس می‌کنند فیلم علیه جناح متبوع آن‌ها است، پاسخ من این است که ما اساساً فیلمسازی را اجل از این نگاه سطحی می‌دانیم. نه وقت‌مان اینقدر بی‌ارزش است و نه وسیله «سینما» را اینقدر بی‌ارزش می‌دانیم که آن را صرف مجادله دو جناح کنیم.

وی تأکید کرد: اعتقاد ما این است که آنچه ساخته‌ایم، نقد «سیاست‌ورزی» در جامعه امروز است که نه چپ و راست دارد و نه اصلاح‌طلب و اصولگرا. مهمترین شاهد ما هم خود فیلم است که نشانه‌هایی از همه این افراد در آن وجود دارد. شاهد دیگر هم این است که امروز هر دو جناح سیاسی مخالف فیلم هستند!

تهیه‌کننده «دیدن این فیلم جرم است» در ادامه تأکید کرد: ما این فیلم را نعل به نعل مطابق فیلم‌نامه‌ای که به ارشاد ارائه کرده بودیم ساختیم و حتی برخی از بخش‌های فیلمنامه را به تشخیص خودمان کوتاه کردیم. وقتی اینگونه پا به پای دوستان حرکت کرده‌ایم توقع نداریم بازی را به هم بزنند.

شفاه در بخش پایانی صحبت‌های خود تأکید کرد: تیم تولید این فیلم در اثر این جنس فشار‌ها و سختی‌ها قرار نیست خسته شود و سراغ سینمایی بی‌خاصیت برود. ما همین امروز آمادگی کامل برای ساخت «دیدن این فیلم جرم است ۲» را داریم. ایده‌ها و طرح‌هایی داریم و اینگونه نیست که به‌واسطه سختی‌ها سراغ سینمایی کم‌خطر برویم. تکلیف ما این است که اگر اشکالی در کشور وجود دارد آن را بگوییم و معتقدیم نگفتن‌ها باعث افزایش اشکالات شده است.

محمدحسین لطیفی در پایان این گفتگو تأکید کرد: امیدواریم دوستان وزارت ارشاد تصور نکنند که این برنامه به‌دنبال ایجاد فشار برای صدور پروانه نمایش یک فیلم بوده است و معتقدیم دوستی‌ها را باید ادامه داد.