حکم حاکم باید به رؤیت بازگردد نه مصلحت


حکم حاکم باید به رؤیت بازگردد نه مصلحت

نشست تخصصی رویت پذیری هلال ماه رمضان پنجشنبه شب با حضور شخصیت‌ها و کارشناسان برجسته استهلال و نمایندگانی از دفتر مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید در محل خبرگزاری حوزه در قم برگزار شد. ]]>

گزارش تفصیلی از نشست تخصصی رؤیت پذیری هلال ماه رمضان؛

حکم حاکم باید به رؤیت بازگردد نه مصلحت
نشست تخصصی رویت پذیری هلال ماه رمضان پنجشنبه شب با حضور شخصیت‌ها و کارشناسان برجسته استهلال و نمایندگانی از دفتر مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید در محل خبرگزاری حوزه در قم برگزار شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
حکم حاکم باید به رؤیت بازگردد نه مصلحت
نشست تخصصی رویت پذیری هلال ماه رمضان پنجشنبه شب با پیام آیت الله العظمی سبحانی از مراجع عظام تقلید و با حضور شخصیت ها و کارشناسان برجسته استهلال در محل خبرگزاری حوزه درقم برگزار شد.
در این نشست علمی علمی نمایندگانی از دفاتر مقام معظم رهبری و حضرات آیات سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، سبحانی، مظاهری، جوادی آملی و علوی گرگامی حضور داشتند.
مرتضی سعیدی کارشناس مجری نشست با اشاره به اهیمت رویت هلال ماه مبارک رمضان گفت: معمولا رویت هلال در ابتدا یا انتهای ماه مبارک رمضان در عین جذابیت، سختی و دشواری هایی دارد که امسال رویت هلال در آغاز ماه رمضان سخت تر از هلال ماه شوال است.
وی افزود: نسبت به هلال ماه مبارک رمضان کشور ایران در منطقه ای واقع شده است که هلال ماه بسیار کم نور و با ارتفاع کم قرار دارد لذا رویت آن مشکل است.
سعیدی ادامه داد: رویت این هلال با تلسکوپ و ابزارهای رصدی هم در ایران کار سختی است و باید منتظر گزارش های رصدی باشیم.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه امکان رویت هلال ماه رمضان در غرب قاره آفریقا وجود دارد و ما هم با آنها در شب مشترک هستیم ممکن است طبق آن دسته از مبانی فقهی که قائل به شب مشترک هستند دوشنبه اول ماه رمضان باشد.

حکم حاکم باید به رؤیت بازگردد نه مصلحت
در ادامه این نشست پیام تصویری حضرت آیت الله سبحانی پخش شد؛ ایشان با تقدیر از برگزار کنندگان این نشست، گفتند: این نشست به مساله ای می پردازد که به مسایل اجتماعی و سیاسی ما مرتبط است.
در ادامه این نشست علمی کارشناسان و شخصیت های برجسته فقهی و استهلال کشور به ارایه بحث پرداختند که مشروح آن به این شرح است:

حجت الاسلام والمسملین موحد نژاد؛ دبیر هیئت علمی ستاد استهلال مقام معظم رهبری: وظیفه ستاد استهلال بیان حکم نیست بلکه تنها گزارشات را خدمت رهبر انقلاب تقدیم می کند
فقهای بزرگ ما نظرات خود را با ادله روشن بیان کرده اند و اگر در زمان خود آنها نیز فتوای آنها نهادینه نشده است در زمان های دیگر این نهادینه سازی صورت گرفته است و این کار نیازمند وجود افرادی است که اهتمام کافی به این مساله دارند.
برخی از مسایلی که در رؤیت هلال مطرح می شود، نیازمند وجود اطلاعات نجومی است؛ یعنی بدون این اطلاعات نمی توان اظهار نظر مناسبی انجام داد؛ حتی در فهم این مسایل نیز نیازمند اطلاعات نجومی هستیم.
رساله مختصری از سوی آیت الله العظمی سیستانی تنظیم و تدوین شد؛ ایشان بیان کردند که برخی از افراد می پرسند که شما که شاگرد مرحوم آیت الله العظمی خویی هستید، چرا فتوای ایشان را در موضوع هلال قبول ندارید که ایشان هم گفتند، اگر فتوای آیت الله العظمی خویی در خصوص پذیرش یک افق است، نمی توان در مساله شب قدر به یک نتیجه درست رسید.
آیت الله العظمی خویی می فرمودند، اولین جایی که هلال دیده شده باشد در صورتی که با مناطق دیگر دارای اشتراک شب باشند، حکم رؤیت بر این مناطق نیز ساری است؛ حال اگر آفتاب در آن ساعت در تهران طلوع نکرده باشد، برای تهرانی ها افق ثابت است، ولی اگر برای مشهدی ها این چنین نباشد افق آنها تغیر می کند و در نتیجه روز اول ماه در تهران و مشهد اشتباه است.
هردوی این بزرگان در بیان مطلب خود درست می گویند؛ زیرا مرحوم خویی می فرمودند، یک شب، شب قدر یا شب عید است، ولی معلوم نیست که این شب، شب یکشنبه است یا دوشنبه؛ این مساله به علم نجوم و توانایی در این علم باز می گردد؛ اگر می خواهیم همین مساله که بین فهول نیز بحث را در انداخته است را متوجه شویم نیازمند دانستن علم نجوم است.
در این موضوع باید به احتمالات علمی توجه کنیم؛ مرحوم آیت الله خویی عنوان می کند، هر جایی که با نقطه ای که هلال در آن دیده شد در شب مشترک باشد، افق مشترک دارند؛ در این حوزه می توانیم به ادله دیگر رجوع کرد و به اصولی چون تعمیم متوسل شد و نظریات جدید ارایه کرد.
در زمینه بررسی نظریات استهلال باید نظریات مختلف را در کنار شناخت موضوعات علم نجوم به کار گرفت؛ اگر کسی بخواهد به شکل عمیق فقاهت کند باید موضوع شناسی دقیق انجام دهد و یا اگر تخصص ندارد باید به یک موضوع شناس مراجعه کند.
برخی مسایل به حدی حساس هستند که اگر موضوع را به درستی نشناسیم نمی توانیم به فتوای درست و دقیق برسیم؛ برخی تصور می کنند که موضوع شناسی کاربرد چندانی ندارد در حالی که اگر موضوع شناسی به درستی انجام نشده باشد اصلا به فتوای درست نمی رسد؛ برخی موضوعات عرف خاص هستند و اصل موضوع دارای پیچیدگی است.
مرحوم حبیب الله ذوالفنون از اکابر علم نجوم بود؛ با مطالعه هفتاد سال تقویم نجومی مشاهده کردیم که هلال رمضان و شوال چگونه اعلام شده است؛ پس از مشاهده و مطالعه دقیق به این نتیجه رسیدیم که غیر از چهل سال در تار صدور فتوای رمضان مشوش بوده است؛ این دوره در یک دوره چهل ساله ای است که مرحوم ذوالفنون تقویم پارس را استخراج کرد و مراقب بود که کسی آن را دست کاری نکند.
این مرد روحانی چهل سال پشتیبان این تقویم بود، ولی بعدها مشکلات بسیاری در این عرصه انجام شد؛ اگر روحانی قوی بتواند به علم نجوم مسلط شود می تواند چنین نقشی در جامعه داشته باشد.
در ستاد استهلال، فعالیت نجومی انجام نمی شود و کار آن با شورای تقویم متفاوت است؛ تقویم ها باید یک سال زودتر ارایه شوند و در این تقویم با هلال های قبل و مشابه بررسی و ارایه می کنیم.
در ستاد استهلال کار نجومی انجام نمی شود؛ البته کارشناسان پیش از ماه مبارک جلسه ای برگزار می کنند و نظرات بیان و ثبت می شود و خدمت مقام معظم رهبری ارایه می شود و سپس نقاط محتمل با کارشناسی های تخصصی تعیین می شوند؛ سپس در موقع گزارش سوالاتی از متخصصین منجمان و کارشناسان انجام می شود. وقتی سوالات کارشناسی از مردم انجام می شود مشکلات مشاهده گری و رویت آنها مشخص می شود.
مشکل امروز ما حتی با متخصصین است که چگونه این سوال را از آنها مطرح کنیم؛ البته در این زمینه اظهار نظری نمی کنیم و گزارشات صرفا ثبت و ارایه می شود؛ یکبار وقتی گزارش خدمت مقام معظم رهبری رسید، فرمودند: وقتی برخی از این شواهد را مطالعه می کنیم اصلا احتمال مشاهده هلال را نمی توان داد.

عوام زدگی در بین علمای عربستان زیاد است

در عربستان عوام زدگی زیادی بین علمای آنها وجود دارد؛ چون این روند فعالیت های دقیق و علمی و قوی در عربستان انجام نمی شود؛ البته در بسیاری از کشورهای دیگر اسلامی نیز این مسایل انجام نمی شود؛ ولی در نظام اسلامی مقام معظم رهبری شکل جدید ستاد استهلال را از 14 سال پیش شکل دادند و علما نیز به آن اعتماد دارند.
در بحث روی موضوع هلال اختلافات آرا وجود دارد درحالی که باید با نظرات کارشناسی دقیق و جلسات مختلف به یک وحدت رویه برسیم؛ مقام معظم رهبری نیز نمی خواهند که مسایل اختلافی علمی این چنینی در بین مردم مطرح شود، زیرا این مباحث مشکلات بسیاری را ایجاد می کند.

متاسفانه هنوز به یک وحدت رویه نرسیده ایم

متاسفانه هنوز به یک وحدت رویه نرسیدیم؛ مجموعه مراجع عظام با بزرگواری و تقوایی که دارند ملاحظاتی در این زمینه دارند که امروزه ما را با وضعیت مناسبی روبرو کرده است؛ ولی باید به سمتی برویم که مسایل به شکل مناسبی حل شود.
رصدگران خبره کشور که از بهترین کارشناسان رویت هلال دنیا هستند، رویت هلال امسال را دشوار می دانند و برخی از آنها رؤیت را غیرممکن می دانند ولی در جلسه ستاد هلال وضعیت رؤیت را مشکل توصیف کردند.
آیت الله العظمی صافی رؤیت در همه جای دنیا را معتبر می دانند و سپس سوالاتی از دفتر ایشان انجام شد و مساله شب مشترک را مطرح کردند؛ مثلا هلالی که در آفریقا و بدون ابزار رؤیت می شود باید برای دفاتر مراجعی که به امر شب مشترک معتقد هستند با حکم قطعی مواجه شود؛ ولی این مراجع ممکن است با توجه به اینکه گزارشاتی به آنها نرسیده است حکم به اثبات ماه را صادر نمی کنند؛ به همین دلیل نمی توان با توجه به انطباق نقشه ها و حکم های نوشته شده در رساله ها پیش بینی قطعی انجام داد و این امر بستگی به نظر مراجع دارد.
بحث مفصلی در خصوص هلال ماه رمضان امسال در شورای تقویم انجام شد و مکانیزم خاصی نیز در زمینه ابلاغ آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد.
در بحثی که در شورا انجام شد این بحث مطرح شد که ممکن است به مشکلی برخوریم که در ایران نیز تفاوت در رؤیت حاصل می شود که مشکل آن در ارایه یک یا دو تقویم است؛ مقام معظم رهبری فرمودند که در منطقه جغرافیایی ایران باید یک تقویم واحد ارایه شود.
در شورای تقویم به این جمع بندی رسیدیم که اگر اطمینان به رؤیت هلال در یک نقطه از ایران داشته باشیم و احتمال رؤیت آن در تهران صفر نباشد، حمل به رؤیت می شود.
یکی از فقهای گذشته مطرح کرده است که حکم دیده شدن هلال در یک نقطه تا جایی که اثبات نفی آن وجود نداشته باشد صادق است؛ این نیز یک راه حل بود؛ رهبری نیز فرمودند: طرق اثبات شرعی اول ماه، طرق خاص خود را دارد ولی اگر چنین مبنایی برای تقویم لحاظ شود، مانعی ندارد.

مقام معظم رهبری روی یک تقویم واحد تاکید دارند

در زمینه موضوع شناسی رصد نیز استفتائات جدیدی انجام شده است؛ نخست استفاده از فیلترهای خاصی که شدت نور آسمان را کم می کند؛ نکته دیگر این است که رصدگر حرفه ای می تواند هلال را ببیند نه یک فرد عادی؛ در این زمینه مراجع عظام نیز فرمودند که صدق رویت کفایت می کند.
تجربه ثابت کرده است که رؤیت هلال در زمستان دارای وضعیت بهتری است؛ در زمستان و در هوای سرد، موادی چون بخار آب و... در آسمان وجود ندارد و یا میزان آن بسیار کمتر است؛ مثلا اینکه ر

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه حوزه علمیه

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!



بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


شعر کامل ای که مرا خوانده ای راه نشانم بده + عکس نوشته