نغمه سرایی 60 شاعر در شمال ترانه

به گزارش ایرنا، بهروز ایرانی شاعر و ترانه سرا در خصوص هدف خود از گردآوری این ترانه ها در قامت یک کتاب گفت: مقصود اصلی من برای گردآوری این مجموعه شناساندن ترانه‌سرایان مستعدی است که به علل مختلف از معرفی به جامعه‌ی ترانه کشور جا مانده‌اند. با این حال آثار زیادی از ترانه‌سرایان پرآوازه هم در این مجموعه وجود دارد که با قدرت درخشیده‌اند.

وی اظهار داشت: به‌طور کلی هدف خود را این قرار داده‌ام که به دور از جهت‌گیری‌های فکری و انجمنی و در حد توان خود مجموعه‌ای از ترانه شمال کشور تدوین و به مخاطبان ترانه ارائه کنم.

وی افزود: کتاب حاضر انعکاسی از ذوق ترانه‌سرایان جوان گیلان و مازندران در آیینه‌ی ترانه است که مانند سایر مجموعه‌های این چنینی، قطعاً خالی از نقص و کاستی نمی‌تواند باشد.

وی خاطرنشان کرد: «شمالِ ترانه» تنها گوشه‌ای از تلاش‌های ترانه‌سرایان شمال کشور در عرصه ترانه را شامل می‌شود و بدون شک تمام توان و ظرفیت این منطقه را دربر نمی‌گیرد.

ایرانی یاداور شد: ترانه‌سرایان این مجموعه که طی فراخوانی از آن‌ها برای ارسال آثارشان دعوت به عمل آمد، با ارسال ترانه‌های خود که طیف وسیعی از سلیقه‌ها، صداها و نگاه‌ها را دربر می‌گیرد ما را در گردآوری این مجموعه یاری کردند.

این شاعر و ترانه سرا در خصوص وضعیت امروز ترانه در کشور گفت: ترانه‌ی امروز گیلان و مازندران، به یمن عصر ارتباطات و امکان ایجاد ارتباط سرایندگان با یکدیگر از شمال تا جنوب، شرق تا غرب و حتی بیرون از مرزهای کشور، رو به ارتقاست و در مسیر تعالی قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه ترانه‌سرایان در تمام دوره‌ها، تحت‌تأثیر جریان‌های زمان خود ترانه سروده‌اند، افزود: در سال‌های اخیر خون تازه‌ای در رگ‌های این پیکر جریان یافته است که به آن سرزندگی و نشاط می‌بخشد.

وی اظهار داشت: ترانه‌سرای امروزی در فضایی به وسعت جهان زندگی می‌کند. او با جسارت بالای خود در بیان آنچه از ذهنش می‌گذرد در حال تجربه‌ی فضاهای متفاوتی‌ست و متناسب با شرایط خود و اجتماعش گاهی به شیوه‌ی عامه‌پسند و بازاری می‌نویسد و گاهی ترانه‌ای با شاعرانگی بیشتر ارائه می‌دهد.

ایرانی در مورد تفاوت بین ترانه های قدیم و جدید تصریح کرد: در گذشته‌ی بسیار دور و از همان آغاز شاعران شعرهای خود را به صورت آهنگین و همراه با موسیقی می‌خواندند. با گذشت زمان تغییراتی در ارائه‌ی شعر با موسیقی به وجود آمد که مرزهایی بین شعر و ترانه را پدید آورد.

این شاعر و ترانه سرا یاداور شد: در اوایل دهه ی ۵۰ ترانه‌سرایان دست به ابتکاری تازه در سرودن زدند و با نوشتن ترانه‌هایی که از زبان نوشتاری و کلاسیک به زبان گفتار عامیانه نزدیک می‌شد جریانی موسوم به ترانه‌ی نوین را شکل دادند. ترانه «دو ماهی» سروده شهریار قنبری را که در دهه ۵۰ منتشر شد، می‌توان آغازی برای این جریان در نظر گرفت. به‌تدریج که این شیوه با مقبولیت مواجه شد و ترانه‌سرایان دیگر نیز تحت‌تأثیر آن قرار گرفتند. علاوه بر شهریار قنبری، اردلان سرفراز و ایرج جنتی عطایی را نیز می‌توان از سردمداران این جریان و در رأس مثلث طلایی ترانه نوین دانست.

ایرانی خاطرنشان کرد: پیروزی انقلاب و به‌دنبال آن تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، روی کار آمدن موسیقی پاپ و گسترش بیشتر قطعات موسیقی در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، عواملی بودند که زمینه‌ساز تحولات شگرفی در این جریان شدند و به آن تکامل بخشیدند.

به گفته وی روند این تکامل تا امروز بی‌وقفه بوده است و با پرداختن ترانه‌سرایان به موضوعات مختلف و توسعه‌ی دایره واژگانی و به‌طور کلی با تجربه‌ی سبک‌های شخصی همچنان ادامه دارد.

ایرانی اظهار داشت: امروزه موجی نو در تلاش است توجه بیشتری به کلام نشان دهد و با به کار گرفتن بیشتر عناصر شعری و اهمیت بیشتر به فرم، ترانه را به شعر نزدیک کند.

به باور وی ترانه‌سرای امروز می‌کوشد ترانه را از عاشقانه‌ی صرف به عمق مسائل انسانی سوق دهد. او به گونه‌ای دیگر و به شکلی جزءنگرانه به مسائل می‌پردازد. در این‌گونه از ترانه‌ها، ترانه‌سرا تا جایی در کاربرد عناصر ادبی و تخیل به پیش می‌رود که می‌توان ترانه‌اش را به‌نوعی شعر محاوره نامید. گاهی این ترانه‌های شعرگونه قابلیت اجرا شدن توسط آهنگسازها را ندارند. البته این مسئله ماهیت اصلی ترانه را که هم‌نشینی با موسیقی و امکان بیان با زبانی عامیانه برای پذیرفته‌شدن از سوی عموم است، زیر سؤال می‌برد. به‌عبارتی ترانه‌سرا هرقدر هم که شاعرانگی و جنبه‌ی ادبی ترانه‌اش را بالا ببرد، باز هم باید جنبه‌ی موسیقی‌پذیری و قابلیت عرضه آن به عموم مردم را درنظر داشته باشد.

ایرانی اظهار داشت: قالب ترانه به علت پررنگ بودن عنصر احساس، هم‌نشینی با موسیقی و امکان شنیده‌شدن و نیز عامیانه‌بودن و نزدیکی به ذهن و زبان مردم، بیشتر از قالب‌های دیگر فراگیر می‌شود و اشاعه می‌یابد.

وی خاطرنشان کرد: به همین علت مرز مشخصی بین ترانه‌سرایان مناطق مختلف وجود ندارد. به‌جز سرایندگان ترانه‌های بومی و فولکلور که خاصّ هر منطقه‌ای هستند، سایر ترانه‌سرایان در منطقه‌ای واحد و بدون مرز فعالیت می‌کنند.

ایرانی افزود: از این رو «شمالِ ترانه» را می‌توان مجزای از ترانه‌ی فارسی در نظر گرفت و اگر در این مجموعه تنها آثاری از ترانه‌سرایان شمال کشور گرد آمده است، منوط به بضاعت بنده و همچنین ارتباط بیشترم با ترانه‌سرایان این خطه بوده است. بی‌شک در گام‌های بعدی از استعدادهای بیشترِ استان‌های دیگر بهره گرفته خواهد شد.

وی از داوود سوران، شکرانه معافی، وحید حسن‌زاده، اکرم حیدری، منیره تقی‌پور و میلاد صدیق، به پاس همراهی شان در انتشار این کتاب قدردانی کرد.

بهروز ایرانی شاعر متولد شهر ساحلی انزلی است. از وی تاکنون ۲۵ کتاب انتشار یافته است وی در ماهی که گذشت شمار کتابهای شعر وترانه اش اکنون به ۲۲ کتاب رسیده است.ایرانی فعالیتش در زمینه شعر را از سال ۷۷ با شعر سپید شروع کرد و حدود ۱۰ سالی است که ترانه نیز می سراید.

۶۰۳۰