معرفی رژیم غذایی مناسب در کنترل بیماری‌های مزمن و غیرواگیر

لیلا آزادبخت در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تشریح نتایج برخی تحقیقات خود در علوم تغذیه که بیشترین ارجاعات را داشته، به دو تحقیق "رژیم غذایی دَشDASH" که طی چندین مقاله با خروجی‌های مختلف به چاپ رسیده و مقاله "دریافت فرآورده‌های حاوی سویا با کنترل قند خون در بیماران دیابتی" اشاره کرد و گفت: رژیم غذایی دَش یا DIETARY APPROACHES to STOP HYPERTENSION، به معنای "رویکردهای غذایی برای متوقف کردن فشار خون" است که اولین بار برای کنترل فشار خون و برای بیماران مبتلا به آن ایجاد شد.

وی این رژیم غذایی را سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات سبوس‌دار، لبنیات کم‌چرب، گوشت ماکیان و گوشت سفید، ماهی، آجیل‌ها، چربی‌های مخلوط نظیر چربی‌های نوع خوب و … دانست و توضیح داد: به طور کلی در رژیمدش چربی‌ها محدود شده و چربی‌های دریافتی به چربی‌های نوع خوب محدود می‌شود.

این استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: همچنین مصرف گوشت قرمز، نمک و گوشت‌های فرآوری شده در این رژیم محدود شده و به طور کلی می‌توان گفت که رژیم دَش، یک رژیم غذایی مناسب برای کنترل فشار خون به شمار می‌آید؛ چرا که سدیم محدودی دارد و به علت داشتن میوه‌ها و سبزیجات فراوان، از پتاسیم کافی برخوردار است.

آزادبخت با اشاره به اینکه در رژیم دَش، لبنیات کم‌چرب تأمین‌کننده کلسیم هستند، یادآور شد: این رژیم غذایی غنی از فیبر است. آنچه تحت عنوان این رژیم در دنیا منتشر شده بود، برای کنترل فشار خون بود. ما در تحقیقاتی که در ایران انجام دادیم، اثرات این رژیم را در بیماری‌های مختلف بررسی کردیم.

وی خاطرنشان کرد: این رژیم را برای بیماران دیابتی توصیه کردیم و شاهد آن بودیم که کنترل قند بسیار خوبی در این بیماران حاصل می‌شود. اثر این رژیم را همچنین در افراد مبتلا به سندروم متابولیک که به طور همزمان به قند و چربی خون بالا و چاقی شکمی مبتلا بودند، بررسی کردیم. رژیم دَش در این افراد باعث شده بود کاهش سطح چربی‌های خون به طور مطلوب، کنترل قند خون و کاهش چاقی شکمی اتفاق افتد.

پایین بودن فیبر، اشکال رژیم غذایی ایرانی

این محقق یک درصد برتر پراستناد علوم پزشکی یکی از اشکالات رژیم غذایی ایرانی را پایین بودن فیبر دانست و یادآور شد: ارتباط رژیم دَش با کنترل وزن و کنترل چاقی در جمعیت ایرانی دیده شده و چون این رژیم غنی از فیبر است، می‌تواند اشکال فوق را برآورده کند.

آزادبخت تأکید کرد: رژیم دَش با فیبر زیاد خود توانسته در کنترل بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر و بیماری‌های مزمن نظیر دیابت، قلبی-عروقی و چاقی نقش ایفا کند، ضمن آنکه شواهدی از ارتباط این رژیم با کنترل ابتلاء به برخی سرطان‌ها وجود دارد.

وی اظهار کرد: خطر ابتلاء به سرطان‌های گوارشی، برخی سرطان‌ها نظیر سرطان سینه و سرطان‌های کلورکتال در افرادی که از رژیم غذایی دَش و مانند آن پیروی می‌کنند، کمتر است. به طور کلی این رژیم، یک رژیم سلامت‌بخش است که جنبه درمانی آن در کنترل بیماری‌های مزمن و نیز در پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های غیرواگیر اثبات شده است.

این استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: رژیم غذایی دش همچنین به کنترل قند خون در بیماران دیابتی و کنترل چربی‌های خونی درافرادی که به هایپرلپیدمی یا سندروم متابولیک مبتلا هستند، کمک می‌کند.

آزادبخت تصریح کرد: در برخی موارد نگران هستیم مصرف فیبر زیاد باعث دفع مواد مغذی و کمبودهای تغذیه‌ای بشود. این در حالی است که در افرادی که از رژیم دَش پیروی می‌کردند، این نگرانی وجود نداشته و به علت سرشاری رژیم غذایی از میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات کم‌چرب، مواد معدنی و ویتامین‌ها به مقدار کافی به افراد رسیده است.

تأثیر مثبت مصرف فرآورده‌های سویا در کنترل قند خون بیماران دیابتی

وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود به اثر محصولات حاوی سویا نظیر شیر سویا، بر کنترل قند خون و سطح چربی‌های خون در بیماران دیابتی پرداخت و خاطرنشان کرد: بر اساس تحقیقاتی که در این رابطه انجام شده، این نتیجه به دست آمد که شیر سویا در مقادیر یک لیوان در روز یا فرآورده‌های سویا در حدود ۳۰ گرم در روز در رژیم غذایی بیماران دیابتی می‌تواند در کنترل قند خون و وضعیت التهاب آن‌ها مؤثر باشد.