عجز واشنگتن از اقدام نظامی علیه تهران

به گزارش جماران؛ در شرایطی که آمریکا از هرگونه اقدام نظامی علیه تهران عاجز است، واشنگتن ناچار است با اقدامات دیپلماتیک از برخورد نظامی محتمل بین نیروهای خود و ایران جلوگیری کند.

مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک امریکا به گفت وگو با "جان آلترمن" معاون ارشد زبیگنیو برژینسکی (مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ که در می ۲۰۱۷- خرداد ۹۷ درگذشت) رئیس سابق بخش امنیت، ژئواستراتژی جهانی و مدیر برنامه خاورمیانه این اندیشکده با موضوع "بالا گرفتن تنش‌ها میان تهران و واشنگتن" پرداخته است. در میان تحلیل گران آمریکایی آلترمن معروف به واقع نگری در تحلیل روندهای سیاسی جهانی و نیز تحلیل سیاست خارجی آمریکاست.

وی درخصوص نحوه پاسخ ایران به فشار حداکثری اقتصادی آمریکا، گفت: «تهران بیش از یک سال در پی یافتن راهی بود تا بلکه از موضع قدرت با آمریکا وارد گفت وگو شود. ایران نشان داد که مقابل تحریم‌ها و فشارهای آمریکا حریفی از پیش شکست خورده نیست. تحریم‌ها سالهاست که به اقتصاد ایران ضربه وارد می‌کند و با اینکه آمریکا فوریتی برای برداشتن دور آخر و یا شاید سخت‌ترین دور این تحریم‌ها ندارد؛ تهران هم نشان داد که از پای نخواهد نشست و به مقابله با منافع آمریکا دست خواهد زد». او در پاسخ به این سوال اضافه کرد: «نهایتاً مقاومت آنها و افزایش تنش‌ها و تهدیدات در خاورمیانه نشان داد که این واشنگتن است که نیاز فوری به گفت وگو دارد و نه تهران»

مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک امریکا به نقل از آلترمن گزارش داد: به نظر می رسد حداقل در مقطع کنونی جنگ و درگیری نظامی به منافع آمریکا کمکی نخواهد کرد.

آلترمن در پاسخ به این پرسش که "با وصف اختلافات کنونی و تنش‌های لفظی کنونی راه گفت وگو را باید از کجا آغاز کرد"، پاسخ داد: «کنگره آمریکا می‌تواند باب گفت وگو با ایرانیان را باز کند. چرا که کنگره در تحریم‌های اعمال‌شده علیه تهران مسئولیت دارد و باید در رفع بحران کنونی پیش قدم شود.

همچنین این تصمیم کنگره می‌تواند با عطف به این حقیقت اتخاذ شود که " واشنگتن شرایط ورود به یک جنگ جدید را ندارد. او در این باره اضافه کرد: اساساً ترامپ تصمیمی برای جنگ ندارد " و "باید توجه داشت که "برخلاف نظر برخی تحلیلگران شرایط کنونی همانند وضعیت حاکم بر زمان جنگ آمریکا علیه عراق نیست" و به کلی متفاوت از آن است.

رئیس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال گذشته به طور یکجانبه از برجام خارج شد و پس از آن طی دو مرحله تحریم‌هایی را که طبق این توافق برداشته شده بود، بازگرداند.

خروج آمریکا از برجام؛ با محکومیت دیگر امضا کنندگان این توافق روبرو شد و این کشورها اعلام کردند که به تجارت با ایران ادامه می‌دهند و سازوکارهایی را برای این منظور راه اندازی می‌کنند.

با وصف سخنان آلترمن، به نظر نمی‌رسد که در کوتاه مدت دولت ترامپ و یا کنگره راه حلی عملی برای پایان تنش‌ها ارائه کنند. اما تلاش مضاعف آمریکا برای ایجاد فشارهای اقتصادی و سیاسی به جمهوری اسلامی ایران هر چند به زعم دولتمردان ایالات متحده برای متقاعد کردن تهران به مذاکره و تحمیل شرایط نامشروع استکباری کاخ سفید انجام شده اما به اعتقاد بسیاری از همیپمانان واشنگتن به تشتت میان اردوگاه غربی‌ها منجر شده و از سوی دیگر جنگ طلبان کابینه ترامپ را با لکنت و تغییر مواضع روزانه دچار کرده است. از این رو حتی عده‌ای از تعدیل مواضع واشنگتن سخن می‌گویند. به نظر رضا نصری حقوقدان و تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تعدیل موضع دولت او نسبت به ایران دست‌کم چهار علت دارد:

۱. موفقیت‌های منطقه‌ای ایران، اعم از موفقیت‌های راهبردی و موفقیت‌های دیپلماتیک با دولت‌های همسایه.

۲. مهار نسبی تأثیر تحریم‌ها نسبت به آنچه امریکا انتظار داشت. تصور دولت ترامپ این بود که پس از یک سال «فشار حداکثری» - به ویژه پس از آغاز تحریم‌های نفتی - ایران دچار هرج و مرج و فروپاشی اقتصادی خواهد شد. حال اینکه دولت روحانی - علیرغم همه تبلیغات منفی - موفق شده است از فروپاشی مورد انتظار واشنگتن جلوگیری کند و ترامپ را نسبت به کارآمدی و بازدهی سیاست «فشار حداکثری» دچار تردید کند.

۳. انزوای تدریجی «تیم B » که دکتر ظریف در ایجاد آن نقش برجسته‌ای داشت.

۴. برتری سیاسی، حقوقی و اخلاقی ایران در صحنه بین‌المللی.