هر آنچه از پردازنده‌های 2019 شرکت AMD انتظار داریم

AMD در جریان ارائه‌ی گزارش مالی مربوط‌به سه‌ماهه‌ی سوم سال ۲۰۱۹ به این نکته اشاره کرد کهدر نظر دارد تا نسل جدید پردازنده‌های خود را به همراه پردازنده‌ی گرافیکی سری Radeon Navi راهی بازار کند.

پردازنده‌های سری ۳۰۰۰ رایزن

صف‌آرایی محصولات سری ۳۰۰۰ رایزن مبتنی بر معماری هسته‌ی Zen 2 است که با فرایند ساخت پیشتازِ ۷ نانومتری شرکت تایوانی TSMC تولید می‌‌شود. ‏AMD بارها گفته است که پردازنده‌های رایزن مبتنی بر معماری Zen 2 سازگار با پلتفرم دسکتاپ AM4 (که هم‌اکنون در دسترس کاربران قرار دارد) از اواسط سال میلادی ۲۰۱۹ در دسترس قرار می‌گیرد. گزارش‌هایی نیز از عرضه‌ی محتمل این پردازنده‌ها در اوایل ماه ژوئیه به گوش می‌رسد.

AMD دست به تغییرات چشمگیری در معماری پردازنده‌های جدید خود زده که توان عملیاتی آخرین محصولات این شرکت را نسبت به معماری نسل اول Zen تا دو برابر افزایش خواهد داد. دگرگونی‌های اصلی در معماری جدید شامل بازطراحی کامل پایپ‌لاین اجرایی، پیشرفت‌هایی در بخش محاسبات اعشاری که براساس آن تعداد رجیسترهای اعشاری دو برابر شده و به ۲۵۶ بیت می‌رسد و دو برابر شدن پهنای باند برای واحدهای ذخیره و بارگذاری خواهد بود. یکی از بخش‌های ارتقاءیافته‌ی کلیدی در Zen 2 دو برابر شدن چگالی هسته‌ها است؛ بدین معنا که در هر Core Complex یا CCX شاهد تعداد هسته‌های دوبرابر هستیم. موارد بهبودیافته در معماری جدید به‌طور خلاصه به قرار زیر است:

معماری Zen 2 همچنین دربرگیرنده‌ی بهبودهای سخت‌افزاری در بحث امنیت است. این ویژگی سبب تحکیم بیشتر پردازنده‌های AMD درمقابل انواع حملات تقویت‌شده‌ی Spectre می‌شود. ‏AMD در حال حاضر پشتیبانی نرم‌افزاری قابل‌قبولی در بحث امنیت محصولات خود دارد و در تلاش برای ارتقاء سطح حفاظت نرم‌افزاری تراشه‌های خود است. با عرضه‌ی سوکت‌های X470 برای میزبانی از پردازنده‌های سری ۲۰۰۰ رایزن، ویژگی‌های معدودی نظیر Precision Boost Overdrive و XFR 2 در پردازنده‌های جدید یافت می‌شد که تنها توسط مادربردهای مجهز به این سوکت‌ها پشتیبانی می‌شد و سایر ویژگی‌های پردازنده‌های جدید همگی با نسل‌های قبلی مادربرد هم پشتیبانی می‌شد.

شکی نیست که نسل جدید پردازنده‌های رایزن AMD مبتنی بر ریزمعماری Zen 2 نیز با ویژگی‌های جدیدی همراه خواهد بود که دراین‌میان مهم‌ترین ویژگی، پشتیبانی از نسل چهارم استاندارد ارتباطی PCIe است. تراشه مادربرد X570 ارائه‌دهنده‌ی تمام‌وکمال راهکار PCIe 4.0 است که آن را تبدیل به اولین پلتفرم مصارف عامی خواهد ساخت که از استاندارد جدید PCIe پشتیبانی می‌کند.

آنچه گفته شد، به این معنا نیست که پردازنده‌های سری ۳۰۰۰ رایزن تنها با مادربردهای X570 سازگار هستند؛ بلکه درست به‌مانند مرتبه‌ی پیشین، پردازنده‌های جدید سازگاری روبه عقب خود را با بردهای X470 و X370 حفظ خواهد کرد. مادربردهایی با تراشه قدیمی‌تر قطعاً همه ویژگی‌های ارائه‌شده در بردهای جدید X570 را به‌یک‌جا در خود نخواهند داشت، اما سطح عملکردی پایدار را برای کاربرانی که می‌خواهند بدون تغییر در سخت‌افزار دسکتاپ خود از ویژگی‌های یک پردازنده‌ی جدید برخوردار شوند، به نمایش درخواهد آورد.

پردازنده‌های تردریپر سری ۳۰۰۰

خانواده پردازنده‌های سری ۳۰۰۰ Ryzen Threadripper از نیمه‌ی دوم سال ۲۰۱۹ وارد بازار خواهد شد. این سری از پردازنده‌های تردریپر با نام Castle Peak شناخته می‌شوند و گفته می‌شود به پیشتازی بلامنازع در بازار قطعات سخت‌افزار حرفه‌ای دست خواهند یافت. این خانواده از پردازنده‌های AMD حرف‌های تازه‌ای در سطح عملکرد و بازدهی کلی برای گفتن خواهند داشت و ویژگی‌های جدید این پلتفرم را همچنان با وفاداری به سوکت TR4 به اجرا می‌گذارند و ابزارهای موجود را وارد سطوح تازه‌ای از عملکرد می‌کنند. همچنین شاهد پشتیبانی مادربردهای TR4 از استاندارد ارتباطی نسل چهارم PCIe خواهیم بود؛ ویژگی‌ای که در حال حاضر برای مادربردهای AM4 مبتنی‌بر تراشه X570 که پذیرای پردازنده‌های سری ۳۰۰۰ رایزن هستند، تأیید شده است.

با درنظرگرفتن اینکه AMD قصد دارد با عرضه‌ی پردازنده‌های سری ۳۰۰۰ تردریپر، استیلای خود را بر بازار قطعات سخت‌افزار حرفه‌ای حفظ کند، باید منتظر ارقام چشمگیر سطح عملکرد چندرشته‌ای در این پردازنده‌ها باشیم که با افزایش سرعت کلاک به‌لطف فناوری ساخت ۷ نانومتری جلوه‌گری بیشتری خواهند یافت. این پردازنده‌ها اگرچه تعداد هسته‌های بیشتری نسبت‌به گذشته به ارمغان خواهند آورد، اما شرکت سازنده مایل است قیمت محصولات جدید خود را در سطوح کنونی حفظ کند.

اگر نگاهی به سیر حرکت AMD از پردازنده‌های رایزن تردریپر سری ۱۰۰۰ به رایزن تردریپر سری ۲۰۰۰ داشته باشیم، خواهیم دید که پردازنده‌های نسل جدید با تعداد یکسان هسته‌های پردازشی نسبت‌به نسل قبل، برچسب قیمتی در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار کمتر دارند؛ برای مثال، پردازنده‌ی 2950X با قیمت ۲۰۰ دلار کمتر، جایگزین پردازنده‌ی نسل قبل 1950X شد. تراشه‌هایی با تعداد هسته‌های بالاتر با قیمت‌های بالاتر از ۱۲۰۰ دلار، دراین‌میان در رسته‌ی بازار متفاوتی جای می‌گیرند؛ اما همچنان ارزان‌تر از رقبای خود از سری Core X شرکت اینتل به فروش می‌رسند.

سطح عملکرد خالص تراشه‌های سری ۳۰۰۰ تردریپر همچنان آزمایش‌نشده باقی مانده، اما جانمایی این تراشه‌ها نسبت به نسخه‌های قبلی اصلاح شده و ارتباط داخلی میان اجزای پردازنده تقویت شده و از سویی کارایی حافظه‌ی کش و میزان تأخیر بهبود یافته است؛ بنابراین می‌توان انتظار بهبود پاسخگویی کلی در سیستم داشت.

پردازنده‌های سرور EPYC Rome

‏AMD می‌گوید قصد دارد پردازنده‌های سرور EPYC Rome را در سه‌ماهه‌ی سوم سال ۲۰۱۹ و تنها به فاصله چند ماه از پردازنده‌های جدید رایزن و رایزن تردریپر سری ۳۰۰۰ راهی بازارهای هدف کند. خانواده پردازنده‌های AMD EPYC Rome قرار است سهم این شرکت را از بازار پردازنده‌های سرور تا سال ۲۰۲۰ به ۱۰ درصد ارتقاء دهد. مدیرعامل سابق اینتل، برایان کرانیچ اظهار داشته است که اجازه نخواهند داد سهم AMD از این بازار به ۱۵ درصد برسد؛ اما با پذیرش و روی‌آوردن به پردازنده‌های EPYC در بسیاری از پلتفرم‌های عمده‌ی سرور نظیر Dell EMC، حتی سهم ۱۵ درصدی از این بازار هم برای AMD دور از انتظار نخواهد بود.

براساس ارقام رشد سریع و آهنگ پذیرش بالای محصولات سرور AMD، می‌توان انتظار داشت که پردازنده‌های پیش‌روی EPYC Rome موقعیت فعلی پردازنده‌های Xeon اینتل و فعالیت‌های جانب سرور اینتل را با مخاطره رو‌به‌رو کند. انتظار می‌رود که پردازنده‌های EPYC Rome با ۶۴ هسته و ۱۲۸ رشته‌ی پردازشی درکنار ۱۶۲ مسیر ارتباطی نسل چهارم PCIe عرضه شود.

مهندسان AMD در زمان طراحی پردازنده‌های سرور EPYC Rome مبتنی‌بر معماری ۷ نانومتری Zen 2، در میان خود تخمینی در مورد سطح عملکرد احتمالی تراشه‌های سرور نسل بعدی اینتل داشتند. تراشه‌های ۱۰ نانومتری نسل آینده‌ی اینتل با عنوان Ice Lake-SP برای عرضه در سال ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی شده و پیش از آن پردازنده‌های Cascade Lake-SP و Cooper Lake-SP به‌عنوان یک راهکار حد واسط و برپایه‌ی معماری ۱۴ نانومتری (14nm++) عرضه می‌شود. همچنین پردازنده‌های Cascade Lake-AP و Cooper Lake-AP به‌عنوان تراشه‌های چندهسته‌ای رده‌بالای محاسباتی طراحی و روانه بازار خواهند شد.

فارست نرود از مدیران AMD در این‌باره می‌گوید:

«پردازنده‌ی Rome طراحی شد تا با پردازنده‌های Ice Lake Xeon مقابله کند؛ اما اکنون قصد رقابت با آن تراشه را ندارد. ما به‌طرز ناباورانه‌ای هیجان‌زده‌ایم و همه‌ی این رویدادها در یک نقطه با یکدیگر جمع می‌شود.

برنامه‌ی ما در پیاده‌سازی نقشه‌ی راه Naples-Rome-Milan مبتنی‌بر فرضیاتی حول نقشه‌ی راه شرکت اینتل بود و اینکه، اگر ما جای اینتل بودیم، در این شرایط چه می‌کردیم.

ما در مورد اینکه پردازنده‌ها شبیه چه خواهند شد و شبیه چه چیزی نیستند، بسیار اندیشیدیم. به فرهنگ سازمانی آن‌ها و واکنش‌های احتمالی‌شان فکر کردیم‌ و برنامه‌ی خود را علیه یک نقشه‌ی راه بسیار تهاجمی اینتل چیدیم؛ Rome و Milan و آنچه از پی آن خواهد آمد، همگی حاصل‌ تفکرات ما در مورد نحوه‌ی تعامل و واکنش اینتل است. در آن زمان بود که دریافتیم اینتل امکان پیاده‌سازی آن حداکثری را که ما متصور بودیم، نخواهد داشت. این برای ما به‌مثابه‌ی فرصتی ناباورانه بود.»

‏AMD تأیید کرده است که پردازنده‌های EPYC Rome از ابتدا برای رقابت با پردازنده‌های ۱۰ نانومتری Ice Lake-SP اینتل طراحی شده بودند؛ به عبارت دیگر، AMD از هم‌اکنون جایگاه مستحکم‌تری در مقابل تراشه‌های سرور 14nm++ اینتل که قرار است در سال جاری از راه برسد، دارد.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای پردازنده‌های EPYC Rome شرکت AMD دربرابر تراشه‌های رقیب این است که محصولات AMD با سوکت پردازنده‌های نسل قبل خود یعنی EPYC Naples سازگاری دارند؛ بنابراین تمام مشتریانی که از پردازنده‌های Naples استفاده می‌کنند، قادر خواهند بود از همان روز اول عرضه، پردازنده‌های نسل بعدی ۷ نانومتری EPYC Rome را در سیستم‌های خود به‌کار گیرند.

به نظر می‌رسد که AMD با عرضه‌ی پردازنده‌های سرور EPYC به جایگاهی والا، حتی بهتر از جایگاهی که در بازار قطعات دسکتاپ و موبایل دارد، دست یابد. اگر همه‌چیز برای AMD به‌خوبی پیش برود و این شرکت منطبق‌بر نقشه راه بلندمدت معماری Zen به پیش رود، شاهد استیلای این تراشه‌ساز آمریکایی بر تمامی بخش‌های بازار پردازنده خواهیم بود.