آیا نوجوان من بیش فعال است؟

از میان اختلالات رایج در سنین نوجوانی، بیش فعالی یکی از مشکلات قابل توجه و دردسر ساز است که نه تنها عملکرد تحصیلی و ارتباطی نوجوان بلکه شرایط خانواده را نیز با بحران های زیادی مواجه می کند.

ممکن است شما به عنوان والدین و یا سرپرست نوجوان، هرگونه رفتار حاکی از عدم توجه و یا پرانرژی بودن فرزندتان را بیش فعالی تلقی کنید.

این در حالی است که یافته های علمی، وجود چند معیار را برای تشخیص بیش فعالی در نوجوان ضروری می دانند.

باتوجه به اینکه تشخیص به هنگام و درمان به موقع می تواند تا حدزیادی به کنترل علایم کمک کند، برای آشنایی بیشتر با ویژگی های این اختلال با ادامه ی متن همراه باشید.

بیش فعالی چیست؟

اختلال بیش فعالی- نقص توجه (ADHD) به معنای مشکل قابل توجه و پایدار در مولفه ی تمرکز، حفظ توجه و بی قراری است که فعالیت در حوزه های مختلف زندگی را با مشکل مواجه می کند و دارای ریشه ی زیستی است.

علایم اساسی بیش فعالی

به منظور تشخیص بیش فعالی در نوجوانان وجود مجموعه ای از علایم (حداقل 5 علامت) به مدت 6 ماه مکرر ضروری است.

همچنین لازم است بدانید برای آنکه نوجوان تان، بیش فعال تشخیص داده شود، حتما در دوران کودکی نیز علایمی از نقص توجه و یا تکانش گری را به صورت ممتد داشته است .

چراکه این اختلال، ماهیتی زیستی دارد و از دوران کودکی آغاز می شود. بنابراین در صورتی که نوجوان تان مجموعه ای از علایم کمبود توجه و یا بیش فعالی را در مدت حداقل 6 ماه به صورت مداوم نشان داد.

این علایم منجر به ایجاد اختلال در عملکرد ارتباطی یا تحصیلی او شدند، لازم است برای تشخیص دقیق تر و مدیریت شرایط به روانشناس مراجعه کنید

محور یک: علایم نقص توجه را بررسی کنید.

1) اغلب در برقراری توجه و تمرکز و آغاز یک فعالیت و یا تکلیف مشکل دارد.

به عنوان مثال برای شروع تکالیف، مقدمه چینی زیادی می کند، بهانه می آورد و یا ساعت ها وقت تلف می کند تا سر تکالیفش بنشیند.

2) اغلب در حفظ توجه و تمرکزش مشکل دارد. به این معنی که محرک های محیطی به راحتی می تواند توجهش را منحرف کند و همین مساله یادگیری را با مشکل مواجه می کند.

همچنین در هنگام تدریس معلم، به زودی خسته می شود و نمی تواند تا پایان گوش دهد.

3) اغلب نمی تواند به جزئیات توجه دقیق کند و با دقت کار نمی کند.

4) حتی در غیاب عوامل پرت کننده ی حواس، باز هم به نظر می رسد به صحبت های طرف مقابل گوش نمی دهد.

5) معمولا در عمل به دستورالعامل ها مشکل دارد و تکالیف یا فعالیت هایش را کامل نمی کند.

6) در زمینه ی سازمان دهی ضعیف عمل می کند. به این معنا که معمولا نمی تواند فعالیت ها یا تکالیف پشت سرهم را مدیریت کند و به خوبی انجام دهد، در مدیریت زمان مشکل دارد و آشفته و نامنظم کار می کند.

7) فراموشکار است. ممکن است تکالیفش را فراموش کند، قرارش با دوستش را به راحتی از یاد ببرد و یا قولی که به شما داده است را به صورت مکرر از یاد ببرد.

8) بسیاری از وسایلش را گم می کند.

محور دو: علایم تکانش گری _بیش فعالی را بررسی کنید.

نکته: منظور از تکانش گری فعالیت هایی است که نوجوان بدون دور اندیشی و به صورت عجولانه انجام می دهد. مثلا ممکن است به وسط خیابان بپرد در حالیکه به حرکت ماشین ها بی توجه است.

بی قرار است و در نشستن مشکل دارد. در کلاس درس معمولا راه می رود، در بین نیمکت ها حرکت می کند و مانع توجه سایر همکلاسی هایش می شود. غالبا پر حرف است و در گوش دادن مشکل دارد.منتظر ماندن برای پاسخ دادن به سوالات برایش دشوار است و ممکن است در بین سوال دیگران، پاسخی را از دهان بپراند.از منتظر ماندن در صف بیزار است.در موقعیت های نامناسب، می دود، صحبت می کند و نمی تواند ساکت باشد.در انجام کارها مزاحم دیگران می شود؛ وسایل را بدون اجازه برمی دارد، وسط حرف، فعالیت یا کار دیگران می پرد و حضورش دیگران را آزار می دهد.بیش فعالی در نوجوانان (بخش دوم) آیا نوجوان من بیش فعال است؟ با خودزنی کودکان چگونه برخورد کنیم؟ آیا کمبود محبت داریم؟ اختلال بی اعتنایی و نافرمانی در کودکان و نوجوانان

انواع اختلال ADHD

برخلاف تصور رایج، کودک و یا نوجوان دارای این اختلال، صرفا فردی پر جنب و جوش و خرابکار نیست.

همانطور که در بخش قبل گفته شد، ممکن است نوجوان شما کاملا آرام و ساکت باشد.

اما مجموعه ای از نشانگان نقص توجه از جمله حواس پرتی، فراموشکاری، بی حوصلگی و یا ضعف در سازمان دهی تکالیف ویا زمان را نشان دهد.

همچنین ممکن است فرزند شما نوعی از ADHD را دارا باشد که نشانگان نقص توجه و بیش فعالی را به طور همزان تجربه می کنند.

بنابراین لازم است در صورت مشاهده ی مجموعه ای از علایم مذکور، هرچه زودتر به روانشناس مراجعه کنید و زمان طلایی درمان را از دست ندهید.

اختلال بیش فعالی در کودک و نوجوان چه تفاوت هایی دارند؟

همان طور که گفته شد، علایم تشخیصی این اختلال نشانگی را در بر می گیرند که ممکن است جرء محور 1 (نقص توجه) و یا محور 2 (بیش فعالی) باشند.

لازم است بدانید که این نشانگان در سنین پیش دبستانی معمولا با بیش فعالی حرکتی مشخص می شوند.

به این معنا که کودک غالبا در نشستن مشکل دارد، بی قرار است، وول می خورد و کنترلش بسیار دشوار است.

اما این علایم در سنین دبستان خود را در غالب بی توجهی نشان می دهد.

کودک ADHD معمولا در تجه کردن به صحبت های والدین و یا معلم مشکل دارد، تکالیف را فراموش می کند یا انجام نمی دهد و مشکلاتش غالبا حول محور نقص در تمرکز و حفظ آن است.

اما در سنین نوجوانی، نشانه ها ممکن است به صورت بیش فعالی حرکتی و یا نقص توجه بروز نکنند. بدین معنا که ممکن است نوجوان از درون احساس ناآرامی، بی قراری و عصبیت کند.

او غالبا در مدیریت زمان و سازمان دهی تکالیف مشکل دارد و ممکن است رفتارهای تکانشی بیشتری از خود نشان دهد.

بیش فعالی با چه مشکلاتی همراه است؟

اگرچه نوجوان بیش فعال لزوما دارای اختلالات خلقی، یادگیری، سوء مصرف مواد، رفتارهای ایذایی، ریسک بالاتر چاقی، تخلفات رانندگی در بزرگسالی و یا تمایل به خودکشی نیست.

اما در بسیاری از موارد تداوم بیش فعالی تا دوران بزرگسالی و عدم مدیریت آن، احتمال همایندی این اختلال با اختلالات نامبرده را به همراه دارد.

نوجوانان بیش فعال، با احتمال بیشتری نسبت به همسالان غیر بیش فعال خود، اختلالات نامبرده را تجربه خواهند کر و در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

لازم است بدانید که این اختلال جنبه ی زیستی دارد و شما یا نوجوان تان در بروز علایم دخیل نیستید.

بنابراین آنچه مهم است تشخیص زودهنگام و مراجعه به روانشناس جهت انجام اقدامات لازم است.

این اختلال معمولا از سن 4 سالگی قابل تشخیص است و از طریق دارو درمانی و برنامه ریزی های شخصی که با کمک روانشناس انجام می شود، قابل مدیریت است.

در صورتی که تمایل دارید تا با “تست تشخیصی بیش فعالی نوجوانان” بیشتر آشنا شوید و از جدیدترین متدهای درمانی این اختلال مطلع شوید به ادامه ی مطلب مراجعه کنید.