همه چیز در مورد کار درمانی

کاردرمانی چیست؟

کار درمانی یکی از گرایش های پرطرفدار رشته ی پزشکی و توانبخشی است.

این علم که با افراد توانیاب سر و کار دارد عبارت است از هنر استفاده از فعالیت های هدفمند درمانی، در جهت مشغول ساختن ذهن، روان و جسم فرد توانیاب، برای کاهش اثرات مشکل، افزایش توانمندی فردی و رشد استقلال.

به عنوان مثال فردی که دچار سکته مغزی می شود با توجه به سطح ضایعه ای که در مغز اتفاق می افتد برخی مهارت های حرکتی و کلامی اش را از دست می دهد.

این اختلالات باعث می شود فرد در انجام فعالیت های روزانه، وظایف شغلی، ارتباطات روزمره خانوادگی و مسایل اجتماعی دچارمحدودیت و وابستگی هایی شود.

مجموعه این عوامل می تواند باعث بروز مشکلاتی دیگر از جمله از دست دادن اعتماد به نفس و افسردگی در فرد شود.

در این شرایط کار درمانی می تواند از طریق انجام فعالیت هایی در سه بخش روانی، جسمی و ذهنی، به بهبود شرایط فرد و بازگشت به زندگی عادی کمک کند.

تفاوت کار درمانی با فیزیوتراپی

کاردرمانی خود به دو شاخه ی کلی و وسیع ( جسمانی و روانی ) تقسیم می شود.

که خود این دو شاخه نیز به چندین شاخه ی دیگر مرتبط هستند (مانند ارتوپدی و نرولوژیک برای شاخه جسمانی و ذهنی و روان برای شاخه ی روانی).

در حقیقت کاردرمانی نسبت به فیزیوتراپی بسیار وسیع تر است.

همچنین در حالیکه فیزیوتراپی با استفاده از روش های مکانیکی به افزایش توانایی جسمی فرد می پردازد، کار درمانی هدفی متفاوت دارد.

می توان گفت کاردرمانی هنر و علم استفاده از فعالیت های هدفمند درمانی، در جهت مشغول ساختن ذهن، روان و جسم فرد توانیاب، برای افزایش هر چه بیشتر استقلال و توانمندی اوست.

همچنین کاردرمانگر نیازمند خلاقیت زیادی در اجرای تکنیک های فعال کننده ی جسم و روان به طور همزان است.

در حالیکه فیزیوتراپیست به انجام فعالیت های کاملا مکانیکی می پردازد و نیازمند خلاقیت نیست.

کاردرمانی مناسب چه افرادی است؟

کار درمانی می تواند برای گروه های مختلفی از افراد از سنین کودکی تا پیری مورد استفاده قرار گیرد.

به طور کلی، می توان گفت طیف وسیعی از افراد که وجه مشترک همه ی آن ها نیاز به دریافت خدمات بازتوانی جسمی یا روانی هستند می توانند از کار درمانی استفاده کنند.

این گروه ها عبارتند از :

سوختگی هاتجربه ی تصادف، سانحه و بیماریافراد دارای مشکلات رفتاری ( شب ادراری ، اضطراب جدایی و… )تاخیر های حرکتی و رشدی مانند تاخیر در راه رفتن و گردن گرفتنافراد آسیب دیده مغز و نخاعافراد دچار شده به مشکلات پس از جراحیبیماران مغز و اعصاب ( سکته مغزی، ام اس و… )بیماری ها و سندرم های مادر زادی ( فلج مغزی ، سندرم داون و … )افراد دارای مشکلات یادگیریاختلال توجه و تمرکز ( ADHD)ناتوانی های پس از شکستگی و آسیب های ارتوپدیافزایش توانمندی ها پس از قطع عضوآسیب های شدید دستتعویض مفصل و روماتیسم مفصلیاختلالات حسی

کودکان و کاردرمانی

خدمات کاردرمانی در حل مسایل دو دسته از کودکان بسیار مفید است.

الف) کودکان دارای مشکلات جسمی

کودکان دارای اختلالاتی از جمله فلج مغزی، دیستروفی عضلانی، سندروم داون، مشکلات تاخیری تعادلی، عوارض ناشی از تشنج، تاخیرهای حرکتی، اختلالات و بیماری های عصبی عضلانی می توانند از کاردرمانی استفاده کنند.

همچنین اصلاح الگوی حرکتی نادرست، عوارض حرکتی در اثر بیماری های متابولیک، دررفتگی مادرزادی ران، هیپوتونی، تورتیکولی(کجی مادرزادی گردن) و… مشمول استفاده از خدمات کاردرمانی کودک می شوند.

ب) کودکان دارای مشکلات روانی

به علت گستردگی اختلالات ذهنی کودک، شاخه ذهن یا mental نیز به عنوان زیر مجموعه ای از شاخه روان به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.

کودکانی که به خدماتکاردرمانی ذهنی نیاز دارند ممکن است دچار اختلالاتی نظیر کم توانی ذهنی، اتیسم، اختلالات رفتاری، یادگیری، مشکلات حافظه، مشکلات نوشتاری، تاخیرهای رشدی، مشکلات درکی شناختی و بینایی شنیداری باشند.

در طی تمرینات کاردرمانی ممکن است نیاز باشد به هر دو حیطه ی ذهن و جسم به طور همزمان پرداخته شود.

به عنوان مثال کودک فلج مغزی که دچار اختلال در راه رفتن نیز هست، مشکلات ذهنی را نیز به همراه دارند که لازم است مدنظر قرار داده شود.

چگونه متوجه نیاز کودک به کاردرمانی شویم؟

همزمان با رشد کودک، مهارت های مختلفی نیز در او رشد می کند. این مهارت ها در 5 دسته ی کلی قابل بررسی هستند:

مهارت های حرکتی درشت مانند نشستن، ایستادن، راه رفتن، دویدن، حفظ تعادل و تغییر وضعیت که انجام آن ها نیازمند استفاده از دسته ی بزرگی از عضلات است.

مهارت های حرکتی ریز:

مانند توانایی کودک در استفاده از دست ها برای اینکه بتواند غذا بخورد، نقاشی کند، لباس بپوشد، بازی کند، بنویسد و کارهای بسیار دیگری را انجام دهد.

مهارت های زبانی :

منظور از این مهارت ها، توانایی کودک استفاده از زبان بدن و ادا و اشاره، برقراری ارتباط با دیگران درک محتوای صحبت آن هاست.

مهارت های شناختی:

مهارت های تفکر شامل یادگیری، درک، ‌حل مسأله، استدلال و یادآوری جز این دسته از مهارت ها هستند.

مهارت های اجتماعی:

تعامل با همسالان، داشتن روابط با خانواده، دوستان و معلمان، مشارکت و پاسخ دهی به احساسات دیگران.

اگر چه ممکن است برخی کودکان کمی زودتر یا دیرتر از سایر همسن و سال هایشان در یک یا چند مولفه رشد کنند.

اما تاخیر غیر عادی در هر یک از این پنج مولفه نشان دهنده ی آن است که باید به متخصص کاردرمانی کودک مراجعه شود.

همه چیز در مورد کار درمانی هوش اجتماعی چیست؟ دکتر بازی و بلوغ زودرس در کودکان(بخش دوم) دکتر بازی و بلوغ زودرس در کودکان دانستنی های دروغ گویی، دزدی و بددهنی در کودکان

تاخیر رشدی چگونه تشخیص داده می شود؟

به طور کلی تشخیص تاخیر رشدی در کودکان کار چندان ساده ای نیست و نیازمند انجام دو دسته ارزیابی می باشد.

در مرحله ی اول لازم است که پزشک و یا کاردرمانگر، غربالگری رشدی را انجام داده و بگوید که آیا کودک تان مهارت های پایه را یاد گرفته است یا خیر.

به این منظور ممکن است پزشک از شما سوالاتی بپرسد، در حین تست با کودک شما صحبت و بازی کند تا ببیند او چگونه یاد می گیرد، صحبت می کند، رفتار می کند و حرکت می کند.

در صورتی که کودک درای نوعی از تاخیر رشدی تشخیص داده شود، برای اطمینان بیشتر لازم است شما به متخصص دیگری به منظور ارزیابی رشدی ارجاع داده شوید.

ارزیابی رشدی، در حقیقت سنجش دقیق و همه جانبه ی مهارت های کودک است و باید توسط یک متخصص آموزش دیده و مجرب مثل کاردرمانگر انجام شود.

نتایج ارزیابی رشدی مشخص کننده ی آن است که آیا کودک نیاز به خدمات مداخله ای به هنگام و یا یک برنامه درمانی دارد یا خیر.

به عنوان مثال ممکن است نیاز باشد کودک مداخلاتی گفتار درمانی، کاردرمانی و یا یکپارچگی حسی دریافت کند.

به علاوه اگر ناتوانی های دیگری وجود داشته باشد، درمان پزشکی و جراحی نیز ممکن است برای اداره این شرایط تجویز شود.

یک دقیقه با والدین

بسیاری از والدین دارای کودک توانیاب جسمی یا ذهنی ممکن است به دلیل نپذیرفتن مساله، احساس ناکامی و یا خجالت، از مراجعه ی به هنگام جهت درمان و بهبود شرایط فرزندشان خودداری کنند.

واقعیت آن است که عدم مراجعه ی به هنگام می تواند در تثبیت تاخیرهای رشدی، ناتوانی حرکتی کودک و یا عود ناتوانی های ذهنی او بسیار اثرگذار باشد.

بر اساس مشاهدات انجام شده، این کودکان غالبا در مدرسه و ارتباط با همسالان نیز با مشکلاتی از جمله عدم پیشرفت تحصیلی، طرد و یا اخراج از مدرسه مواجه می شوند و این چرخه منجر به چندبرابر شدن مشکلات خواهد شد.

امروزه مراکز کار درمانی به صورت تخصصی به ارایه ی خدمات در سطح شهر و حتی منازل می پردازند.

بنابراین توصیه می شود با استفاده ی هرچه سریع تر از این خدمات، فرایند کنترل مساله ی فرزندتان را به دست بگیرید و از پیشرفت مشکل پیشگیری کنید.

نویسنده : کودک و نوجوان